Εμείς τον συναντήσαμε διαδικτυακά, και μας λύνει τις απορίες γύρω από τα θέματα της πανδημίας, που μας ταλανίζουν εδώ και 2 χρόνια.
Κύριε Διέτη για σας, και στέλνουμε την αγάπη μας στην Κύπρο, είναι χαρά μας να σας φιλοξενούμε εδώ στην e-enimerosi για να μας λύσετε τις απορίες γύρω από την πανδημία του κορωνοϊού. Οι καταστάσεις που βιώνει όλος ο πλανήτης τα τελευταία δύο χρόνια είναι πρωτόγνωρες και ο κόσμος έχει έρθει σε πολύ δύσκολη θέση. Ως εκ τούτου υπάρχουν και οι αντεγκλήσεις μεταξύ των πολιτών οι οποίοι κατά κάποιο τρόπο έχουν χωριστεί σε αυτούς που έχουν κάνει το εμβόλιο και σε αυτούς που δεν έχουν κάνει το εμβόλιο.
Πάμε τώρα να μας απαντήσετε στα ερωτήματα που σας έχουμε ετοιμάσει εμείς, αλλά, και οι αναγνώστες μας. Έχουμε ετοιμάσει τον δεκάλογο των ερωτήσεων λοιπόν, συν, μία joker.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πόσο επικίνδυνη είναι η νέα μετάλλαξη ”ΟΜΙΚΡΟΝ”;
Η επικινδυνότητα μιας παραλλαγής φαίνεται από της νοσηλείες και τους θανάτους που προκαλεί. Μέχρι σήμερα, βλέπουμε ότι η επίπτωση της Όμικρον μέσω νοσηλειών και θανάτων σε κάποιες χώρες είναι δυσανάλογα μικρότερη σε σχέση με τον αριθμό των κρουσμάτων της, αν τη συγκρίνεις με την επίπτωση της Δ. Εδώ όμως υπάρχει μια σημείωση: οι παραλλαγές που είναι πολύ μεταδοτικές, μπορούν να προκαλέσουν στο τέλος περισσότερες νοσηλείες ή θανάτους στο σύνολο, σε σχέση με παραλλαγές μικρότερης μεταδοτικότητας. Για παράδειγμα, και δίνοντας εντελώς υποθετικά νούμερα για να βοηθήσω στην κατανόηση αυτής της αρχής, αν υποθέσουμε ότι η παραλλαγή Δ προκαλεί νοσηλεία σε 3/10 μολυσμένους και μολύνει 100 άτομα, αυτό σημαίνει ότι θα νοσηλευτούν 30 άνθρωποι. Αν υποθέσουμε ότι η παραλλαγή Ο προκαλεί νοσηλεία σε 1/10 (ηπιότερη επίπτωση) αλλά λόγω αυξημένης μεταδοτικότητας μολύνονται 1000 άτομα, αυτό σημαίνει ότι θα νοσηλευτούν 100 άνθρωποι. Βλέπουμε δηλαδή ότι, ακόμα και όταν μια παραλλαγή είναι πιο ήπια, λόγω της μεγάλης μεταδοτικότητας αυτό μπορεί να σημαίνει πολύ μεγάλο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία στο τέλος.
Αυτό είναι που απασχολεί πολύ και τους επιστήμονες και έτσι θα ξέρουμε ακριβώς την επιπτωση της Ομικρον σε κάποιο διάστημα από τώρα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Θεωρείται υπερβολικά τα μέτρα που έχουν ψηφιστεί από την κυβέρνηση στην Ελλάδα για τον υποχρεωτικό τον εμβολιασμό άνω των 60, το ίδιο συμβαίνει και στην Αυστρία με τον καθολικό υποχρεωτικό εμβολιασμό από τον Φλεβάρη, αλλά και εδώ στην Γερμανία βλέπουμε ότι σχεδιάζεται να συμβεί το ίδιο από τον Φλεβάρη, δηλαδή καθολικός εμβολιασμός σε όλους τους πολίτες, θεωρείται τα μέτρα αυτά αναγκαίο κακό, με την κατάσταση που έχει περιέλθει η πανδημία και με την ακόμα πιο επικίνδυνοι και μεταδιδόμενη μετάλλαξη της ”ΟΜΙΚΡΟΝ’΄;
Κοιτάξτε, προσωπικά ως επιστήμονας δεν θεωρώ πρέπον ή ηθικό να υπάρχει οποιαδήποτε υποχρεωτική ιατρική πράξη. Αλλά εδώ έχουμε να λύσουμε έναν πολύπλοκο ηθικό γρίφο, διότι πρόκειται για μια ασθένεια που μεταδίδεται και η δράση/απόφαση κάποιου μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία κάποιου άλλου. Υπάρχει δηλαδή θέμα δημόσιας υγείας. Τέτοια διλήματα ηθικής έχουν πολλές προεκτάσεις και δεν είναι απλό να συζητηθούν επιφανειακά. Για παράδειγμα, υπάρχει διαφορετικό ηθικό βάρος σε μια απόφαση υποχρεωτικού εμβολιασμού εκτός πανδημίας από μια ίδια απόφαση εντός πανδημίας. Εκτός από την μεταδοτικότητα, υπάρχει και η έμμεση επιρροή στη δημόσια υγεία μέσω νοσηλειών & εισαγωγών ΜΕΘ. Αν δηλαδή τα κρεβάτια ΜΕΘ είναι κατηλημένα από ασθενείς COVID, αυτό μπορεί να επηρεάσει την ζωή/υγεία κάποιου που έχει ανάγκη ΜΕΘ (πχ μετά από ένα ατύχημα). Επομένως αν και έχω προσωπική επιστημονική άποψη κατά την υποχρεωτικότητα ιατρικών πράξεων, εντούτις μπορώ να καταλάβω το σκεπτικό της υποχρεωτικότητας εμβολιασμού σε ανθρώπους που έχουν ρίσκο νοσηλείας, ώστε να προστατευτεί η δημόσια υγεία.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πόσο απαραίτητη είναι η τρίτη δόση;
Η τρίτη δόση φαίνεται να είναι απαραίτητη για την αποτροπή μόλυνσης σε μεγάλο ποσοστό (70-75%) από την παραλλαγή Όμικρον. Και όπως προανέφερα, είναι πολύ επικίνδυνο και προβληματικό το γεγονός ότι έχει μεγάλη μεταδοτικότητα. Αυτή την μεταδοτικότητα πρέπει να την μειώσουμε και αν είναι δυνατόν να την αποτρέψουμε, με διάφορα μέτρα, εάν δεν θέλουμε να θρηνήσουμε πολλούς νεκρούς. Και φαίνεται ότι ένας εκ των τρόπων να το κάνουμε αυτό είναι με την τρίτη δόση, η οποία αυξάνει τα αντισώματα μας σε τέτοιο βαθμό που δυσκολεύει τον ιό να αναπαραχθεί.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιο είναι το ποσοστό των εμβολιασμένων που έχουνε χάσει την ζωή τους και γιατί κάποιοι είναι βαριά και καταλήγουν;
Δεν υπάρχουν τέτοια ποσοστά (δηλαδη θανάτων εμβολιασμένων vs ανεμβολίαστων) σε παγκόσμιο επίπεδο. Υπάρχουν κάποια στατιστικά ανά νοσοκομείο ή ανά χώρα και αυτά φυσικά διαφέρουν. Είναι κατά βάση όμως διεθνώς αναγνωρισμένο από όλα τα συλλογικά στοιχεία που έχουμε ότι οι θάνατοι εμβολιασμένων είναι δραματικά μικρότεροι απ’ότι των ανεμβολίαστων. Δίνω παραδείγματα με γραφήματα από την Αμερική, την Ελβετία και την Χιλή.
Όσον αφορά το γιατί έχουμε θανάτους εμβολιασμένων, η εξήγηση είναι πολύ απλή. Υπάρχει πολύ μεγάλη ετερογένεια στον πληθυσμό τωααζ
ΕΡΩΤΗΣΗ: Κάποια ερωτήματα από αναγνώστες της σελίδας, τι πρέπει να τρώμε έτσι ούτω σώστε να έχουμε μεγαλύτερη αντίσταση από το ανοσοποιητικό σύστημα έναντι του Κορωνοϊού;
Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν τροφές ή συμπληρώματα διατροφής (πχ βιταμίνη D, μελατονίνη, ψευδάργυρος κτλ) που μπορούν να τονώσουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα γενικά, δυστυχώς τίποτα από αυτά δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι μπορεί να επηρεάσει την αντίσταση του ανοσοποιητικού μας έναντι του κορωνοϊού. Κάποιες μελέτες, ειδικά στην αρχή της πανδημίας, έχουν προσπαθήσει να δείξουν ότι άνθρωποι που έχουν έλλειψη κάποιας βιταμίνης ή κάποιου ιχνοστοιχείου έχουν περισσότερες πιθανότητες μόλυνσης και άρα κάποιο συμπλήρωμα ίσως έπαιζε αποτρεπτικό ρόλο. Έχουν όμως γίνει αρκετές κλινικές μελέτες που έδωσαν συμπληρώματα σε ανθρώπους ως προστατευτική ή θεραπευτική λύση και δεν έχει φανεί σε καμία από αυτές ότι κάτι μπορεί να βοηθήσει θετικά.
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα σε ένα ενδιαφέρον απλό άρθρο για το θέμα αυτό από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ εδώ.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Το 82,6% παράδειγμα στην Ελλάδα, άνω των 60 έχουν ήδη εμβολιαστεί δεν είναι αρκετό;
H εμβολιαστική κάλυψη μετριέται στο σύνολο του πληρθυσμού, εφόσον ο ιός δεν κοιτάει ηλικίες και μπορεί να μολύνει οποιονδήποτε. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα έχει εμβολιάσει 66% του πληθυσμού με 2 δόσεις.
Η εμβολιαστική κάλυψη των ηλικιωμένων (>60) είναι σημαντικό στοιχείο, διότι η ηλικία είναι ένα ρίσκο νοσηλείας & θανάτου. Αλλά δεν είναι το μόνο. Άνθρωποι με ασθένειες και προηγούμενα νοσήματα, ανεξαρτήτως ηλικίας έχουν εξίσου μεγάλο ρίσκο. Οι έγκυες γυναίκες είναι επίσης μια ευπαθής ομάδα. Επομένως το να βλέπουμε μόνο μια συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα δεν μας λέει πολλά. Επιπλέον, γνωρίζουμε καλά ότι ο ιός είναι ευκολότερο να μεταδοθεί μεταξύ μη-εμβολιασμένων και άρα η υψηλή εμβολιαστική κάλυψη των >60 έχει μειώσει το μέσο όρο ηλικίας των μολύνσεων σε 40-50 ετών που σημαίνει ότι πλέον αυτή η ηλικιακή ομάδα είναι πιο σημαντική στη μετάδοση του ιού σε ευπαθείς ομάδες.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Μετάλλαξη ΄΄Ο΄΄ γιατί εξαπλώνονται γρήγορα & γιατί μολύνει ταχύτατα και όσους έχουν ήδη νοσήσει;
Η παραλλαγή Ομικρον έχει ρεκόρ-αριθμού μεταλλάξεων στην ακίδα του ιού, στο μέρος δηλαδή που χρησιμοποιεί ο ιός για να μολύνει ένα κύτταρο. Οι μεταλλάξεις αυτές έχουν δώσει πλεονέκτημα στον ιό για ευκολότερη μόλυνση των κυττάρων. Ταυτόχρονα, επειδή η ακίδα του ιού είναι ο στόχος των αντισωμάτων που παράγονται από τα αντισώματά μας, ο χαμηλός αριθμός αντισωμάτων κάνει πολύ πιο εύκολο τον ιό να ξεγλυστρίσει από αυτά λόγω αυτών των μεταλλάξεων και να μην αναγνωριστεί. Γι’αυτό τον λόγο όσοι έχουν νοσήσει και έχουν χαμηλά αντισώματα, μπορούν πολύ εύκολα να ξαναμολυνθούν. Το ίδιο ισχύει και για όσους έχουν εμβολιαστεί αλλά έχουν χαμηλά αντισώματα. Γι’αυτό τον λόγο η τρίτη δόση που αυξάνει τα αντισώματα έχει φανεί αποδοτική στην μείωση του ρίσκου μόλυνσης.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πολλοί δεν κάνουν το εμβόλιο, ισχυριζόμενοι ότι “Οι εμβολιασμένοι διασπείρουν τον ιό, που κυκλοφορούν χωρίς τεστ και μπαίνουν στα μαγαζιά χωρίς μάσκα. Εμείς οι υπεύθυνοι ανεμβολίαστοι κάνουμε τεστ, άρα δεν μεταδίδουμε”. Τι έχετε να πείτε σε αυτό τον ισχυρισμό των ανθρώπων που είναι κατά του εμβολιασμού;
Η λογική αυτή είναι όχι μόνο λάθος, αλλά και εντελώς ανεπαρκής σε νόημα. Πρώτα απ’όλα, το να έχεις αρνητικό τεστ (rapid test) εντός 48 ωρών και να είναι αρνητικό ΔΕΝ σου εξασφαλίζει ότι δεν έχεις τον ιό 48 ώρες μετά και δεν μεταδίδεις. Το τεστ είναι απλά μια “φωτογραφία” της στιγμής. Σου λέει ότι είσαι αρνητικός εκείνη τη στιγμή. Δεν σου εξασφαλίζει να μην μολυνθείς αμέσως μετά και να αρχίσεις να μεταδίδεις την επόμενη. Επομένως το τεστ δεν είναι πανακεια.
Δεύτερον, οι εμβολιασμένοι που είναι υγιείς κατά μεγάλη πιθανότητα θα έχουν αντισώματα. Ακόμη και αν μολυνθεί ένας εμβολιασμένος, το ρίσκο μεταδοτικότητάς τους είναι πάρα πολύ μικρό, διοτι οι περισσότεροι δεν έχουν συμπτώματα και αν δεν έχεις συμπτώματα είναι πολύ δύσκολο να μεταδόσεις (π.χ. όπως γίνεται μέσω βήχα). Παρ’όλα αυτά το ρίσκο δεν είναι μηδέν, υπάρχει. Αλλά το ότι υπάρχει δεν σημαίνει ότι είναι εξίσου το ίδιο με το ρίσκο ανεμβολίαστων. Αν κάποιος φοράει ζώνη αυτοκινήτου έχει μια μικρή πιθανότητα να πεθάνει σε ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αποτελούν μέρος του προβλήματος εξίσου με όσους δεν φορούν ζώνη. Το ίδιο ισχύει και με τον εμβολιασμό. Ναι, υπάρχει ρίσκο μετάδοσης αλλά είναι πολύ πολύ μικρότερο από το ρίσκο μετάδοσης των ανεμβολίαστων που παραμένουν το σημαντικότερο μέρος του προβλήματος.
Παρ’ όλα αυτά, υπογραμμίζω το εξής: Το να είσαι εμβολιασμένος ΔΕΝ σημαίνει ότι θα πρέπει να μην τηρείς όλα τα προστατευτικά μέτρα που μειώνουν το ρίσκο μετάδοσης, όπως η μάσκα και οι αποστάσεις. Όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτου εμβολιαστικού στάτους, πρέπει να τηρούν μέτρα. Είναι ανεύθηνο και εντελώς άκυρο να χρησιμοποιεί ένας εμβολιασμένος τον εμβολιασμό του ως δικαιολογία μη τήρησης μέτρων. Είναι σαν να λέμε “βάζω ζώνη ασφαλείας στο αυτοκίνητο και άρα μπορώ να τρέχω με 250χλμ/ώρα”. Τηρούμε τους κανόνες ασφάλειας ανεξαρτήτως των μέτρων που μπορούμε να πέρνουμε. Το εμβόλιο είναι ΕΝΑ μέτρο ασφάλειας και είναι πολύ αποδοτικό ΜΟΝΟ εάν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με όλα τα άλλα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Μέχρι στιγμής δεν έχει επιβεβαιωθεί κανένας θάνατος από την μετάλλαξη ΄΄Ο΄΄ πού οφείλεται αυτό; αν έχετε να δώσετε κάποια απάντηση τώρα, ή είστε ακόμα στο στάδιο της έρευνας, και δεν έχουμε κάποια εικόνα;
Δυστυχώς έχουν επιβεβαιωθεί θάνατοι από μολύνσεις με την παραλλαγή Όμικρον. Όπως προείπα, προς το παρόν βλέπουμε λίγες νοσηλείες και θανάτους από την Όμικρον αλλά υπάρχουν πολλά βάσιμα στοιχεία ότι αυτό οφείλεται περισσότερο στο ότι υπάρχει σημαντικό επίπεδο ανοσίας στον πληθυσμό, παρά το ότι ο ίδιος ο ιός είναι ηπιότερος. Παρ’όλα αυτά, πρόσφατα έχει βγει μια μελέτη που δείχνει ότι η παραλλαγή Ομικρον δυσκολεύεται περισσότερο να μολύνει κύτταρα του πνεύμονα απ’ότι η παραλλαγή Δέλτα, και ίσως αυτό να είναι ένα πρώτο στοιχείο που να εξηγεί γιατί υπάρχουν λιγότερες νοσηλείες/θάνατοι. Είναι όμως πολύ νωρίς για συμπεράσματα γιατί υπάρχουν πολλές μελέτες που τρέχουν. Αν το σκεφτείτε, μάθαμε για την Όμικρον μόλις πριν 4 εβδομάδες.. Είναι πολύ νωρίς για να έχουμε πολλά στοιχεία.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Γιατί το rapid test ή το PCR test δεν μπορούν να ανιχνεύσουν την ΄΄Ο΄΄ και μπορεί μόνο να την ανιχνεύσουμε με το μοριακό τεστ, που οφείλεται αυτό;
Υπάρχει μια παρεξήγηση σε αυτό. Τα PCR και τα rapid tests μπορούν να ανιχνεύσουν τον ιό, οποιασδήποτε παραλλαγής. Αυτό που δεν μπορούν να κάνουν είναι να σου πουν με ποια παραλλαγή του ιού είσαι μολυσμένος. Επιβεβαιώνουν δηλαδή τη μόλυνση, όχι τον τύπο του ιού που σε μόλυνε. Για να επιβεβαιωθεί ο τύπος της παραλλαγής θα πρέπει να γίνει μια άλλη εξέταση του δείγματος, που λέγεται sequencing (αλληλουχία). Η εξέταση αυτή αποκωδικοποιεί τον κώδικα του ιού και με βάση τις μεταλλάξεις που έχει η κάθε παραλλαγή μπορεί να σου πει με ποια είσαι μολυσμένος.
Και μία ερώτηση Joker (χαχαχα), πως θα υπερνικήσουμε τον φόβο για να εμβολιαστούν τα μικρά παιδιά; στην Ελλάδα μπορούν από της 10 Δεκεμβρίου να εμβολιάζονται τα παιδιά από 5-11 ετών.
Το ερώτημα κάποιου γονιού μέσα στο μυαλό του είναι “Αφού φαίνεται ότι τα παιδιά 5-11 ετών δε νοσούν βαριά, για ποιο λόγο να εμβολιαστούν;” Ένα παρόμοιο ερώτημα όμως θα μπορούσε να εκφραστεί και για κάποιες παιδικές ασθένειες ενάντια στις οποίες εμβολιάζουμε τα παιδιά. Για ποιον λόγο να τα εμολιάζουμε με το εμβόλιο του κοκκύτη εφόσον δε νοσούν βαριά ακόμη και αν μολυνθούν από το μικρόβιο; Για ποιον λόγο να εμβολιάζουμε τα παιδιά ενάντια στην ιλαρά, αφού δεν κυκλοφορεί ο ιός και δεν έχουμε κρούσματα; Ναι, είναι αλήθεια, πως μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό των παιδιών που μολύνονται από κορωνοϊό νοσούν βαριά μετά από μόλυνση ή πεθαίνουν. Αλλά γιατί ένας γονιός πρέπει να αποδεχθεί το ρίσκο βαριάς νόσου ή θανάτου του παιδιού του, έστω και αν αυτό είναι πολύ μικρό, ενώ μπορεί να αποτραπεί; Γιατί πρέπει να αποδεχθεί το ρίσκο της πολυσυστηματικής φλεγμονώδης νόσου που προκαλείται σε κάποια παιδιά που μολύνονται από κορωνοϊό; Αυτός δεν είναι και ο λόγος που εμβολιάζουμε τα παιδιά μας ενάντια σε δεκάδες παιδικές ασθένειες που οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε δει ποτέ από κοντά; Για ποιον λόγο αναρωτιόμαστε εάν θα πρέπει να εμβολιάσουμε τα παιδιά μας ενάντια σε έναν άγνωστο ιό κατά την διάρκεια μιας πανδημίας, ενώ μπορούμε να μειώσουμε το ρίσκο της μόλυνσής και της νόσησής τους; Ως πατέρας και ως επιστήμονας, θέλω να μειώσω το ρίσκο οποιασδήποτε επίπτωσης μπορεί να έχει ο κορωνοϊός στο παιδί μου, στο απόλυτο ελάχιστο. Και ο μόνος τρόπος να γίνει αυτό είναι μέσω του εμβολιασμού.
Dr Nikolas Dietis MRes PhD
Assistant Professor of Pharmacology
Head of the Experimental Pharmacology Laboratory
Medical School, University of Cyprus
Office: Siakoleio building (behind Nicosia Gen. Hosp), Office 127
Post: University Avenue 1, Aglantzia 2109, Nicosia, Cyprus
Office Τel: +357 22 895211 – Fax: +357 22 895396
Lab Τel: +357 22 895233
Lab website: www.dietislab.org
Twitter:@Dietis_Lab_UCY
Profile: UCY academic profile
LinkedIn: www.linkedin.com/in/dietis
……………………………………………………………………………………………………..……
«Healing is a matter of time, treatment is a matter of opportunity» – Hippocrates
Ακολουθήστε μας στα κοινωνικά δίκτυα facebook, twitter, instagram, youtube, και στο Google news. Διαβάστε την e-enimerosi.com για να ενημερώνεστε για όλα τα νέα, από την Ελλάδα και τον κόσμο, κάνετε εγγραφή στην σελίδα και πατήστε το καμπανάκι για να ενημερώνεστε πρώτοι έγκαιρα και έγκυρα.