Του Δημήτρη Τσαγκάρη
Ενόψει της απίστευτης και πρωτοφανούς περιπέτειας του κορονοϊου η κυβέρνηση, μεταξύ άλλων μέτρων, προέβη με την από 30-3-2020 ΠΝΠ (ΦΕΚ Α’ 75/30-03-2020) στην εισαγωγή έκτακτων ρυθμίσεων στον κώδικα φορολογικής διαδικασίας (Ν. 4174/2013) ιδίως κατά το σκέλος που αφορά τη διενέργεια φορολογικών ελέγχων ως και την παροχή εξηγήσεων και αντίκρουση αυτών από τον φορολογούμενο.
Ειδικότερα με το άρθρο 6 της από 30-3-2020 ορίσθηκε ότι:
α) Αναστέλλεται η κοινοποίηση προσωρινών και οριστικών καταλογιστικών πράξεων φόρων και προστίμων μέχρι 30-4-2020.
β) Αναστέλλεται η επιβολή διασφαλιστικών μέτρων των παρ. 5 και 6 του άρθρου 46 ΚΦΔ όσο διαρκεί η αναστολή λειτουργίας των δικαστηρίων με βάση άλλες ΠΝΠ.
γ) Αναστέλλονται οι προθεσμίες της παρ. 1 και 2 του άρθρου 14 ΚΦΔ για την παροχή πληροφοριών και προσκόμιση βιβλίων και στοιχείων από τον φορολογούμενο και οι προθεσμίες των άρθρων 28, 28Α και 62 ΚΦΔ για την παροχή εξηγήσεων από τον ελεγχόμενο επί σημειωμάτων διαπιστώσεων φορολογικού ελέγχου μέχρι 31-5-2020. Σημειώνεται μάλιστα ότι η αναστολή αυτή προθεσμίων καταλαμβάνει αναδρομικά και τις προσκλήσεις και σημειώματα που είχαν λάβει ελεγχόμενοι πριν την έκδοση της από 30-3-2020 και η προθεσμία αυτών δεν είχε εκπνεύσει την 11-3-2020.
δ) οι προθεσμίες για την άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής και αίτησης αναστολής των οποίων η προθεσμία άσκησης έχει λήξει ή λήγει από 11-3-2020 έως 31-5-2020 αναστέλλονται για εξήντα ημέρες.
ε) Τέλος παρατείνονται για 60 ημέρες οι προθεσμίες για την έκδοση απόφασης από την Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, για τις ασκηθείσες ενδικοφανείς προσφυγές των οποίων η αρχική προθεσμία 120 ημερών, δεν έχει συμπληρωθεί από τις 20 Μαρτίου 2020 μέχρι και 31 Μαΐου 2020, εφόσον στις 20 Μαρτίου 2020 δεν είχε εκδοθεί απόφαση.
Συνοπτικά, από το περιεχόμενο των ως άνω ρυθμίσεων προκύπτει, με τρόπο σαφή και αδιάστικτο, η προσωρινή αδρανοποίηση από την Κυβέρνηση του συνόλου των διαδικασιών που συνδέονται με την πραγματοποίηση φορολογικών ελέγχων. Ήταν άλλωστε επιβεβλημένη καθώς έθετε σε κίνδυνο υγείας όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, ενώ εξάλλου η ανταπόκριση των ελεγχόμενων στα σχετικά αιτήματα ήταν ιδιαίτερα δυσχερής έως αδύνατη.
Ενόψει των ανωτέρω, όσοι φορολογούμενοι έχουν λάβει αιτήματα παροχής πληροφοριών ή σημειώματα διαπιστώσεων των οποίων η τασσόμενη προθεσμία δεν είχε λήξει μέχρι 11-3-2020, δεν έχουν καμία υποχρέωση να προσκομίσουν τίποτα και να ανταποκριθούν επί αυτών μέχρι τις 31-5-2020.
Παρά ταύτα, παρατηρείται δυστυχώς το απίστευτο φαινόμενο από ορισμένες Δ.Ο.Υ. να απαιτούν ακόμη και σήμερα, μεσούσης της απραξίας -λόγω πανδημίας- και ενώ υπάρχει ρητή πλέον νομοθετική πρόβλεψη αναστολής, την άμεση προσκόμιση στοιχείων και εξηγήσεων από φορολογούμενους οι οποίοι είναι σε καθεστώς ελέγχου. Η πρακτική αυτή είναι απολύτως παράνομη και αντίκειται ευθέως όχι μόνο στο περιεχόμενο της από 30-3-2020 ΠΝΠ αλλά αντιστρατεύεται και το πνεύμα του συνόλου των ρυθμίσεων αυτής της περιόδου, οι οποίες αποσκοπούν στον περιορισμό των μετακινήσεων και δραστηριοτήτων στις απολύτως αναγκαίες. Είναι επίσης απολύτως άσκοπη και αδικαιολόγητη, καθώς η από 30-3-2020 ΠΝΠ έχει εισάγει πρόσφορες και επαρκείς προβλέψεις οι οποίες αφενός κατοχυρώνουν υπηρεσιακά τους αρμόδιους ελεγκτές και αφετέρου διασφαλίζουν τη συνέχιση όλων των διαδικασιών όταν λήξουν τα μέτρα.
Επομένως η οιαδήποτε “πίεση” εκ μέρους των φορολογικών αρχών στερείται οποιασδήποτε λογικής και χρησιμότητας, τη στιγμή άλλωστε που οι τρέχοντες φορολογικοί έλεγχοι δεν απειλούνται άμεσα με κάποια προθεσμία παραγραφής.
Οι δε ελεγχόμενοι δεν έχουν καμία απολύτως υποχρέωση να ανταποκριθούν σε αιτήματα παροχής πληροφοριών, στοιχείων και εξηγήσεων προς τη φορολογική αρχή μέχρι το τέλος Μαΐου και συνίσταται να μην το κάνουν αφενός το κυριότερο για να προφυλάξουν την υγεία τους και αφετέρου για να ασκήσουν τα δικαιώματα τους με τρόπο προσήκοντα και αποτελεσματικό όταν η κατάσταση θα έχει εξομαλυνθεί και θα έχουν πραγματική δυνατότητα συλλογής στοιχείων και συνεργασίας με τους φορολογικούς και νομικούς τους συμβούλους, συνεργασία άκρως σημαντική και ουσιώδη “σύμφωνα” και με την ΣτΕ 1686/2019.
* Ο κ. Δημήτρης Τσαγκάρης είναι Οικονομολόγος, ΜΑ-Λογιστής Ά/Φοροτεχνικός και Διευθύνων Σύμβουλος της FAO Economics ΑΕ