Έλληνας ερευνητής βρίσκεται πίσω από την ανακάλυψη παράνομου αγγείου του 6ου π. Χ. αιώνα στη συλλογή του Μουσείου Allard Pierson, του Αρχαιολογικού Μουσείου του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ. Ο λόγος για ένα ελληνικό αγγείο που απεικονίζει, μεταξύ άλλων, τον Τρωϊκό ήρωα, Αινεία όπως αναφέρει σε δημοσίευμά της η ολλανδική εφημερίδα NRC Handelsblad.
Η έρευνα της NRC αποδεικνύει ότι το αγγείο εμφανίζεται σε φωτογραφίες από το αρχείο του Τζιάκομο Μέντιτσι, του Ιταλού εμπόρου τέχνης που καταδικάστηκε το 2004 για αρχαιοκαπηλία κι υπήρξε ένας από τους πιο διάσημους εμπόρους παράνομων αρχαιοτήτων.
Πολύτιμος σύμμαχος στην έρευνα αυτή και άνθρωπος – κλειδί στην ανακάλυψη του παράνομου αγγείου δεν ήταν άλλος από τον ΄Ελληνα ερευνητή και καθηγητή στο Ινστιτούτο Προηγμένων Σπουδών του Πανεπιστημίου του Άαρχους της Δανίας, Δρ. Χρήστο Τσιρογιάννη. Φωτογραφίες Polaroid που κατασχέθηκαν από το 1995 μετά από μια επιδρομή των ελβετικών και ιταλικών αστυνομικών αρχών στις αποθήκες του καταδικασμένου αρχαιοκάπηλου Τζιάκομο Μέντιτσι, δείχνουν το ίδιο αγγείο τόσο σε κομμάτια όσο και αποκατεστημένο. Ο Χρήστος Τσιρογιάννης, δραστηριοποιούμενος στο κυνήγι αρχαίων αντικειμένων που ανασκάφηκαν παράνομα (ο οποίος έχει ταυτίσει πλέον των χιλίων παράνομων αρχαιοτήτων εντός κι εκτός Ελλάδας), είναι εκείνος που αναγνώρισε το αγγείο στις φωτογραφίες και το ταύτισε με εκείνο του Μουσείου Allard Pierson.
Σε απάντηση, ο δρ. Βιμ Χούπερετζ, διευθυντής του Allard Pierson υπόσχεται να «διηγηθεί σύντομα την πλήρη ιστορία του αγγείου στην επανέκθεση του μουσείου». Πρόκειται για μία κύλικα, ένα μελανόμορφο αγγείο πόσεως. Δύο αξιωματούχοι με λόγχες απεικονίζονται στη μία πλευρά. Η άλλη πλευρά παρουσιάζει μια σκηνή με δύο ήρωες μάχης.
Το αγγείο που ανήκει στο μουσείο του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ από το 2003, είχε ήδη αγοραστεί εδώ και δεκαοκτώ χρόνια. Το 1985 ο δρ. Χούπερετζ, καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας, βρέθηκε στο Λονδίνο για ένα συνέδριο. Συμπτωματικά, αυτό συνέπεσε με μια διήμερη δημοπρασία αρχαιοτήτων στην βρετανική πρωτεύουσα από τον οίκο Sotheby’s. Το μάτι του έπεσε στην αρχαιότητα με τον αριθμό 513. Η εικονογράφηση της κύλικας είχε γίνει από έναν ζωγράφο αγγείων που δεν γνώριζε. Είδε επίσης ότι το αγγείο κάποτε ήταν σπασμένο, αλλά κατόπιν είχε συγκολληθεί. Εκτός από δύο κομμάτια, το αγγείο ήταν πλήρες. Η εκτιμώμενη τιμή της δημοπρασίας – 1.200 έως 1.500 λίρες – δεν ήταν πολύ κακή, οπότε ο ενημέρωσε τον φίλο του μουσείου και συλλέκτη Χ. Ντ. Πίρσον, με την ελπίδα ότι μια μέρα θα το μουσείο θα αποκτήσει το αγγείο. Ο Πίρσον «χτύπησε» το αγγείο έναντι 1.860 λιρών.
Ο Ελβετός έμπορος Χέρμπερτ Καν είχε ένα κομμάτι που έλειπε – αυτό που έφερε το όνομα του Αινεία – και το δώρισε στο μουσείο. Το αγγείο τεμαχίστηκε ξανά και επανασυγκολλήθηκε μαζί με το θραύσμα που έλειπε.
Είναι πλέον γνωστό ότι το συγκεκριμένο μουσείο έχει παρελθόν στην απόκτηση αρχαιοτήτων χωρίς νόμιμη προέλευση κατά τη δεκαετία του ’80 και του ’90. Το 2009, η NRC Handelsblad αποκάλυψε ότι πολλά αντικείμενα στη συλλογή του προέρχονταν από ύποπτες πηγές και πιθανότατα είχαν κλαπεί.
Πηγή: Κ. Λυμπεροπούλου, The Huffington Post
