Πώς η πρόταση της Energean επισπεύδει τη διαδικασία αξιοποίησης του ΦΑ – Τα σενάρια εμπλοκής Μέρκελ και το φλερτ Τουρκίας σε Αίγυπτο.
Έντονη κινητοποίηση είχαμε εντός της βδομάδας σχετικά με τα ενεργειακά, στον απόηχο και του 2ήμερου workshop που πραγματοποιήθηκε Δευτέρα και Τρίτη στη Λευκωσία παρουσία εταιρειών από τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η εταιρεία New Med Energy, η οποία συνδιαχειρίζεται την Αφροδίτη με τις εταιρείες Chevron και Shell, ανακοίνωσε ότι το κοίτασμα πρόκειται να διασυνδεθεί με τις εγκαταστάσεις παραγωγής φυσικού αερίου στην Αίγυπτο με υποθαλάσσιο αγωγό. Από την πλευρά του το Υπουργείο Ενέργειας δηλώνει πως δεν είναι πλήρως ικανοποιημένο με το επικαιροποιημένο σχέδιο για το κοίτασμα που κατέθεσε η New Med Energy και συγκεκριμένα με το χρονοδιάγραμμα αξιοποίησης που έθεσε και τοποθετείται το 2028. Περισσότερα αναμένονται να ξεκαθαρίσουν κατά την επίσκεψη του Υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου στο Ισραήλ 14-15 Ιουνίου, όπου στόχος είναι η επίτευξη προκαταρκτικής συμφωνίας για αγωγό που θα μεταφέρει κοιτάσματα από την ισραηλινή ΑΟΖ στην Κύπρο, για εσωτερική κατανάλωση, αλλά και υγροποίηση μέσω σταθμού υγροποίησης και εξαγωγή στην ΕΕ.
Την ίδια ώρα υπάρχουν δημοσιογραφικές πληροφορίες από ελλαδικά ΜΜΕ, που ανέφεραν μέσα στη βδομάδα ότι η Γερμανίδα πρώην Καγκελάριος αναμένεται να αναλάβει διπλωματικό «χαρτοφυλάκιο», αναφορικά με το Κυπριακό, με προέκταση τα ενεργειακά.
Γερμανική εμπλοκή για Κυπριακό και Φ.Α.;
Το συγκεκριμένο δημοσίευμα, που αναδημοσιεύτηκε σε αρκετά τουρκικά ΜΜΕ, ισχυρίζεται ότι στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο ακούγεται ότι η Άγκελα Μέρκελ θα αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή, μεταξύ της Ε.Ε., της Γερμανίας και της Τουρκίας, προκειμένου να βρεθεί η «χρυσή τομή» στο κυπριακό ζήτημα, με το κλειδί να είναι η αξιοποίηση των κοιτασμάτων Φ.Α. στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Η πρώην Καγκελάριος της Γερμανίας επελέγη, όπως σημειώνεται, καθώς διατηρεί άριστες σχέσεις με τον Πρόεδρο Ερντογάν, ενώ παράλληλα η Γερμανία, μαζί με όλες τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, αλλά και τις ΗΠΑ, «καίγονται» για την όσο πιο σύντομη απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο. «Το αν τελικά θα υλοποιηθούν τα σχέδια του Βερολίνου και των Βρυξελλών, με την ενεργοποίηση της Μέρκελ, θα φανεί τους επόμενους μήνες», σημειώνει μεταξύ άλλων. Πάντως, διπλωματικές πηγές στη Λευκωσία ισχυρίζονται ότι, κατά τις επαφές που είχε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης στη Γερμανία τις προηγούμενες εβδομάδες μαζί με τον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Σολτς, δεν τέθηκε θέμα συζήτησης για το φυσικό αέριο της Κ.Δ..
Η πρόταση Energean και η νέα ανακάλυψη
Υπενθυμίζεται ότι η εταιρεία Energean, που δραστηριοποιείται στην ισραηλινή ΑΟΖ, κατέθεσε εδώ και αρκετό καιρό σχετική πρόταση για μεταφορά αερίου από το Ισραήλ στην Κύπρο μέσω αγωγού. Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο Ενέργειας του Ισραήλ χαρακτήρισε επισήμως την Τετάρτη το υπεράκτιο απόθεμα φυσικού αερίου που εξερευνά η βρετανοελληνική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου Energean ως ανακάλυψη, ανοίγοντας τον δρόμο για την ανάπτυξή του.
Ο Υπουργός Εθνικής Υποδομής, Ενέργειας και Υδάτων, Israel Katz, αναγνώρισε επίσημα το κοίτασμα, γνωστό και ως Olympus, ως ανακάλυψη φυσικού αερίου. Αυτό σηματοδοτεί την πρώτη ανακάλυψη φυσικού αερίου που αναγνωρίζεται από το Ισραήλ από το 2015, δήλωσε το Υπουργείο Ενέργειας.
Το Katlan, το οποίο κατέχει περίπου 68 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου, βρίσκεται μεταξύ των κοιτασμάτων φυσικού αερίου Karish και Tanin, που ανήκουν στην Energean στ’ ανοικτά των ακτών της Μεσογείου του Ισραήλ.
«Αυτό το επίτευγμα αποτελεί πηγή μεγάλης υπερηφάνειας για την Energean, καθώς είμαστε η μόνη εταιρεία που πραγματοποιήσαμε μια τέτοια εκστρατεία στο Ισραήλ τα τελευταία χρόνια», δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Energean, Μαθιός Ρήγας. «Πιστεύουμε ότι αυτή η ανακάλυψη θα ανοίξει νέες ευκαιρίες για τις ισραηλινές προμήθειες φυσικού αερίου τόσο στις τοπικές όσο και στις περιφερειακές αγορές».
Η επίσημη αναγνώριση της ανακάλυψης φυσικού αερίου σημαίνει ότι η Energean μπορεί να υποβάλει σχέδιο ανάπτυξης για το κοίτασμα Katlan. Αφού λάβει την έγκριση της ισραηλινής κυβέρνησης, μπορεί να ξεκινήσει την ανάπτυξη του κοιτάσματος, το οποίο μετά από λίγα χρόνια αναμένεται να παράγει φυσικό αέριο για να προμηθεύει την ισραηλινή αγορά και πιθανές εξαγωγικές αγορές όπως η Αίγυπτος και άλλες περιφερειακές και ευρωπαϊκές αγορές, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου
Συγκεκριμένα, η Energean έχει επίσης προβλέψει δύο πιθανές εξαγωγικές διαδρομές για την προμήθεια φυσικού αερίου από τη δεξαμενή Katlan. Τον Δεκέμβριο του 2021, η Energean υπέγραψε μνημόνιο συμφωνίας με την Egyptian Natural Gas Holding Company (EGAS) για την πώληση και αγορά έως και 3 bcm φυσικού αερίου ετησίως κατά μέσο όρο για περίοδο 10 ετών, ξεκινώντας με αρχικούς όγκους έως και 1 bcm ετησίως. Η εταιρεία επιδιώκει επίσης να διερευνήσει εξαγωγές σε άλλες περιφερειακές και ευρωπαϊκές αγορές μέσω αγωγών και LNG -υγροποιημένου φυσικού αερίου- που θα παραδίδεται μέσω Κύπρου ή/και Αιγύπτου.
Πονοκέφαλος η αναθέρμανση σχέσεων Τουρκίας-Αιγύπτου
Σε Λευκωσία και Ελλάδα, ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι, μετά την επανεκλογή Ερντογάν, υπάρχει διάθεση για αναθέρμανση των σχέσεων Τουρκίας-Αιγύπτου, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την Ανατολική Μεσόγειο. O Τούρκος Πρέσβης Erdeniz Şen μίλησε αυτήν την εβδομάδα στο τηλεοπτικό κανάλι «Eş-Şark lil-Ahbar», με έδρα τη Σαουδική Αραβία, για τις διπλωματικές, οικονομικές, εμπορικές και τουριστικές σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου.
Ρωτήθηκε, μάλιστα, για τη διαφορετική προσέγγιση των δύο χωρών στο θέμα οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στη Μεσόγειο και είπε: «Το θέμα του Περιορισμού της Ναυτικής Δικαιοδοσίας είναι ανοιχτό στη συνεργασία, δεν είναι θέμα ανταγωνισμού», προσθέτοντας: «Ίσως οι ειδικοί συμφωνήσουν με αυτό που είπα, δεν υπάρχει διαφωνία στο θεμελιώδες σημείο μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας για την οριοθέτηση της θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Το επόμενο διάστημα θα πραγματοποιηθούν μελέτες που να καλύπτουν αυτό το θέμα και θα σημειωθεί πρόοδος».
«Μπορώ να πω ότι ο ετήσιος όγκος εμπορίου μπορεί να αυξηθεί στα 20 δισεκατομμύρια δολάρια μεσοπρόθεσμα. Πρέπει επίσης να τονίσω το γεγονός ότι η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά της Αιγύπτου είναι η Τουρκία. Ταυτόχρονα, η Τουρκία είναι ο νούμερο ένα πελάτης που αγοράζει αιγυπτιακό αέριο», πρόσθεσε.
Αναφερόμενος στην αναμενόμενη συνάντηση μεταξύ του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Αιγύπτιου Προέδρου Αμπτέλ Φατάχ Αλ Σίσι, ο Πρέσβης Şen δήλωσε ότι η εν λόγω συνάντηση μπορεί να πραγματοποιηθεί τους επόμενους 3-6 μήνες. Σημείωσε, παράλληλα, ότι «έχει ήδη αποφασιστεί να ανέβουν οι διπλωματικές σχέσεις στο υψηλότερο επίπεδο, στο επίπεδο του Πρέσβη».
H σημασία της οριοθέτησης ΑΟΖ της Συρίας
Σε μια παράλληλη εξέλιξη, η οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων της Συρίας, που γειτνιάζει με την Κυπριακή ΑΟΖ, έχει γίνει θέμα ανησυχίας για τον αραβικό κόσμο. Η διασφάλιση της ασφάλειας της Μεσογείου είναι ένα πολιτικά κρίσιμο ζήτημα, δεδομένης της πλούσιας σε πετρέλαιο και φυσικού αερίου φύσης της λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου και της μελλοντικής της κεντρικής θέσης στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και τις ασιατικές χώρες.
Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του National News (28/523), η Τουρκία, φυσικά, έχει λόγους να ανησυχεί για τα θαλάσσια και χερσαία σύνορά της με τη Συρία. Η Κύπρος έχει συμφέρον στη θαλάσσια οριοθέτηση. Ο Λίβανος κατέχει ιδιαίτερη θέση στην προσοχή των Αράβων λόγω της ποιοτικής περιφερειακής στροφής προς τη Συρία.
Οι αραβικές χώρες-κλειδιά θα προσπαθήσουν να διαδραματίσουν ρόλο, επίσης, για οικονομικούς, διπλωματικούς και στρατηγικούς λόγους. «Με στόχο να λειτουργήσουν ως γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης και των μεσογειακών αραβικών κρατών, οι χώρες του Κόλπου διαθέτουν την τεχνογνωσία, τις δυνατότητες διαχείρισης και τους οικονομικούς πόρους για την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου μέσω παγκόσμιων εταιρειών. Η επίλυση των συνοριακών θεμάτων της Συρίας έχει στρατηγικά πλεονεκτήματα σε ένα ευρύτερο όραμα», σημειώνεται.
«Θα παρείχε μια ευκαιρία στη Σαουδική Αραβία να αποκτήσει παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο, επωφελούμενη από τους άφθονους πόρους πετρελαίου και φυσικού αερίου της ως μέσου πολύτιμης διαφοροποίησης. Είναι σημαντικό ότι το έργο της οριοθέτησης θα πραγματοποιηθεί σε συντονισμό τόσο με τη Ρωσία όσο και με τις ΗΠΑ, αντικατοπτρίζοντας ένα νέο αραβικό παράδειγμα για την αντιμετώπιση των περιφερειακών προβλημάτων», αναφέρει μεταξύ άλλων το άρθρο.
