Οὔτε γὰρ ἰατροὶ ἤρκουν τὸ πρῶτον θεραπεύοντες ἀγνοίᾳ, ἀλλ᾽ αὐτοὶ μάλιστα ἔθνῃσκον ὅσῳ καὶ μάλιστα προσῇσαν, οὔτε ἄλλη ἀνθρωπεία τέχνη οὐδεμία· ὅσα τε πρὸς ἱεροῖς ἱκέτευσαν ἢ μαντείοις καὶ τοῖς τοιούτοις ἐχρήσαντο, πάντα ἀνωφελῆ ἦν, τελευτῶντές τε αὐτῶν ἀπέστησαν ὑπὸ τοῦ κακοῦ νικώμενοι. Ἤρξατο δὲ τὸ μὲν πρῶτον, ὡς λέγεται, ἐξ Αἰθιοπίας τῆς ὑπὲρ Αἰγύπτου, ἔπειτα δὲ καὶ ἐς Αἴγυπτον καὶ Λιβύην κατέβη καὶ ἐς τὴν βασιλέως γῆν τὴν πολλήν. (Θουκυδ. 2.47.4 – 2.48.1)
Συνεχίζοντας το αφιέρωμά μας στο λοιμό…
Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Νεοελληνική απόδοση λίγο ελεύθερη:
Διότι ούτε ιατροί επαρκούσαν, επειδή θεράπευαν χωρίς να γνωρίζουν την φύση της ασθένειας, αλλά και οι ίδιοι κυρίως πέθαιναν, καθόσον όλο και περισσότερο έρχονταν σε επαφή με αυτήν. Ούτε και άλλη καμία ανθρώπινη τέχνη ήταν δυνατόν να βοηθήσει εκείνους που νοσούσαν· και όσες ικεσίες εξάλλου και παρακλήσεις έκαναν προς τους θεούς ή επικλήσεις στα μαντεία και στα τέτοιου είδους ιερά ιδρύματα, όλες ήταν χωρίς όφελος, και, επειδή τελικά οι άνθρωποι πέθαιναν, νικημένοι από το κακό, εγκατέλειπαν και αυτά.
Ξεκίνησε αρχικά η ασθένεια, όπως λέγεται, από την Αιθιοπία, νότια της Αιγύπτου, από όπου κατέβηκε έπειτα στην Αίγυπτο και την Λιβύη και επεκτάθηκε στο μεγαλύτερο μέρος της περσικής αυτοκρατορίας.
Μικρός σχολιασμός:
Όπως βλέπουμε εδώ, οι άνθρωποι της εποχής εναπέθεσαν την ελπίδα τους στο θεό. Η πορεία της νόσου, όμως, ήταν τόσο γρήγορη που διαπίστωναν, στον πανικό τους, ότι η πίστη τους δεν ήταν ικανή να διώξει μακριά την επιδημία. Είχαν γίνει, με άλλα λόγια, σκληροί, αμφισβητούσαν το Θεό.
Κι οι γιατροί της εποχής πέθαιναν κι εκείνοι νικημένοι από το κακό. Οι ίδιοι, βέβαια, προσπαθούσαν θυσιαστικά να σώσουν τους ασθενείς τους. Και μια που αναφέρουμε τους γιατρούς, ας πούμε ότι ο Ιπποκράτης έτυχε να βρίσκεται στην Αθήνα και συνέβαλε με τις γνώσεις του στην αντιμετώπισή της. Μάλιστα ο Θουκυδίδης δεχόταν μόνο τις δικές του παρατηρήσεις για την πορεία της ασθένειας και όχι τις λογής δεισιδαιμονίες και ιστορίες συνωμοσίας που και τότε κυκλοφορούσαν. Μάλλον ο Ιπποκράτης θα ήταν ο Τσιόδρας του καιρού εκείνου.
Πόσες αναλογίες με το σήμερα; Οι γιατροί και οι νοσηλευτές, που δεν είναι άτρωτοι, η εκκίνηση της ασθένειας τότε από την Αιθιοπία, σήμερα από την Κίνα, η διάδοσή της και ταχύτατη εξάπλωσή της, η ματαίωση των ελπίδων!
Θα συνεχίσουμε.
