Η Σόφια δυσφορεί για το μικρό ποσοστό Βουλγάρων. Οι Αλβανοί πανηγυρίζουν για το μεγάλο. Οι κραδασμοί που έχουν προκληθεί μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος της απογραφής στα Σκόπια, αποτελεί την πιο τρανταχτή απόδειξη ότι οι συγκρούσεις στα Βαλκάνια έχουν μεγάλο βάθος. Και το μίγμα γίνεται ακόμη πιο εκρηκτικό εξαιτίας των ρωσικών παρεμβάσεων στην περιοχή…
Αλλά και στο εσωτερικό της γειτονικής χώρας η απογραφή (που επί μία δεκαετία καθυστερούσε για τον φόβο του αποτελέσματος) έχει προκαλέσει διαφωνίες και δημόσιες συγκρούσεις – ως προς την μεθοδολογία που ακολουθήθηκε από την κυβέρνηση.
Η απογραφή πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021 και σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Στατιστικής Υπηρεσίας ο μόνιμος πληθυσμός ανέρχεται σε 1.836.713 άτομα – μια μείωση της τάξης του 9,2% σε σχέση με την προηγούμενη, αυτή του 2002.
Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, το 58,44% δήλωσαν «Μακεδόνες», το 24,30% δήλωσαν «Αλβανοί», το 3,86% δήλωσαν «Τούρκοι», το 2,53% δήλωσαν «Ρομά», το 1,3%«Σέρβοι», το 0,87% «Βόσνιοι» (0,85%), το 0,47% «Βλάχοι» και μόνο το 0,19% δήλωσαν «Βούλγαροι», ενώ 294 άτομα (ποσοστό 0,02%) δήλωσαν «Έλληνες».
Αμέσως, η Βουλγαρία αντέδρασε για το αποτέλεσμα με τον πιο επίσημο τρόπο: Δια του βουλγαρικού υπουργείου των Εξωτερικών, το οποίο αμφισβήτησε το γεγονός ότι μόλις 3.504 πολίτες αυτοπροσδιορίστηκαν ως Βούλγαροι.
«Η Δημοκρατία της Βουλγαρίας έχει επανειλημμένως τονίσει ότι έχει πολύ μεγάλη σημασία να δημιουργηθούν οι συνθήκες για τον ελεύθερο αυτοπροσδιορισμό των πολιτών με βουλγαρική συνείδηση στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας και για την εγγύηση των δικαιωμάτων τους. Από αυτή την άποψη, βλέπουμε με μεγάλη έκπληξη τα δημοσιευμένα στοιχεία για τον αριθμό των πολιτών που δηλώθηκαν ως Βούλγαροι στην απογραφή στη χώρα. Επισημαίνουμε ότι υπάρχει δραματική απόκλιση μεταξύ αυτών και των στοιχείων για τον αριθμό των περισσότερων από 100.000 πολιτών της Βόρειας Μακεδονίας οι οποίοι έχουν προσωπικώς καταθέσει έγγραφα που αποδεικνύουν βουλγαρική καταγωγή και συνείδηση με σκοπό να αποκτήσουν βουλγαρική υπηκοότητα», υπογραμμιζόταν στην ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Βουλγαρίας.
Ο συγκεκριμένος αριθμός προκύπτει από το γεγονός ότι η Βουλγαρία έχει τα τελευταία 15 χρόνια χορηγήσει πάνω από 100.000 διαβατήρια σε πολίτες των Σκοπίων. Αλλά η αναντιστοιχία ανάμεσα στον αριθμό αυτό και την απογραφή φαίνεται ότι οφείλεται στο γεγονός ότι τα αιτήματα για βουλγαρικά διαβατήρια οφείλεται λιγότερο σε θέματα εθνικής συνείδησης και περισσότερο στην επιδίωξη απόκτησης ενός ευρωπαϊκού διαβατηρίου.
Ο ίδιος ο Βούλγαρος Πρόεδρος εξέφρασε την δυσφορία του στον Ευρωπαίο Επίτροπο για τη Διεύρυνση Όλιβερ Βαρχέλι, μιλώντας για αδικία κατά των Βουλγάρων των οποίων «παραβιάζονται τα δικαιώματα και στους οποίους δεν επιτρέπεται να δηλώσουν δημόσια την εθνική τους καταγωγή». Κατά την γνώμη του, τα πάνω από 120.000 διαβατήρια (ανέβασε κάπως τον αριθμό σε σχέση με το υπουργείο των Εξωτερικών) αποτελούν «έγγραφη απόδειξη της βουλγαρικής συνείδησης των κατόχων τους».
Και κατόπιν τούτου, ορθώς κατά τη γνώμη του η Σόφια θέτει βέτο στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων των Σκοπίων, με την Βουλγαρία να επιμένει σε «διορθώσεις» όσον αφορά σε εθνικά, γλωσσικά και ιστορικά ζητήματα.
Καρφιά Αχμέτι: «Ενοικιαστές» στα σπίτια τους…
Στον αντίποδα, ο αρχηγός του αλβανικού κόμματος DUI Αλή Αχμέτι, δεν έκρυψε την ικανοποίησή του. Σε ανάρτησή του στο FB, ανέφερε: «Σήμερα, μετά από 20 χρόνια, τα πράγματα έχουν ξεκαθαρίσει. Οι Αλβανοί αποτελούν το 29,5% του συνολικού πληθυσμού και το 24,3% των κατοίκων της χώρας, ενώ το ποσοστό στην πόλη των Σκοπίων έφθασε στο 22,8% (από 20,04% το 2002). Συγχαρητήρια σε όλους τους θεσμούς που έφεραν σε πέρας την διαδικασία η οποία ξεκίνησε πέρσι τον Μάρτιο με την Διασπορά και ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο με την απογραφή των κατοίκων της χώρας. Μια διαδικασία και μια πρόκληση καθόλου εύκολες, αλλά καταφέραμε να ολοκληρωθεί με επιτυχία».
Εντελώς διαφορετική άποψη εξέφρασε το VMRO, που υποστηρίζει ότι η απογραφή δεν αντανακλά την πραγματικότητα. Όπως αναφέρει, 132.000 πολίτες δεν απογράφηκαν, δηλαδή το 7,2% του συνολικού αριθμού των κατοίκων. Κατηγόρησαν μάλιστα την Στατιστική Υπηρεσία ότι προκάλεσε ένα χάος όσον αφορά στην καταγραφή των Ορθόδοξων Χριστιανών και πως είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια έχει μεταναστεύσει το 10% του πληθυσμού – και επομένως είναι εκατοντάδες χιλιάδες εκείνοι που δεν απογράφηκαν,
Ο Αχμέτι σήκωσε αμέσως το γάντι, καλώντας να αναλάβουν τις ευθύνες τους τα κόμματα που μποϊκοτάρισαν την απογραφή και υποστηρίζοντας πως όσοι δεν απογράφηκαν απλά ακολούθησαν τις οδηγίες τους. «Είναι υπεύθυνοι για αυτό το 10% που δεν έλαβε μέρος στην απογραφή. Κάθε υπόθεση για την εθνική τους καταγωγή εκ των υστέρων είναι λανθασμένη και δεν μπορεί πια να προσδιοριστεί», είπε.
Και πράγματι, το αριστερό κόμμα «Λέβιτσα» και μερικά ακόμη μικρότερα κάλεσαν σε μποϊκοτάζ όταν ο Αχμέτι πίεσε την κυβέρνηση να υπολογίσει τα μέλη της διασποράς ως κατοίκους της χώρας. Με αποτέλεσμα οι ομογενείς να αντιδράσουν και να μην προσέλθουν στην διαδικασία.
Μάλιστα, ο Αχμέτι έγινε ακόμη πιο επιθετικός. Σε συνέντευξή του στο RTV21 του Κοσόβου, δεν παρέλειψε να σχολιάσει την υποστήριξη μεγάλου μέρους του πληθυσμού προς την Ρωσία, με κάποιους αναλυτές να προσδιορίζουν τους υποστηρικτές του Πούτιν στα… δύο τρίτα του πληθυσμού.
Όπως είπε, «οι Μακεδόνες είχαν με κάποιο τρόπο συμμαχήσει με την Σερβία στην διάρκεια των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ το 1999, υπάρχει μια νοσταλγία εξαιτίας του γεγονότος ότι επί εξήντα χρόνια ζούσαν μαζί στην Γιουγκοσλαβία. Ήταν προνομιούχοι σ’ εκείνη την Γιουγκοσλαβία, διότι οι Αλβανοί καταπιέζονταν, ήταν “ενοικιαστές” στα σπίτια τους. Και αυτή η νοσταλγία δεν τους επιτρέπει να δουν ότι το μέλλον, η ασφάλεια, η ειρήνη και η σταθερότητα αυτής της χώρας είναι η ένταξή της στην ΕΕ, όπως ενταχθήκαμε στο ΝΑΤΟ».
Ναι για τσάρο Σαμουήλ, όχι για Γκότσε Ντέλτσεφ
Στο μεταξύ η πορεία των διαπραγματεύσεων Σόφιας και Σκοπίων μέσω της κοινής επιστημονικής επιτροπής ακολουθεί αμφιλεγόμενη πορεία. Η επιτροπή συνεδρίασε για 18η φορά, ενώ σύμφωνα με το πρόγραμμα οι ιστορικοί των δύο πλευρών θα συναντηθούν άλλες τέσσερις, με την επόμενη να έχει οριστεί για τις 12 και 13 Μαΐου στη Σόφια.
Οι συζητήσεις περιστρέφονται γύρω από αμφισβητούμενα ιστορικά θέματα του 11ου και 12ου αιώνα, καθώς και σχετικά με πέντε διεκδικούμενες ιστορικές και θρησκευτικές προσωπικότητες – Τσάρος Σαμουήλ, αδελφοί Κύριλλος και Μεθόδιος, Άγιος Κλημέντιος και Άγιος Ναούμ της Αχρίδας.
Οι Βούλγαροι της επιτροπής υποστηρίζουν ότι υπάρχει συμφωνία για τον Τσάρο Σαμουήλ, για τον οποίο η Σόφια απαιτεί να αναφέρεται στα σχολικά βιβλία ως Βούλγαρος βασιλιάς. Παραμένει ωστόσο ανοιχτό το θέμα του Γκότσε Ντέλτσεφ, κομιτατζή που σκοτώθηκε έξω από τις Σέρρες και διεκδικούν και οι δύο χώρες.
Είναι σαφές ότι τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά. Και συχνά ξεσπούν πυρκαγιές – από την απογραφή ως την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Κατηγορίες για «αντιβουλγαρική προπαγάνδα»
Πρόσφατα, η Σόφια κατηγόρησε τα Σκόπια για «αντιβουλγαρική προπαγάνδα», εξαιτίας μιας «κακόβουλης και ενορχηστρωμένης εκστρατείας, στην οποία λαμβάνουν μέρος και δημόσια πρόσωπα, που σκοπό έχει τα υποδαυλίσει τα αντιβουλγαρικά αισθήματα».
Οι Βούλγαροι μιλούν για σκόπιμη κατάχρηση των τραγικών γεγονότων στην Ουκρανία «με αλαζονικό και ανήθικο τρόπο» – όπως αναφέρθηκε σε ανακοίνωση του βουλγαρικού υπουργείου των Εξωτερικών.
Κι’ αυτό διότι στα συγκεκριμένα σχόλια παραλληλίζεται η στάση της Ρωσίας έναντι της Ουκρανίας με αυτή της Σόφιας έναντι των Σκοπίων.
Σε όλα αυτά έχει προστεθεί και ένα σκάνδαλο κατασκοπείας που προς στιγμήν ένωσε τις δύο πλευρές.
Ο υπουργός των Εξωτερικών της γειτονικής χώρας Μπουχάρ Οσμάνι κατήγγειλε πως «ανώνυμα πρόσωπα και θεσμοί» που βρίσκονται σε διασύνδεση με την Ρωσία εμποδίζουν την συμφωνία με τη Σόφια. Όπως είπε κάποιοι επικοινωνούν με την Σόφια και υποστηρίζουν πως κάθε συμφωνία με την κυβέρνηση Κοβατσέφσκι δεν θα είχε νόημα διότι στα Σκόπια θα υπάρξουν πρόωρες εκλογές.
Ο Οσμάνι αποκάλυψε πως αυτοί που τηλεφωνούν βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή με την Μόσχα.
Κατά την πρόσφατη παρουσία της στο 7ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, η υπουργός Άμυνας της χώρας, Σλαβγιάνκα Πέτροφσκα, υποστήριξε πως «η Ρωσία συνεχίζει να έχει την επιρροή της στη χώρα μας. Είναι υβριδικές απειλές που εστιάζουν στα Δυτικά Βαλκάνια. Η ενταξιακή διαδικασία σε ΝΑΤΟ και ΕΕ αντανακλά και την ασφάλεια της περιοχής».
Στην ίδια συζήτηση, ο Βούλγαρος πρώην πρόεδρος Πέταρ Στογιάνοφ παραδέχθηκε πως «υπάρχουν φιλορωσικές αντιλήψεις στη Βουλγαρία. Δεν είναι κάτι καινούργιο γιατί πολιτικά, ιστορικά βρίσκεται κοντά στη Ρωσία».
Αλλά και ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Κίριλ Πέτκοφ ανακοίνωσε πως δύο αξιωματούχοι των βουλγαρικών μυστικών υπηρεσιών αποκαλύφθηκε ότι δούλευαν για την Ρωσία, προσπαθώντας να εμποδίσουν μια συμφωνία ανάμεσα στις δύο χώρες.
Μάλιστα, κατηγόρησε ευθέως την Μόσχα ότι έχει εγκαταστήσει στην χώρα του πράκτορες η αποστολή των οποίων είναι η περαιτέρω επιδείνωση των σχέσεων των δύο χωρών. Με απώτερο σκοπό την καθυστέρηση της ένταξης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ.
Όπως είπε, οι εμπλεκόμενοι σ’ αυτό το σκάνδαλο επανέφεραν την συζήτηση για την έκταση των ρωσικών συμφερόντων στην περιοχή με συγκεκριμένο προσανατολισμό.
Μπρος πίσω για το βέτο
Προς στιγμήν αυτό αναζωπύρωσε τις ελπίδες για άρση του βουλγαρικού βέτο. Πλην όμως, δύο σημαντικοί κυβερνητικοί εταίροι του Πέτκοφ, το BSP και το ITN επιμένουν στο βέτο, παρά το γεγονός ότι ο Βούλγαρος πρωθυπουργός τους καλεί να αναλογιστούν πόσο σημαντική είναι η σταθερότητα στα Βαλκάνια, κάτι που θα επιτευχθεί με την είσοδο όλων των βαλκανικών χωρών στην ΕΕ.
Παρ’ όλα αυτά, ο Πέτκοφ υποχρεώθηκε τελικά να ανακρούσει πρύμναν. Στις 8 Απριλίου δήλωσε πως το ζήτημα του βέτο αποτελεί τμήμα της συμφωνίας μεταξύ των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού, στον οποίο συμμετέχουν κόμματα περισσότερο σκληροπυρηνικά από το δικό του.
«Η συμφωνία θα τηρηθεί αυστηρά», είπε. «Όλες οι πράξεις μας θα ευθυγραμμίζονται με την συμφωνία. Ως πρωθυπουργός δεν έχω το δικαίωμα να υπογράφω συμφωνίες και δεν θα το κάνω». Για να προχωρήσει ακόμη περισσότερο, λέγοντας ότι τα Σκόπια πρέπει να σεβαστούν τα δικαιώματα της βουλγαρικής μειονότητας, κάτι που παρακολουθείται από την ΕΕ.
Λίγες μέρες νωρίτερα, ο πρόεδρος Ράντεφ ζήτησε να απλουστευθεί η διαδικασία έκδοσης διαβατηρίων σε πολίτες και άλλων χωρών, όπως η Μολδαβία και η Ουκρανία. Μίλησε για σοβαρά γραφειοκρατικά εμπόδια, τα οποία καταγγέλλουν στο γραφείο του «συμπατριώτες μας από το εξωτερικό».
Ο Βούλγαρος πρόεδρος επιθυμεί να χαραχθεί μια νέα πολιτική απονομής διαβατηρίων, πιστεύοντας ότι έτσι θα σφυρηλατηθεί ακόμη περισσότερο η εθνική σχέση με την Βουλγαρία.
Και σα να μην έφθαναν όλα αυτά, μια νέα διένεξη έχει ξεσπάσει: Η μετονομασία της Λεωφόρου «Μακεδονίας» στην Βάρνα της Βουλγαρίας σε… Λεωφόρο Ουκρανίας!
Στα Σκόπια, ο σάλος προκάλεσε την παρέμβαση της Ένωσης Ουκρανών «Λέσγια Ουκραϊνκα» (που πήρε το όνομά της από την μεγάλη Ουκρανή λογοτέχνιδα, πολιτικό, ακτιβίστρια και φεμινίστρια του 19ου αιώνα).
Όπως διευκρίνισαν, η σκέψη ήταν να μετονομαστεί μόνο ο μισός δρόμος, στην πλευρά όπου βρίσκεται το ρωσικό προξενείο στη Βάρνα…
*Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
Ακολουθήστε μας στα κοινωνικά δίκτυα facebook, twitter, instagram, youtube, και στο Google news. Διαβάστε την e-enimerosi.com για να ενημερώνεστε για όλα τα νέα, από την Ελλάδα και τον κόσμο, κάνετε εγγραφή στην σελίδα και πατήστε το καμπανάκι για να ενημερώνεστε πρώτοι έγκαιρα και έγκυρα.
πηγή: liberal.gr