Ελλάδα και Ηνωμένο Βασίλειο εργάζονται για τη σύναψη μιας στρατηγικής εταιρικής σχέσης η οποία θα καλύπτει το σύνολο των τομέων συνεργασίας και θα αποτελέσει την αφετηρία των νέων διμερών σχέσεων στην μετά brexit εποχή, τονίζουν βρετανικές διπλωματικές πηγές, με αφορμή την πρόσφατη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Νίκου Δένδια και Ντομινίκ Ράαμπ στο Λονδίνο.
Πρόκειται για μια «συμφωνία-ομπρέλα» που θα καλύπτει τη συνεργασία στους τομείς άμυνας, ασφάλειας, τουρισμού, εκπαίδευσης, εμπορίου, πολιτισμού, αντιμετωπίσης της τρομοκρατίας, η σύναψη της οποίας αναμένεται εντός των προσεχών μηνών και θα λειτουργεί υπό τον συντονισμό των δύο υπουργείων Εξωτερικών.
Ο έτερος πυλώνας των επαφών που είχε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών με τον Βρετανό ομόλογό του και την υφυπουργό Ευρωπαϊκής Γειτονίας και Αμερικής αφορούσε την κατάσταση στην Αν. Μεσόγειο και τις προοπτικές επίλυσης του Κυπριακού.
Ο κ. Ράαμπ «καλωσόρισε θερμά τις διερευνητικές επαφές» της Ελλάδας με την Τουρκία και εξέφρασε την θέση ότι «η αποκλιμάκωση της έντασης και η αποφυγή προκλήσεων» θα ήταν σημαντικές προϋποθέσεις για την επιτυχή έκβαση των επαφών.
Οι ίδιες πηγές επεσήμαναν ότι λόγω των πολύ καλών σχέσεων μεταξύ Μ. Βρετανίας- Τουρκίας, η Μ. Βρετανία μπορεί να περάσει μηνύματα στην Άγκυρα προς όφελος και της Ελλάδας και της Κύπρου και της Τουρκίας, δεδομένου μάλιστα ότι τώρα που η Μ. Βρετανία δεν ανήκει στην ΕΕ έχει μεγαλύτερα περιθώρια άσκησης ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής.
Κυπριακό
Μετά τη συνάντηση με τον κ. Δένδια στο Λονδίνο, ο κ. Ράαμπ επισκέφθηκε την Κύπρο με την επιθυμία, την οποία εξέφρασε στον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, «η Μ. Βρετανία να συμβάλει ως εγγυήτρια δύναμη και στο μέγεθος των δυνατοτήτων της» στην επίλυση του κυπριακού προβλήματος.
Ο κ. Ράαμπ επιβεβαίωσε στον Έλληνα ομόλογό του ότι το Ηνωμένο Βασίλειο υποστηρίζει επίλυση του Κυπριακού στη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας και σύμφωνα με τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, στα οποία – όπως αναφέρουν οι διπλωματικές πηγές – υπάρχει χώρος για εξειδίκευση. Η Μ. Βρετανία μάλιστα θα υποστηρίξει τη λύση στην οποία θα συμφωνήσουν η ελληνοκυπριακή και η τουρκοκυπριακή πλευρά και οι άλλες δύο εγγυήτριες δυνάμεις.
Θέση του Ηνωμένου Βασιλείου, σύμφωνα με τις ίδιες διπλωματικές πηγές, είναι ότι θα θέματα διακυβέρνησης του νησιού αφορούν μόνον τις δύο κοινότητες, ενώ η βρετανική πλευρά έχει λόγο στα θέματα ασφάλειας, θεωρώντας «παρωχημένο» το καθεστώς των εγγυήσεων.
Επίσης η Μ. Βρετανία στο πλαίσιο επιδίωξης της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή «επιθυμεί λύση» του Κυπριακού και εκφράζεται «αισιοδοξία» για τη σύγκληση της άτυπης πενταμερούς που αναμένεται για τις αρχές Μαρτίου, ενώ αποτελεί ζητούμενο αν αυτή η συνάντηση θα δώσει το έναυσμα για την έναρξη της διαδικασίας συνομιλιών και αν η νέα αφετηρία θα έχει αναφορά το πλαίσιο του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών.
Άμυνα- Αν. Μεσόγειος
Η άμυνα και η ασφάλεια αποτελούν βασικούς βραχίονες της νέας στρατηγικής εταιρικής σχέσης καθώς και της συμφωνίας-πλαισίου που αναμένεται να υπογράψουν οι δύο πλευρές.
Είναι ήδη έτοιμο το κείμενο για την αμυντική συνεργασία το οποίο επανεξετάζεται με σκοπό την επικαιροποίησή του με αφορμή την πρόσφατη συνάντηση των δύο υπουργών Εξωτερικών.
Η Μ. Βρετανία επιθυμεί επίσης να έχει μεγαλύτερη παρουσία στην Αν. Μεσόγειο, κάτι που ο κ. Ράαμπ ζήτησε από τον κ. Δένδια, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Στο πνεύμα αυτό αναμένεται το καλοκαίρι στον Πειραιά και από εκεί με πορεία προς την Αν. Μεσόγειο και την Ασία το καινούργιο αεροπλανοφόρο Queen Elisabeth με τη συνοδεία του, το οποίο στη διάρκεια της πορείας του θα συμμετάσχει σε στρατιωτικές ασκήσεις με φίλιες χώρες.
Η Μ. Βρετανία έχει επίσης εκδηλώσει ενδιαφέρον να συμμετάσχει στο πρόγραμμα της ελληνικής κυβέρνησης για τον στρατιωτικό εξοπλισμό και δη με τις φρεγάτες «τύπου 31».
Τουρισμός
Η Ελλάδα είναι στις πρώτες θέσεις μεταξύ των τουριστικών προορισμών των Βρετανών οι οποίοι κατέχουν τη δεύτερη θέση στο σύνολο των ξένων επισκεπτών στην Ελλάδα. Αυτή την περίοδο της πανδημίας, το Ηνωμένο Βασίλειο εξετάζει τη δυνατότητα έκδοσης πιστοποιητικού, στο πνεύμα που έχει διατυπώσει ο Έλληνας πρωθυπουργός, το οποίο θα διευκολύνει τον τουρισμό το καλοκαίρι.
Η βρετανική πλευρά επισημαίνει επίσης ότι με βάση τα νέα μετά brexit δεδομένα, η παραμονή στο Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να παραταθεί ως 6 μήνες χωρίς visa, ενώ η παραμονή των αποφοίτων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων για δύο χρόνια και των κατόχων διδακτορικού για τρία χρόνια.
Επιδίωξη της βρετανικής πλευράς η οποία αναμένεται να αποτυπωθεί στη σχεδιαζόμενη συμφωνία εκπαιδευτικής συνεργασίας, είναι να διευκολύνει την παραμονή Ελλήνων φοιτητών, πανεπιστημιακών και ερευνητών, ενώ η ελληνική πλευρά επιθυμεί να προσελκύσει αγγλόφωνους φοιτητές για τα ελληνικά πανεπιστήμια.
Ως προς την αντιμετώπιση της Covid-19 το Ηνωμένο Βασίλειο προβάλλει την ηγετική συμμετοχή του στο σύστημα COVAX με μισό δις λίρες έναντι του ενός δις που συγκεντρώθηκε συνολικά προκειμένου να εφοδιαστούν με 1 δισ. δόσεις εμβολίων 92 φτωχές χώρες.
Ως προς το υψηλό ποσοστό εμβολιασμού που έχει επιτύχει στον πληθυσμό της η Μ. Βρετανία έναντι των άλλων ευρωπαϊκών χωρών, οι διπλωματικές πηγές δίνουν έμφαση στο ότι “η βρετανική κυβέρνηση κινητοποιήθηκε πολύ νωρίς για να κλείσει συμβόλαια με πολλές φαρμακευτικές εταιρίες” μεταξύ των οποίων με την Astrazeneca και στο ότι η σχετική έρευνα της Οξφόρδης χρηματοδοτήθηκε με δημόσιους πόρους.