Άλωση της Τριπολιτσάς ονομάζεται η κατάληψη της πόλης της Τρίπολης, η οποία οδήγησε σε αποτρόπαιη σφαγή του πληθυσμού.
Η Τριπολιτσά, αν και καλά οχυρωμένη, συγκριτικά με τα υπόλοιπα κάστρα της Πελοποννήσου ήταν ανίσχυρη σε υποστήριξη από θάλασσα, καθότι βρισκόταν στη μέση μιας πεδιάδας. Περιστοιχιζόταν από τείχος εφτά πυλών και μήκους 3,5 χλμ., ύψους περίπου 4 μ. και πάχους 2 μ. στη βάση και ενός περίπου πιο πάνω. Αποτελούνταν από πύργους με διπλές πολεμίστρες και τριάντα κανόνια, ενώ ελάχιστα από τα αυτά να διατηρούνταν σε καλή κατάσταση.
Στις 23 Σεπτεμβρίου 1821, έξι μήνες μετά από την έναρξη της επανάστασης του 1821 έγινε η απελευθέρωση.
Οι καπεταναίοι δεν κατάφεραν να εμποδίσουν τον σφαγιασμό. Οι περισσότεροι οπλαρχηγοί, όπως και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης δεν κατάφεραν να συγκρατήσουν την οργή των επαναστατών. Λόγω ελλιπούς οργάνωσης στρατού, η στρατηγική σύλληψη του Κολοκοτρώνη δεν έγινε αμέσως αποδεκτή. Τα αντιμαχόμενα μέτωπα ήταν μεταξύ των Ελλήνων επαναστατών και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ξεκίνησαν να μάχονται στην Τρίπολη Αρκαδίας. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ηγούνταν των Ελλήνων με 10.000 άνδρες να μάχονται στο πλευρό του, ενώ στο αντίπαλο στρατόπεδο των Τούρκων, ηγετικά πρόσωπα ήταν ο Μεχμέτ Σαλήχ και ο Κεχαγιάμπεης, με 10.000 στρατιώτες.
Ο Κολοκοτρώνης κατάφερε να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα που επικρατούσε μεταξύ των οπλαρχηγών και του ιδίου.
Ωστόσο, με επιμονή και πειστικότητα ο Κολοκοτρώνης κατόρθωσε να αντιστρέψει την αρνητική άποψη που είχαν για τον ίδιο οι οπλαρχηγοί. Οι οπλαρχηγοί είχαν την πεποίθηση ότι οι τοπικές μάχες έπρεπε να δοθούν στα επιμέρους κάστρα των περιοχών τους. Ο αποκλεισμός της Τριπολιτσάς αποφασίστηκε σε πρώτη φάση στα μέσα Απριλίου. Έτσι, δεν υπήρχε κανένα περιθώριο επικοινωνίας και εφοδιασμού της πόλης.
Με αρχιστράτηγο της επιχείρησης τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, και την έξυπνη παρέμβαση του Κολοκοτρώνη, τελικά εφαρμόσθηκε πλήρως το σχέδιο του Κολοκοτρώνη.
«Το ασκέρι, όπου ήτον μέσα, το Ελληνικόν, έκοβε και εσκότωνε, από Παρασκευή έως Κυριακή, γυναίκες, παιδιά και άνδρες, τριάντα δύο χιλιάδες, μία ώρα ολόγυρα της Τριπολιτσάς. Ένας Υδραίος έσφαξε ενενήντα. Έλληνες εσκοτώθηκαν εκατόν». (Απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη).
Οι Αλβανοί υπερασπιστές της πόλης, που είχαν προχωρήσει σε συνθηκολόγηση με τους Έλληνες, ήταν οι μόνοι που δεν σφαγιάστηκαν.
Άνθρωποι κλειδώθηκαν στο εσωτερικό των σπιτιών τους. Παρά την αντίσταση τους, τα σπίτια κυριεύτηκαν και πυρπολήθηκαν το ένα μετά το άλλο.
Οι ένοικοι έντρομοι, έπεφταν από τα παράθυρα στους δρόμους, όμως δεν γλίτωσαν από αυτούς που τους την είχαν στημένη από έξω με τα σπαθιά τους. Γυναικόπαιδα, από την ορμή της απελπισίας τους, πηδούσαν από τα παράθυρα στο δρόμο. Βρήκαν τραγικό θάνατο από την κατακρήμνιση.
Νεαρές οθωμανές παρθένες ρίχνονταν στους δρόμους. Οι δρόμοι βάφτηκαν με κόκκινο αίμα από νεκρούς και από τραυματισμένους. Σύμφωνα με πηγές, ο αριθμός των απωλειών από πλευράς Ελλήνων έφταναν από 100 έως και 700, ενώ των Τούρκων έγινε λόγος για 6.000 έως και 32.000 άμαχους, στους οποίους υπολογίστηκε και ο αριθμός των 8.000 περίπου ενόπλων μετά τη φυγή των Αρβανιτών.
Μετά την Άλωση της Τριπολιτσάς οι Έλληνες κατάφεραν να επικρατήσουν σε ολόκληρη την Πελοπόννησο.
Άλωση της Τριπολιτσάς: Πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης.
Η Άλωση της Τριπολιτσάς στάθηκε αφορμή έμπνευσης και για ανθρώπους με καλλιτεχνικές ανησυχίες. «Πόλεμος της Τριπολιτζάς και των πέριξ αυτής χωρίων», ονομάστηκε ο πίνακας στον οποίο απεικονίστηκε η πολιορκία, με γλαφυρές λεπτομέρειες από τον αυτοδίδακτο ζωγράφο Παναγιώτη Ζωγράφου, που είχε φιλοτεχνήσει και την εικονογράφηση των Απομνημονευμάτων του Μακρυγιάννη.
Η πολιορκία και άλωση της Τριπολιτσάς αναφέρεται σε διάφορα δημοτικά τραγούδια, όπως το τραγούδι που συμπεριλαμβάνεται στη συλλογή του Κλωντ Φωριέλ του 1824-1825. που φέρει τον τίτλο: Άλωσις της Τριπολιτσάς, αλλά και κάποιες παραλλαγές τους.
Το ”Σαράντα παλληκάρια από τη Λειβαδιά”, ονομάζεται το τραγούδι στο οποίο η Λειβαδιά δεν αναφέρεται ως πόλη της Βοιωτίας, αλλά ως περιοχή της Μεγαλόπολης. Σε μία άλλη παραλλαγή ο στίχος ήταν: “Σαράντα παλληκάρια από την Αρκαδιά” (περιοχή της Κυπαρισσίας). Τα τραγούδια, με τίτλο: “Τραγούδι του Κιαμήλμπεη” και ”Αιχμαλωσία του Κιαμήμπεη”, είναι επίσης εμπνευσμένα από την ‘Αλωση της Τριπολιτσάς.
H Άλωση και τη σφαγή της Τριπολιτσάς κυριαρχούν και στον Διονύσιο Σολωμό: ”Ύμνος εις την Ελευθερίαν, στροφές 35-74”. «Ο κοτζάμπασης του Καστρόπυργου» , το μυθιστόρημα του Μ. Καραγάτση κάνει λόγο για τους αρχιερείς και προκρίτους ομήρους της Τριπολιτσάς.
Η άλωση της Τριπολιτσάς στον δημόσιο βίο
Χάλκινο μετάλλιο σε ανάμνηση της άλωσης της Τριπολιτσάς απονεμήθηκε το 1836. “Ο ΔΕ ΘΕΟΣ ΗΓΕΙΤΟ ΑΥΤΩΝ – ΤΡΙΠΟΛΙΣ 23 ΣΕΠΤΕΜΒ. 1821” φέρεται να αναγράφεται στη μία επιγραφή. Αναπαριστώνται δύο αγωνιστές και μια γυναίκα με αρχαιοελληνική ενδυμασία και ασπίδα που με την βοήθεια των προαναφερόμενων αγωνιστών καταφέρνει να σηκωθεί όρθια. Στην Βίβλο (Έξ. ΙΓ’, 21) βρίσκεται το παραπάνω ρητό. Η πρόσθια όψη αποτελεί προτομή του Πέτρου Μαυρομιχάλη. Με την ανέγερση του “Μνημείου Αρχιερέων και Προκρίτων” που αποτελεί ένα από τα επίκεντρα των εορταστικών εκδηλώσεων τιμήθηκαν οι όμηροι αρχιερείς και πρόκριτοι που εκτελέστηκαν.
Η Άλωση της Τριπολιτσάς κάθε χρόνο τιμάται, εορταζόμενη την 23 Σεπτεμβρίου, στην πόλη με θρησκευτικές και πολιτικές τελετές και με πλήθος κόσμου και επισήμων- όπως κάποτε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας- να δίνουν το παρόν.
Ακολουθήστε μας στα κοινωνικά δίκτυα facebook, twitter, instagram, youtube, και στο Google news. Διαβάστε την e-enimerosi.com για να ενημερώνεστε για όλα τα νέα, από την Ελλάδα και τον κόσμο, κάνετε εγγραφή στην σελίδα και πατήστε το καμπανάκι για να ενημερώνεστε πρώτοι έγκαιρα και έγκυρα.