Στο επίκεντρο του ερευνητικού προγράμματος που θα υλοποιήσει το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αυστρίας σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας βρίσκεται το Κάτω Σαμικό που έχει ως κύριο στόχο να φέρει στο φως το Σαμιακό Ποσείδιο.
Δηλαδή το ιερό άλσος που είναι αφιερωμένο στον Ποσειδώνα, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο. Όπως αναφέρει ο Παυσανίας το χάλκινο λευτρετικό άγαλμα του Ιερού του Ποσειδώνα παρίστανε ένα άντρα χωρίς γένια και με τα δύο χέρια στηριγμένα σε δόρυ.
Το ερευνητικό αυτό πρόγραμμα έχει ήδη ξεκινήσει πριν από μερικές ημέρες όταν η Διευθύντρια του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Αυστρίας Birgitta Eder βρέθηκε στην περιοχή και παρουσία της Προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας της κ. Ερωφίλης-Ίρις Κόλλια έγιναν επιφανειακές εργασίες προκειμένου να δουν τι κρύβεται στην περιοχή.
Οι εργασίες αυτές περιελάμβαναν ουσιαστικά αεροφωτογράφηση με drone προκειμένου μέσα από την χρήση υψηλής τεχνολογίας μέσων επεξεργασίας των φωτογραφιών να εντοπίσουν τι από αρχαιολογικής σημασίας κρύβεται στην περιοχή.
«Η μέχρι σήμερα ερευνητική διαδικασία στη περιοχή του Κάτω Σαμικού είναι επιφανειακή. Έγινε αεροφωτογράφηση με drone της περιοχής προκειμένου να δούμε τι υπάρχει. Τον Οκτώβριο θα γίνει ένας επιφανειακός καθαρισμός ώστε να εντοπίσουμε από πλευράς αρχαιολογικών ευρυμάτων τι κρύβεται στο έδαφος. Από τις μέχρι σήμερα καταγεγραμμένες ιστορικές πηγές γνωρίζουμε ότι στο Κάτω Σαμικό υπήρχε ένα λιμάνι μηκυναϊκών οικισμών. Παράλληλα υπάρχουν αναφορές σε ιστορικές πηγές ότι στην ευρύτερη περιοχή υπήρχε το ιερό του Ποσειδώνα. Οι φωτογραφίες από την αεροφωτογράφηση έχουν πάει για επεξεργασία προκειμένου να δούμε τι αποκαλύπτουν», τόνισε μεταξύ άλλων η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων κ. Ερωφίλη- Ίρις Κόλλια.
Η αρχαιολογική έρευνα
Με βάση λοιπόν τις αρχαίες πηγές το Ιερό τοποθετείται κοντά στην Προϊστορική πόλη που υπάρχει στην θέση κλειδί στο Κάτω Σαμικό. Το ιερό είχε αναζητηθεί παλαιότερα από τους αρχαιολόγους, χωρίς επιτυχία, στην παραλία του Σαμικού.
Ωστόσο ένα πολύ ενδιαφέρον εύρημα του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου ίσως αλλάζει τα δεδομένα. Συγκεκριμένα δυτικά από την Προϊστορική ακρόπολη και σε κοντινή απόσταση από την θάλασσα βρέθηκαν μεγάλα τμήματα θεμελίων που πιθανόν να ανήκουν στο περίφημο ιερό του Ποσειδώνος, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει «Ο Αριστομένης ο Μεσσήνιος».
Συνεργασία, προβληματισμός και αισιοδοξία
Στα πλαίσια της ερευνητικής αυτής προσπάθειας που έχει ξεκινήσει με την συνεργασία του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Αυστρίας και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας εντάσσεται και η συνεργασία με τους Δήμους Ανδρίτσαινας- Κρεστένων και Ζαχάρως- Φιγαλείας. Οι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν έκρυψαν τον προβληματισμό τους όμως για τα προβλήματα που θα δημιουργήσει στο ανασκαφικό έργο το Προεδρικό Διάταγμα για τον Κυπαρισσιακό Κόλπο μιας και η περιοχή που θα γίνουν οι έρευνες βρίσκεται στην καρδιά της προστατευόμενης περιοχής.
«Εκτιμάμαι ότι αν προχωρήσει αυτή η ερευνητική προσπάθεια θα βγει κάτι θετικό για την περιοχή. Είναι ένα θέμα το οποίο θέλουμε να το προχωρήσουμε γατί καταγράφεται σε ιστορικά στοιχεία η ύπαρξη του Σαμιακού Ποσείδιου. Γνωρίζουμε από ιστορικές πηγές, ότι στην ευρύτερη περιοχή είναι το ιερό του Ποσειδώνα και όλο αυτό το μεγαλείο που κρύβει μίας τέτοιας σημασίας αρχαιολογικό μνημείο. Σαφώς θα υπάρξει και ανάδειξη του ευρύτερου αρχαιολογικού πλούτου που υπάρχει στην Περιοχή. Αλλά δεν ξέρουμε πόσο αρνητικά θα επηρεάσει τις ανασκαφικές δραστηριότητες το προεδρικό διάταγμα για τον Κυπαρισσιακό Κόλπο. Και αυτό το λέω γιατί ο αρχαιολογικός χώρος του Κάτω Σαμικού είναι μέσα στην καρδιά της ζώνης προστασίας. Δεν έχει βγει το σχέδιο των ανασκαφικών δραστηριοτήτων αλλά εκτιμώ ότι θα έχουμε δυσκολίες. Να το δούμε όμως στην πορεία. Για αυτό θέλουμε να δούμε κάτω από ποιες συνθήκες θα μπορέσουμε διευκολύνουμε την όποια ανίχνευση, είτε με ανασκαφές είτε με παρατηρήσεις είτε με οποιοδήποτε άλλο η έρευνα επιβάλλει», τόνισε μεταξύ άλλων ο Δήμαρχος Ανδρίτσαινας Κρεστένων Σάκης Μπαλιούκος.
Την πρόθεση και την βούληση του Δήμου Ζαχάρως Φιγαλείας να συμβάλλει καθοριστικά στην διευκόλυνση των ερευνητικών προσπαθειών για την ανάδειξη του αρχαιολογικού πλούτου που κρύβει η περιοχή «Κλειδί» στο Κάτω Σαμικό εξέφρασε ο Δήμαρχος Ζαχάρως- Φιγαλείας Κώστας Αλεξανδρόπουλος.
«Επισκεφθήκαμε την περιοχή του Κ. Σαμικού όπου εικάζεται πως είναι ένα μέρος λιμανιού της Αρχαιότητας καθώς και ότι είναι πιθανό να υπάρχει και ένα άγαλμα του Ποσειδώνα. Για την διερεύνηση της περιοχής θα χρησιμοποιήσει όπως μας είπε η διευθύντρια του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Αυστρίας, υψηλής τεχνολογίας τεχνικά μέσα για να κάνει τις έρευνές της. Επισκεφθήκαμε τον Καϊάφα και τον Επικούρειο Απόλλωνα αλλά η έρευνα του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Αυστρίας θα εστιάσει στην περιοχή του Κάτω Σαμικού. Από την Πλευρά του Δήμου θα γίνει κάθε τι προκειμένου να διευκολυνθεί η αρχαιολογική έρευνα στο Κάτω Σαμικό», επεσήμανε ο κ . Αλεξανδρόπουλος.
Το Σαμιακό Ποσείδιο
Από τον Ηρόδοτο έχουμε αναφορά για το Σαμιακό Ποσείδιο, ιερό άλσος αφιερωμένο στον Ποσειδώνα.
Ο Στράβων (βιβλίο Η΄, κεφ. 3), τοποθετεί το ιερό του Ποσειδώνος των Νηλείδων της Μυκηναϊκής εποχής που αναφέρεται στην Οδύσσεια, εκατό στάδια (18 χιλιόμετρα περίπου) βόρεια του Λεπρέου και εκατό στάδια (18 χλμ) νότια του Αλφειού ποταμού. Δηλαδή τοποθετεί το ιερό στην περιοχή κοντά στην προϊστορική πόλη που έχει ανασκαφεί στην θέση Κλειδί. Η Προϊστορική αυτή πόλη της Πρωτοελλαδικής και Μυκηναϊκής εποχής (-3000 έως -1400) ήταν υψίστης στρατηγικής σημασίας γιατί έλεγχε το πολύ στενό πέρασμα προς την Τριφυλία.
Ο Στράβωνας συμπληρώνει για το ιερό αυτό, ότι ήταν πολύ φημισμένο και ότι αποτελούσε το κέντρο της λατρείας όλων των Μακιστίων (των πόλεων της Μινυακής Εξάπολης). Η εμφάνιση των Μινύων στην Τριφυλία και η ίδρυση της περίφημης «εξάπολης» πιθανόν να διαδέχεται το Μυκηναϊκό Βασίλειο του Νέστορος.
Τα μεγάλα κέντρα της Μυκηναϊκής εποχής στην Τριφυλία (Κλειδί, Κακόβατος και Περιστεριά) δείχνουν να εγκαταλείπονται γύρω στο -1400, γεγονός που ίσως συνδέετε με την εμφάνιση των Μινύων στην περιοχή.
Το χάλκινο λατρευτικό άγαλμα του ιερού του Ποσειδώνα, που παρίστανε άντρα χωρίς γένεια και τα δυο χέρια στηριγμένα σε δόρυ, ο Παυσανίας βρήκε και περιέγραψε στην αγορά της Ήλιδας, το οποίο όπως του ανέφεραν, είχε μεταφερθεί από το Σαμικό.
Ενδιαφέρουσα είναι η πληροφορία που μας δίνει ότι με πυρήνα την λατρεία σε αυτό το ιερό κηρυσσόταν και η «Σαμία Εκεχειρία», όπως την ονομάζει. Το ιερό του «Σαμιακού Ποσειδίου» αναφέρει πως ήταν το σημαντικότερο της περιοχής και περιβαλλόταν από άλσος από αγριελιές. Η συνέχιση της λατρείας του Ποσειδώνα στο Ιερό του Σαμικού από την Προϊστορική Μυκηναϊκή εποχή των Νειλήδων στην ιστορική εποχή και την Μινυακή εξάπολη δείχνει την ιστορική συνέχεια των Ελλήνων μέσω των αιώνων και στην συγκεκριμένη περίπτωση το Ομόθρησκον.
Ακολουθήστε μας στα κοινωνικά δίκτυα facebook, twitter, instagram, και στο Google news. Διαβάστε την e-enimerosi.com για να ενημερώνεστε για όλα τα νέα, από την Ελλάδα και τον κόσμο, κάνετε εγγραφή στην σελίδα και πατήστε το καμπανάκι για να ενημερώνεστε πρώτοι έγκαιρα και έγκυρα.
