Moody’s: Στην Ελλάδα η μεγαλύτερη μείωση χρέους το 2022 και η μεγαλύτερη ώθηση στην ανάπτυξη το 2021-2027

Τις πιστωτικές προοπτικές των χωρών της ευρωζώνης το 2022 αναλύει ο οίκος αξιολόγησης Moody’s σε νέα έκθεσή του (και λίγες ώρες πριν την αυριανή προγραμματισμένη “ετυμηγορία” του για την Ελλάδα), εξετάζοντας τις προκλήσεις γύρω από το χρέος και την ενίσχυση της ανάπτυξης στον δρόμο της επιστροφής προς την “κανονικότητα”.

Όπως επισημαίνει, τα υψηλά επίπεδα χρέους που προκάλεσε η πανδημία, θα αποτελέσουν τον μεγαλύτερο “πονοκέφαλο” για τις οικονομίες και τις κυβερνήσεις και τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τα κόστη δανεισμού τους, τη στιγμή που η απόσυρση των μέτρων στήριξης και το πληθωρικό σοκ αυξάνουν τους κινδύνους γύρω από την ανάπτυξη και υπονομεύουν ουσιαστικά τις προσπάθειες μείωσης του βάρους του χρέους. Η Ελλάδα, όπως επισημαίνει ο οίκος, αν και θα συνεχίσει να έχει πολύ υψηλό επίπεδο χρέους προς ΑΕΠ, ωστόσο θα σημειώσει τη μεγαλύτερη μείωση το 2022, με τη σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη που θα δώσουν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης από τώρα έως και το 2017, να βοηθούν στην περαιτέρω και σταδιακή πτώση του χρέους.

Πιο αναλυτικά, σε γενικές γραμμές η Moody’s αναμένει πως οι χώρες της ευρωζώνης θα συνεχίσουν να επωφελούνται από τις ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες και το 2022, ωστόσο τα υψηλά επίπεδα του χρέους θα αποτελέσουν τη μεγάλη πρόκληση για τις κυβερνήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο ο οίκος εκτιμά πως οι προοπτικές της πιστοληπτικής ικανότητας των οικονομιών για τους επόμενους 12 με 18 μήνες είναι σταθερές, με “οδηγό” τις θετικές οικονομικές και νομισματικές συνθήκες.

Τα υψηλά επίπεδα εμβολιασμού, όπως επισημαίνει η Moody’s, σε συνδυασμό με σχέδια δαπανών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο θα στηρίξουν την ανάκαμψη σε ολόκληρη την ευρωζώνη το 2022, βοηθώντας σε κάποια μέτρια απομόχλευση μετά τις σημαντικές αυξήσεις στους δείκτες χρέους που προκλήθηκαν από την πανδημία. Ωστόσο, αποκλίσεις στις τάσεις του χρέους μεταξύ των χωρών θα γίνουν πιο εμφανείς και οι πιστωτικές πιέσεις θα μπορούσαν να αρχίσουν να αυξάνονται σε ορισμένες χώρες.

Οι εξελίξεις με την κατάσταση της πανδημίας, η σταδιακή απόσυρση των μέτρων στήριξης, τα σημεία συμφόρησης από την πλευρά της προσφοράς και η πιο μόνιμη αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων αυξάνουν τον κίνδυνο γύρω από την ανάπτυξη και επηρεάζουν τις προσπάθειες μείωσης του χρέους, όπως σημειώνει ο οίκος.

Οι επενδύσεις και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με το Ταμείο Ανάκαμψης της Ε.Ε θα μπορούσαν να ενισχύσουν σημαντικά την παραγωγικότητα και το αναπτυξιακό δυναμικό. Η Moody’s εκτιμά ότι η χρηματοδότηση της Ε.Ε θα μπορούσε να προσθέσει 0,7% στην ετήσια αύξηση του ΑΕΠ σε χώρες της Νότιας Ευρώπης που αποτελούν τους μεγαλύτερους δικαιούχους σε όρους ΑΕΠ, όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία, μεταξύ του 2021 και 2027.

Ο πολιτικός κίνδυνος παραμένει μέτριος στο σύνολο της ευρωζώνης, αλλά οι κοινωνικές πιέσεις πιθανότατα θα ενταθούν μετά την πανδημία, επηρεάζοντας τη δυναμική της πολιτικής. Οι κυβερνήσεις των χωρών της περιφέρειας θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερες κοινωνικές πιέσεις, κυρίως επειδή η πανδημία έχει αναδείξει τις ήδη υπάρχουσες ανισότητες και την αυξημένη ζήτηση για κοινωνικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της υγειονομικής περίθαλψης.

Στην Ελλάδα η μεγαλύτερη μείωση χρέους το 2022

Κάποια μέτρια μείωση του χρέους είναι πιθανή το επόμενο έτος, αλλά τα επίπεδα χρέους θα παραμείνουν πολύ πάνω από τα επίπεδα πριν από την κρίση. Η οικονομική ανάπτυξη και η μείωση των πρωτογενών ελλειμμάτων, καθώς αποσύρονται τα μέτρα στήριξης που σχετίζονται με την πανδημία, θα μειώσουν τη μέση επιβάρυνση του δημόσιου χρέους της ζώνης του ευρώ κατά 1,2% το 2022, όπως εκτιμά η Moody’s.

Ορισμένες υπερχρεωμένες χώρες θα σημειώσουν τις μεγαλύτερες μειώσεις, με πρώτη την Ελλάδα η οποία κατά τον οίκο θα δει το χρέος της να υποχωρεί κατά 10,1% (και στο 191% του ΑΕΠ) και την Κύπρο με μείωση 6,8% και την Πορτογαλία (-5,9%) να ακολουθούν, ωστόσο ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ θα παραμένει αρκετά πάνω από το 100% παρά αυτή την απομόχλευση.

Ενώ η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία προβλέπεται να μειώσουν το χρέος το 2022, οι μειώσεις θα είναι μέτριες σε σχέση με τις αυξήσεις χρέους που σχετίζονται με την πανδημία και που κατέγραψαν τα τελευταία τρία χρόνια (+18%, 25% και 25%., αντίστοιχα).

Ενώ το κόστος του χρέους θα παραμείνει χαμηλό για αρκετά ακόμη χρόνια, η βιωσιμότητα του χρέους θα αρχίσει τελικά να επιδεινώνεται εάν το χρέος παραμείνει υψηλό, όπως προειδοποιεί η Moody’s.

Βασικός πιστωτικός παράγοντας στο επόμενο διάστημα, όπως τονίζει, θα είναι ο βαθμός στον οποίο οι κυβερνήσεις θα είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν την περίοδο χαμηλών επιτοκίων – η οποία θα είναι πλέον περιορισμένη – για να μειώσουν τα πρωτογενή ελλείμματα σε σημείο που θα συμβάλλουν στη μείωση του επιπέδου χρέους.

Ακόμη και με χαμηλό κόστος χρηματοδότησης και ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, η μείωση του χρέους θα απαιτήσει πολύ σημαντική δημοσιονομική εξυγίανση σε χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία, ενώ οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης θα ενισχύσουν σημαντικά την ανάπτυξη στις χώρες του Νότου έως το 2027, με την υψηλότερη ώθηση να δέχεται η Ελλάδα μαζί με τις Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία, η οποία τοποθετείται στο 0,7% ετησίως, υποθέτοντας πλήρη απορρόφηση κεφαλαίων, κάτι το οποίο θα στηρίξει επίσης τη μείωση των δεικτών χρέους.

Πάνω από τα προ κρίσης επίπεδα το ελληνικό ΑΕΠ το 2022

Σε γενικές γραμμές η Moody’s εκτιμά πως σχεδόν όλα τα κράτη θα επιστρέψουν στα προ πανδημίας επίπεδα παραγωγής μέχρι το τέλος του 2022. Σε επίπεδο ευρωζώνης,  η παραγωγή θα είναι 2,7% υψηλότερη από τα προ πανδημίας επίπεδα (σε πραγματικούς όρους) το 2022. Ωστόσο, αυτό κρύβει σημαντικές ανισότητες.

Παρά τους ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης του 2021, η Ιταλία και η Ελλάδα θα ξεπεράσουν σε μικρό βαθμό το ΑΕΠ του 2019 και η Ισπανία, της οποίας η ανάπτυξη αναμένεται πιο αδύναμη το 2021 από τις παραπάνω χώρες, θα παραμείνει οριακά κάτω από τα προ κρίσης επίπεδα, γεγονός που αντανακλά την οικονομική σημασία των τουριστικών τους τομέων και τις δυσμενείς επιπτώσεις της πανδημίας το 2020.

Αντίθετα, η Ιρλανδία, η Εσθονία, η Λιθουανία και το Λουξεμβούργο επηρεάστηκαν λιγότερο από την κρίση και θα καταγράψουν επίπεδα ΑΕΠ τουλάχιστον 5% υψηλότερα από τα επίπεδα του 2019.