Η ελληνική παρουσία στο Αφγανιστάν εκτείνεται για αιώνες. Η πόλη Κανταχάρ (Kandahar) φέρει το αποτύπωμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, το όνομα προέρχεται από το Iskandahar/Iskandar (Αλέξανδρος) και η αρχαία πόλη ιδρύθηκε ως αλεξανδρινό οχυρό στην περιοχή.
Το Αφγανιστάν, λόγω της γεωγραφικής του θέσης, υπήρξε πάντα κρίσιμο τμήμα των διαδρόμων που συνδέουν την Ανατολή με τη Δύση, παρακλάδια του Δρόμου του Μεταξιού πέρασαν από την περιοχή και την έκαναν σταυροδρόμι πολιτισμών και εμπορίου.
Ένα ενδιαφέρον πολιτισμικό ίχνος είναι και το διάσημο πακόλ, ορισμένοι μελετητές συνδέουν την καταγωγή του με την αρχαία μακεδονική καούσια, κάτι που δείχνει πόσο παλιές και διαρκείς είναι οι πολιτισμικές ανταλλαγές στην περιοχή.
Σήμερα, η γεωπολιτική εικόνα αλλάζει:
Η Κίνα δείχνει αυξημένο ενδιαφέρον για το Αφγανιστάν, τόσο για τα ορυκτά του πλούτη όσο και για το ενδεχόμενο να το εντάξει σε εναλλακτικούς εμπορικούς/υποδομικούς διαδρόμους (μέσω Ιράν/Πακιστάν/Τουρκίας προς τη Μεσόγειο), ιδέα που αποκτά βαρύτητα μετά την αποχώρηση/μείωση της αμερικανικής παρουσίας. Για αυτό ακριβώς αξίζει στενή παρακολούθηση των σχέσεων Κίνας–Ταλιμπάν: οικονομική συνεργασία, συμφωνίες για ορυχεία και προσπάθειες ενσωμάτωσης σε πρωτόκολλα όπως το BRI/CPEC μπορεί να αλλάξουν τη στρατηγική ισορροπία στην περιοχή.
-
Ο Αλέξανδρος και το όνομα/ίδρυση της Κανταχάρ: Η αρχαία πόλη στην περιοχή ιδρύθηκε/οχυρώθηκε στην εποχή του Αλεξάνδρου και το τοπωνύμιο συνδέεται παραδοσιακά με το Iskand(ar).
-
Το Αφγανιστάν ως τμήμα των δρόμων της αρχαίας εμπορικής δικτύωσης (Silk Road): Η θέση της χώρας το κατέστησε «σταυροδρόμι» εμπορίου μεταξύ Ρώμης/Ινδίας/Κίνας σε διάφορες ιστορικές φάσεις.
-
Σύνδεση πακόλ — καούσια (σχέση ενδυματολογικής προέλευσης): Υπάρχει στην επιστημονική και ιστορική βιβλιογραφία η υπόθεση ότι ο αρχαίος μακεδονικός «kausia» έχει μορφολογική συγγένεια με σύγχρονα κάπηλα της περιοχής (π.χ. pakol), αλλά αυτό παραμένει εν μέρει ερμηνευτικό/επιστημονικά αμφισβητούμενο, δηλαδή: υπάρχει πιθανή σύνδεση, όχι οριστική απόδειξη.
-
Η Κίνα ενδιαφέρεται για την οικονομική και ενεργειακή αξιοποίηση/σύνδεση του Αφγανιστάν: Τα τελευταία χρόνια το Πεκίνο έχει αυξήσει διπλωματικές επαφές με την αφγανική ηγεσία, συζητά συμμετοχή/σύνδεση με BRI/CPEC, εξετάζει συμφωνίες για ορυχεία και έχει προσφέρει εμπορικά κίνητρα (π.χ. διευκολύνσεις/πρόταση για προνομιακή πρόσβαση στην αγορά). Αυτό αποτυπώνεται σε ρεπορτάζ και αναλύσεις.
-
Η ερμηνεία, γεωπολιτικό κενό και εναλλακτικές διαδρομές: Αναλύσεις δημοσιογραφικές και πολιτικο-στρατηγικές σημειώνουν πως, μετά τη μείωση της Δυτικής/αμερικανικής παρουσίας, χώρες όπως η Κίνα προσπαθούν να γεμίσουν το κενό με διπλωματικά και οικονομικά μέσα· ένα στοιχείο είναι η προσπάθεια να ενταχθεί το Αφγανιστάν σε ευρύτερους περιφερειακούς διαδρόμους (μέσω Πακιστάν/Ιράν/Τουρκίας κ.ά.). Ωστόσο, πρακτικά προβλήματα, ασφάλεια, σταθερότητα, κόστος υποδομών, παραμένουν μεγάλα εμπόδια.
