Ακμή γνωρίζει ο τομέας της ηλεκτρονικής παρακολούθησης, με εταιρείες από όλο τον κόσμο να διαγκωνίζονται για να προσληφθούν από αυταρχικά καθεστώτα, που επιδιώκουν να εντοπίσουν και να εξουδετερώσουν αντιφρονούντες. Η Σαουδική Αραβία προσέλαβε έτσι ισραηλινή εταιρεία που ιδρύθηκε από πρώην στελέχη των μυστικών υπηρεσιών της χώρας. Τα μέσα ηλεκτρονικής παρακολούθησης των Ισραηλινών επέτρεψαν τον εντοπισμό και τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι, όπως αποκαλύπτει σε εκτενές ρεπορτάζ η εφημερίδα New York Times.
Σήμερα, ακόμη και μικρές χώρες έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν τις υπηρεσίες εταιρειών ψηφιακής κατασκοπείας, επιτρέποντας την ολοκλήρωση περίπλοκων επιχειρήσεων, όπως η αλλοίωση εκλογικών αποτελεσμάτων. Η ισραηλινή NSO και η ανταγωνίστριά της από το Κατάρ DarkMatter αποτελούν μόλις δύο παραδείγματα της παραπάνω τάσης. Πέρυσι, ο εύπορος Αμερικανός επιχειρηματίας Ελιοτ Μπρόιντι κατέθεσε αγωγή εναντίον της κυβέρνησης του Κατάρ και της αμερικανικής εταιρείας Global Risk Advisors, ιδιοκτησίας πρώην πράκτορος της CIA, καταγγέλλοντας ότι είχε πέσει θύμα προηγμένης ηλεκτρονικής επίθεσης, με αποτέλεσμα τη διαρροή εμπιστευτικών μηνυμάτων email της εταιρείας του.
Το 2013, η NSO εξασφάλισε μεγάλο συμβόλαιο με τη μεξικανική κυβέρνηση με στόχο την παρακολούθηση ηγετικών στελεχών των καρτέλ διακίνησης ναρκωτικών. Η ισραηλινή εταιρεία σχεδίασε εφαρμογή ικανή να υποκλέπτει μεγάλο όγκο δεδομένων, όπως τηλεφωνικές κλήσεις, γραπτά μηνύματα, email, επαφές, δεδομένα δημοσιευμένα σε κοινωνικά δίκτυα και πληροφορίες γεωγραφικής θέσης, χωρίς να αφήνει κανένα ίχνος. Η ισραηλινή εταιρεία εγκατέστησε την εφαρμογή σε τρεις κρατικές υπηρεσίες, έναντι 77 εκατ. δολαρίων. Τα προϊόντα της NSO ήταν ιδιαίτερα χρήσιμα στον πόλεμο της μεξικανικής κυβέρνησης κατά των καρτέλ, καθώς η συγκεκριμένη εφαρμογή επέτρεψε τον εντοπισμό και τη σύλληψη του διαβόητου «Ελ Τσάπο», ο οποίος καταδικάστηκε τον περασμένο μήνα σε ισόβια κάθειρξη στις ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση του Μεξικού φέρεται να αξιοποίησε την εφαρμογή και για άλλους σκοπούς, όπως η ηλεκτρονική παρακολούθηση τουλάχιστον είκοσι δημοσιογράφων, επικριτών της κυβέρνησης, κάποιων διεθνών ερευνητών σε αναζήτηση 43 εξαφανισθέντων φοιτητών, ακόμη και υποστηρικτών επιβολής φόρου στα αναψυκτικά. Οι στόχοι των κρατικών υπηρεσιών έλαβαν εκατοντάδες απειλητικά μηνύματα που περιείχαν κακόβουλο λογισμικό. Κάποια από τα μηνύματα αποκάλυπταν δήθεν εξωσυζυγικές περιπέτειες των συζύγων τους, ενώ άλλα τους ενημέρωναν ψευδώς για τον αιφνίδιο θάνατο συγγενικού προσώπου τους. Σε μία από τις περιπτώσεις, η αδυναμία των κρατικών υπηρεσιών να διεισδύσουν στο τηλέφωνο θύματος τις οδήγησε να στρέψουν το ενδιαφέρον τους στο κινητό τηλέφωνο του 16χρονου γιου της. Παρότι η NSO υποστηρίζει πως πουλάει τις υπηρεσίες της με στόχο την καταπολέμηση του εγκλήματος και της τρομοκρατίας, κανένα από τα θύματα παρακολούθησης στο Μεξικό δεν ήταν ύποπτο για τέτοια αδικήματα. «Η τεχνολογία της NSO έχει βοηθήσει στην πρόληψη βίαιων εγκλημάτων και πολύνεκρων τρομοκρατικών επιθέσεων σε όλο τον κόσμο», ανέφερε η εταιρεία σε ανακοίνωσή της. Η δικαστική αγωγή του 2018 για τη δολοφονία Κασόγκι αποκάλυπτε, όμως, ότι η Σαουδική Αραβία χρησιμοποίησε ηλεκτρονικά προϊόντα της NSO για να κατασκοπεύσει τον Τζαμάλ Κασόγκι. Η εταιρεία αρνείται την κατηγορία. Πολλοί συνεργάτες και «επαφές» του Κασόγκι, πάντως, είχαν πέσει θύματα παρακολούθησης από την ισραηλινή εταιρεία.
Στο στόχαστρο ακτιβιστής
Το 2013, η NSO υπέγραψε το πρώτο της συμβόλαιο με τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα. Λίγους μήνες αργότερα, ο ακτιβιστής υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Αχμέντ Μανσούρ διαπίστωσε ότι οι μυστικές υπηρεσίες των Εμιράτων είχαν εγκαταστήσει λογισμικό παρακολούθησης στο τηλέφωνό του. Ειδικοί που εξέτασαν το τηλέφωνό του αποφάνθηκαν ότι το λογισμικό παρακολούθησης ήταν το πλέον προηγμένο που είχαν συναντήσει μέχρι τότε. Ο εντοπισμός του «ηλεκτρονικού κατασκόπου» υποχρέωσε μάλιστα την εταιρεία Apple να στείλει στους χρήστες των τηλεφώνων της επείγουσα ανανέωση ασφαλείας. Την ίδια περίοδο, ο Μανσούρ απολύθηκε από την εργασία του, το διαβατήριό του ακυρώθηκε, το αυτοκίνητό του εκλάπη, ο λογαριασμός email του έπεσε θύμα υποκλοπής, οι καταθέσεις στον τραπεζικό του λογαριασμό εμφανίστηκαν μειωμένες κατά 140.000 δολάρια, ενώ δέχθηκε δύο φορές επιθέσεις αγνώστων, που τον ξυλοκόπησαν.
Η πληθώρα εταιρειών, που προσπαθούν να μιμηθούν την επιτυχία της NSO διεκδικώντας μερίδιο της αγοράς παρακολούθησης, αξίας 12 δισ. δολαρίων, έχει προκαλέσει παροξυσμό ανταγωνισμού μεταξύ νέων τέτοιων εταιρειών, που απασχολούν πρώην στελέχη αμερικανικών, ισραηλινών και ρωσικών υπηρεσιών. Στα τέλη του 2017, στελέχη της NSO άρχισαν να ανησυχούν εξαιτίας σειράς παραιτήσεων. Ιδιωτικοί ντετέκτιβ που ανέλαβαν την έρευνα διαπίστωσαν ότι οι παραιτηθέντες Ισραηλινοί χάκερ εργάζονταν στην Κύπρο για λογαριασμό της εταιρείας DarkMatter από τα Εμιράτα. Η εταιρεία αποτελεί «παράρτημα» των μυστικών υπηρεσιών των Εμιράτων, που έχει αναλάβει την ηλεκτρονική παρακολούθηση στόχων σε Τουρκία, Κατάρ και Ιράν. Η DarkMatter έχει τις ρίζες της στην αμερικανική εταιρεία CyberPoint, η οποία είχε εξασφαλίσει συμβόλαιο με την κυβέρνηση των Εμιράτων. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι στη CyberPoint είχαν εργαστεί για λογαριασμό της αμερικανικής NSA. Οι υπέρμετρες –και παράνομες– φιλοδοξίες των μυστικών υπηρεσιών των Εμιράτων οδήγησαν τη χώρα να δημιουργήσει νέο εταιρικό όργανο –την DarkMatter– το 2015, χωρίς τις ενοχλητικές δεσμεύσεις της αμερικανικής νομοθεσίας. Πρώην εργαζόμενοι στην DarkMatter αποκάλυψαν, όμως, ότι η εταιρεία έβαλε στο στόχαστρό της τον Μανσούρ, τροποποιώντας εξ αποστάσεως την ενδοεπικοινωνία για το μωρό του, μετατρέποντάς τη σε μικρόφωνο ικανό να παρακολουθεί όλα τα δωμάτια του σπιτιού. Σε άλλη της επιχείρηση, η DarkMatter στράφηκε κατά της Βρετανίδας ακτιβίστριας Ρόρι Ντόναχι, η οποία επέκρινε συχνά τα Εμιράτα για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η εταιρεία έβαλε στο στόχαστρό της και την καναδική ερευνητική δημοσιογραφική οργάνωση Citizen Lab.
πηγή: kathimerini.gr