Κατά την κρίση της ευρωζώνης στις αρχές της τελευταίας δεκαετίας, πολλοί ευρωπαίοι πολίτες θεώρησαν ότι πληρώνουν άδικα τίμημα για τα προβλήματα της Ελλάδας. Καθώς το πρώτο κύμα της πανδημίας του κορανοϊού εξασθενεί στην Ευρώπη, είναι η σειρά του ελληνικού λαού να αισθάνεται θλιβερά.
Η χώρα είχε ένα από τα καλύτερα ρεκόρ Covid-19 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χάρη στην ταχεία απόφαση της κυβέρνησης να επιβάλει ένα κλείδωμα και την ευρεία συμμόρφωση μεταξύ του πληθυσμού. Υπήρξαν 185 καταγεγραμμένοι θάνατοι από την ασθένεια, από έναν πληθυσμό περίπου 10,7 εκατομμυρίων ανθρώπων – ισοδύναμο με 17 θανάτους ανά εκατομμύριο ανθρώπους. Η Ισπανία και η Ιταλία είχαν 578 και 560 καταγεγραμμένους θανάτους ανά εκατομμύριο αντίστοιχα, και οι «υπερβολικοί θάνατοι» σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια ήταν ακόμη υψηλότεροι.
Ωστόσο, ο οικονομικός πόνος για την Ελλάδα μπορεί να είναι παρόμοιος με άλλα κράτη της Νότιας Ευρώπης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι το ελληνικό εθνικό εισόδημα θα μειωθεί κατά 9,7% φέτος, σε σύγκριση με 9,5% στην Ιταλία και 9,4% στην Ισπανία. Ωστόσο, η χώρα αναμένεται να ανακάμψει πιο έντονα το 2021, κατά 7,9%, σε σύγκριση με την προσδοκία για αύξηση 6,5% για την Ιταλία και 7% για την Ισπανία. Η αρχική συρρίκνωση της Ελλάδας – αναμένεται να είναι η μεγαλύτερη στην ΕΕ – συμβαίνει επειδή η οικονομία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό. Καθώς οι ξένοι μένουν στο σπίτι, τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια υποφέρουν.
Η κυβέρνηση ελπίζει ότι η επιτυχία της στην αντιμετώπιση της πανδημίας θα την βοηθήσει να προωθήσει τη χώρα ως ασφαλέστερο προορισμό. Αλλά η επιτυχία της θερινής περιόδου των διακοπών εξαρτάται από το τι συμβαίνει και αλλού. Ένα άλμα στις υποθέσεις Covid-19 σε πολλά κράτη των Βαλκανίων ώθησε την Αθήνα να αναβάλει το άνοιγμα των βόρειων συνόρων της για όλες τις χώρες – εκτός από τη Βουλγαρία – μέχρι το τέλος του μήνα. Ενώ η Ελλάδα έχει ανοίξει ξανά τα κύρια αεροδρόμια σε πολλές διεθνείς πτήσεις, τα νέα κρούσματα θα προκαλούσαν επανεξέταση.
Ακόμα, η επιτυχημένη διαχείριση της πανδημίας στην Ελλάδα φέρνει ένα βραβείο. Για αρχή, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατάφερε να ανοίξει ξανά την εγχώρια οικονομία πριν από άλλες χώρες όπως η Βρετανία. Αυτό θα μειώσει την επίδραση στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν. Η κυβέρνηση θέσπισε ακριβά μέτρα – συμπεριλαμβανομένων των δανείων για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, και ένα νέο πρόγραμμα για τους υποαπασχολούμενους – για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους. Θα ελπίζει να τα μειώσει γρηγορότερα από ό, τι αλλού, καθώς η δραστηριότητα συνεχίζεται, ελαττώνοντας το βάρος των δημόσιων οικονομικών.
Επιπλέον, η φήμη της χώρας βελτιώνεται. Ένας λόγος να μην επενδύσουμε στην Ελλάδα ήταν η προσδοκία ότι θα αντιμετώπιζε μια κρίση χειρότερη από άλλες. Αυτό σήμαινε ότι κάποιες ξένες εταιρείες εμπόδισαν να έρθουν χρήματα στη χώρα. Ο σκεπτικισμός αρχίζει να εξαφανίζεται. Πέρυσι, ο χρηματιστηριακός δείκτης της Αθήνας ήταν ο καλύτερος στον κόσμο – ένα σημάδι αυξανόμενης εμπιστοσύνης στη μεταριθμιστική διοίκηση του Μητσοτάκη. Τώρα, οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων της Ελλάδας έχουν πέσει κάτω από την Ιταλία, εν μέρει χάρη στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να συμπεριλάβει το χρέος της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει σοβαρές ευπάθειες. Ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ είναι ο υψηλότερος στη ζώνη του ευρώ και μεταξύ των υψηλότερων στον κόσμο. Η φετινή ύφεση και η απότομη αύξηση του δανεισμού θα προσθέσουν σε αυτό. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας βελτιώθηκε αργά χάρη στην έναρξη του Project Hercules, ενός προγράμματος κρατικών εγγυήσεων. Ωστόσο, η έκθεση των τραπεζών σε επισφαλή δάνεια παρέμεινε στο 40,6% του συνολικού δανεισμού τον Δεκέμβριο. Ενώ μια δεκαετία οικονομική κρίση έχει διασφαλίσει ότι οι εταιρείες που επιβιώνουν είναι ανθεκτικές, το Covid-19 θα προκαλέσει περισσότερες χρεοκοπίες, αυξάνοντας τα δεινά των δανειστών.
Και όμως, αυτή τη φορά η Ελλάδα γνωρίζει ότι δεν είναι μόνη. Το χρέος θα αυξηθεί σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, όπως και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Η Ευρώπη, επομένως, άρχισε να επινοεί πιο δημιουργικές λύσεις. Σε αυτά περιλαμβάνεται το τεράστιο σύστημα αγοράς περιουσιακών στοιχείων της ΕΚΤ και το προτεινόμενο πρόγραμμα ανάκαμψης 750 δισεκατομμυρίων ευρώ (845 δισεκατομμύρια δολάρια) της ΕΕ, που αποτελείται από δάνεια και επιχορηγήσεις για να βοηθήσει τις χώρες που πλήττονται περισσότερο.
Πάνω απ ‘όλα, το αίσθημα της Ελλάδας ότι βρίσκεται στην κορυφή της τάξης της ευρωζώνης έχει εξαφανιστεί. Στον αβέβαιο κόσμο μπροστά, θα είναι πολύ πιο δύσκολο να ξεχωρίσουμε την Αθήνα.
Πηγή: Bloomberg