Ιστορία Πολιτισμός

Vintage Story: Η ιστορία της κάλτσας – πως οι Αρχαίοι Έλληνες ανακάλυψαν την κάλτσα που την ελεγαν πίλημα! Το δε αγγλικό sock από το συκκός!

Είναι γεγονός ότι στην Ελλάδα ανέτειλε το φως της γνώσης, της τέχνης, του ανθρωπισμού και πάνω απ’ όλα του πολιτισμού. Εμείς οφείλουμε να τους θαυμάζουμε, να τους μιμούμεθα όπου μπορούμε και να τους μνημονεύουμε, όπου επιβάλλεται.

«Γύρω από τα πόδια σου πέδιλα ταιριαστά να δέσεις από βόδι που βίαια θανατώθηκε, με πίλημα από μέσα ντύνοντάς τα»
Ησίοδος, «Έργα και Ημέρες» 

Γι’ αυτό σας ενημερώνουμε για την πρωτοποριακή ιδέα που είχε ο αρχαίος Έλληνας ποιητής Ησίοδος για την αρχέγονη μάλλινη κάλτσα.

Ως γνωστόν ο ποιητής Ησίοδος έζησε μετά τον Όμηρο το 750-700 π.Χ στην Άσκρα της Βοιωτίας, που ήταν κάτω από τους πρόποδες του Ελικώνα. Ο Ησίοδος κατά τη διάρκεια της σκληροτράχηλης ποιμενικής ζωής του έγραψε τα ποιήματά του. Στο έργο του Έργα και Ημέρες συμβουλεύει τον αδελφό του Πέρση πώς να προφυλάσσεται από το κρύο και τί να φοράει στο κεφάλι, το κορμί κ.λπ. Σχετικά με τα πόδια, τού συστήνει να φοράει πέδιλα και από μέσα να τυλίγει τα πόδια του με πίλημα, δηλαδή με ύφασμα από συμπιεσμένα μαλλιά ή τρίχες (κετσές)

H ιστορία της κάλτσας

Ο όρος “κάλτσα” προέρχεται από τη λατινική λέξη soccus, τύπος χαμηλού και άνετου παπουτσιού ή παντόφλας, που χρησιμοποιούνταν τόσο από τους αρχαίους Έλληνες όσο και από τους Ρωμαίους κωμικούς. Στα αρχαία αγγλικά η λέξη έγινε socc, ενώ στη Μεσαιωνική Αγγλία socke. Ακόμη και η λατινική λέξη όμως προέρχεται από την αρχαιοελληνική συκκός, που σήμαινε φρυγικό (από τη Φρυγία) παπούτσι. Πολλοί από τους αρχαίους Έλληνες φορούσαν τους συκκούς και από πάνω σανδάλια, όπως γίνεται και στη σύγχρονη εποχή, ενώ βγάζοντας τα σανδάλια τους, μπορούσαν να περπατάνε στο σπίτι μόνο με τους συκκούς.

Η πρώτη αναφορά στις κάλτσες γίνεται τον 8ο αιώνα π.Χ, όταν ο Ησίοδος (Έλληνας Ποιητής) γράφει για το πίλημα, κάλτσα φτιαγμένη από τρίχες ζώων.Οι Ρωμαίοι επίσης, οι οποίοι τύλιγαν τα πόδια τους με λωρίδες δέρματος ή μάλλινου υφάσματος, το 2ο αιώνα μ.Χ. φορούσαν τις λεγόμενες udones, τις οποίες έραβαν από μάλλινα υφάσματα για να τυλίγουν με αυτές τα πόδια τους.
Στους Αιγυπτιακούς τάφους του 3ου με 6ου μ.Χ. αιώνα ωστόσο, ανακαλύπτουμε τις πρώτες πλεκτές κάλτσες.

Στην Ευρώπη, οι κάλτσες ήταν στην ουσία λωρίδες από ρούχα τυλιγμένες γύρω από τα πόδια και τις πατούσες, και ονομάζονταν περικνήμια – γκέτες. Το Μεσαίωνα, το μήκος των παντελονιών μάκρυνε και η κάλτσα έγινε ένα είδος εφαρμοστού ρούχου που κάλυπτε το χαμηλότερο μέρος του ποδιού, ενώ στερεωνόταν με ένα είδος καλτσοδέτας. Όταν τα ανδρικά παντελόνια – βράκες άρχισαν πάλι να κονταίνουν οι κάλτσες άρχισαν να ψηλώνουν. Το 12ο αιώνα περίπου, στις κάλτσες προστέθηκε και το μέρος της πατούσας. Γύρω στα 1490, τα κοντά παντελόνια ενώθηκαν με τις κάλτσες και έγιναν ένα είδος ρούχου, που οδήγησε στη δημιουργία του καλτσόν. Το καλτσόν φτιαχνόταν από πολύχρωμα υφάσματα μεταξιού, μαλλιού και βελούδου, με το κάθε πόδι να έχει και διαφορετικό χρώμα.

Πλεκτές κάλτσες μέχρι το γόνατο φορούσαν το 15ο αιώνα στη Σκωτία και αργότερα και στη Γαλλία. Ο William Lee, Άγγλος κληρικός, ανακάλυψε το 1589 την πρώτη μηχανή πλεξίματος, ενώ πολλές από τις εφαρμογές του συναντάμε ακόμη και στις σημερινές μηχανές πλεξίματος. Παρόλο που η Βασίλισσα Ελισάβετ Ι αρνήθηκε στον William Lee την πρώτη πατέντα για τη μηχανή του, επειδή έβρισκε τις μάλλινες κάλτσες που παρήγε πολύ τραχιές για τους βασιλικούς αστραγάλους, το 1590 εξαπλώθηκε η κατασκευή και χρήση αυτών των μηχανών, ενώ οι πλεκτές κάλτσες έως το γόνατο συνηθίζονταν παντού.

Η ευρωπαϊκή μόδα του 16ου και 17ου αιώνα επηρεάστηκε πολύ από την Ισπανία, καθώς εξαιτίας του πλούτου του Νέου Κόσμου, τα ισπανικά ρούχα της εποχής ήταν εξαιρετικά στολισμένα με κεντήματα και ωραία κοσμήματα. Οι ανδρικές κάλτσες της εποχής φτιάχνονταν κυρίως από μετάξι και είχαν πάνω τους κεντημένα εμβλήματα.

Το βαμβάκι άρχισε να χρησιμοποιείται κυρίως προς τα τέλη του 17ου αιώνα, ενώ τον 20ο αιώνα το νάιλον έγινε περισσότερο δημοφιλές στην κατασκευή της κάλτσας λόγω της αντοχής και της ελαστικότητάς του. Συγχρόνως, καθώς τα παντελόνια μάκραιναν, οι κάλτσες άρχισαν να γίνονται ολοένα και πιο κοντές.

Σήμερα με το πέρασμα τόσων αιώνων, έχει πραγματοποιηθεί, όπως γνωρίζουμε, τεράστια πρόοδος της κάλτσας, ώστε να καλύπτει απόλυτα όλες τις προτιμήσεις του καταναλωτικού κοινού. Κάθε καταναλωτής έχει την ευκολία να επιλέγει χρώματα, σχέδια και μεγέθη σύμφωνα με την επιθυμία του και την ανατομία των ποδιών του και ασφαλώς είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς την αρχική μορφή της πρωτόγονης εκείνης κάλτσας.

Παρά ταύτα πιστεύουμε ότι η ενημέρωση αυτή ήταν αναγκαία για να μας κάνει όλους εθνικά υπερήφανους, αφού η πρώτη κάλτσα επινοήθηκε στην Ελλάδα και πρέπει όλοι να θαυμάζουμε τα φανταστικά επιτεύγματα των προγόνων μας και τα μυστικά που κρύβονται πίσω από τον αρχαίο ελληνικό τρόπο σκέψης.

google news

Ακολουθήστε μας και στο Google news. Διαβάστε μας για να ενημερώνεστε για όλα τα νέα, από την Ελλάδα και τον κόσμο, πατήστε το καμπανάκι για να ενημερώνεστε πρώτοι έγκαιρα και έγκυρα.

Σχετικές αναρτήσεις

Αναγνώστης Πετιμεζάς και η μάχη του Βασιλικού Κορινθίας όπου και έπεσε γενναία μαζί με τον 17 χρονο γιό του Σωτηράκη Πετιμεζά.

Δημήτρης Λίτσας

Τζόνσον: Αν επιστραφούν τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Ελλάδα το Βρετανικό Μουσείο θα απογυμνωθεί.

e-enimerosi

Η μάχη του Λεβιδίου.

Δημήτρης Λίτσας