Λίγο πριν την ολοκλήρωση των συνομιλιών της Γενεύης για την ειρήνευση στην Ουκρανία, διέρρευσε το πλήρες ευρωπαϊκό αντιπρόταγμα προς το αμερικανικό σχέδιο των 28 σημείων του προέδρου Τραμπ.
Σύμφωνα με πληροφορίες από τις διαπραγματεύσεις, οι Αμερικανοί αποχώρησαν έχοντας λάβει το ευρωπαϊκό σχέδιο 24 σημείων, το οποίο, όπως ανέδειξε η Telegraph, δεν επιβάλλει περιορισμούς στον αριθμό και τις δυνατότητες των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και είχε συνταχθεί πριν την πρόσφατη δημοσίευση του αμερικανορωσικού σχεδίου. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο διαφοροποιείται σε καίρια σημεία, ειδικά ως προς την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και την παρουσία ξένων στρατευμάτων στο έδαφός της.
Στο πεδίο της εκεχειρίας, το σχέδιο ζητά ρυθμίσεις που θα αποτρέπουν την επανάληψη των εχθροπραξιών και θα διασφαλίζουν μια διαρκή ειρήνη, ενώ για τα ανθρωπιστικά ζητήματα προβλέπεται η πλήρης επιστροφή όλων των αιχμαλώτων και από τις δύο πλευρές.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στα εκτοπισμένα ουκρανικά παιδιά που μεταφέρθηκαν στη Ρωσία, καθώς και στις εγγυήσεις κυριαρχίας και ασφάλειας που θα πρέπει να συνοδεύουν τη συμφωνία. Σε αντίθεση με το αμερικανικό σχέδιο, το ευρωπαϊκό προβλέπει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας τύπου “άρθρο 5” του ΝΑΤΟ χωρίς όμως περιορισμούς στη στρατιωτική ισχύ της Ουκρανίας, η χώρα θα διατηρεί το δικαίωμα να αποφασίζει ποια όπλα και ποιες φιλικές δυνάμεις μπορούν να γίνουν δεκτές στο έδαφός της. Η ένταξη στο ΝΑΤΟ παραμένει ανοιχτή, εξαρτώμενη από συναίνεση εντός της Συμμαχίας, ενώ η ένταξη στην Ε.Ε. θεωρείται δεδομένη μετά τη συμφωνία.
Για τα εδαφικά ζητήματα, το σημείο 16 του σχεδίου παραμένει αόριστο, προβλέποντας ότι η τελική επίλυση θα ακολουθήσει την πλήρη και διαρκή κατάπαυση του πυρός, χωρίς να προσδιορίζει συγκεκριμένες παραχωρήσεις. Ωστόσο, το σημείο 17 αναφέρει ότι οι διαπραγματεύσεις θα ξεκινήσουν από την τρέχουσα γραμμή ελέγχου, κάτι που ερμηνεύεται ως πιθανή ευρωπαϊκή υποχώρηση.
Στο οικονομικό σκέλος προβλέπεται ανασυγκρότηση της Ουκρανίας και αποζημιώσεις από τη Ρωσία μέσω των ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν δεσμευθεί, ενώ οι κυρώσεις κατά της Μόσχας θα χαλαρώνουν σταδιακά μετά την επίτευξη ειρήνης.
Τέλος, για την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας προβλέπεται ένα νέο, παράλληλο πλαίσιο διαβουλεύσεων με όλα τα μέλη του ΟΑΣΕ.
Το σχέδιο των 24 σημείων
Εκεχειρία
-
Προβλέπεται ο τερματισμός των εχθροπραξιών και η λήψη μέτρων που θα αποτρέπουν την επανάληψή τους, με στόχο να δημιουργηθεί μια σταθερή βάση για διαρκή ειρήνη και ασφάλεια.
-
Και τα δύο εμπλεκόμενα μέρη δεσμεύονται σε πλήρη και άνευ όρων παύση κάθε στρατιωτικής δράσης, στην ξηρά, στον αέρα και στη θάλασσα.
-
Οι δύο πλευρές ξεκινούν άμεσα συνομιλίες σχετικά με τον πρακτικό τρόπο εφαρμογής και επιτήρησης της εκεχειρίας, με συμμετοχή των ΗΠΑ και ευρωπαϊκών κρατών.
-
Η επίβλεψη της παύσης του πυρός θα διεξάγεται από διεθνή αποστολή υπό αμερικανική ηγεσία, αξιοποιώντας κυρίως εξ αποστάσεως μέσα, όπως δορυφορική παρακολούθηση, drones και άλλες τεχνολογικές μεθόδους, ενώ μια ευέλικτη επίγεια ομάδα θα έχει την αρμοδιότητα διερεύνησης πιθανών παραβιάσεων.
-
Δημιουργείται ειδικό σύστημα μέσω του οποίου κάθε πλευρά θα μπορεί να αναφέρει πιθανά περιστατικά παραβίασης, να τα διερευνά και να συζητά μέτρα για την αντιμετώπισή τους.
Ανθρωπιστικά ζητήματα και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης
-
Η Ρωσία υποχρεούται να επιστρέψει όλα τα παιδιά που απελάθηκαν ή μεταφέρθηκαν παράνομα από την Ουκρανία, χωρίς όρους. Η διαδικασία θα υποστηριχθεί από διεθνικούς εταίρους.
-
Οι αντίπαλες πλευρές ανταλλάσσουν στο σύνολό τους τους αιχμαλώτους πολέμου, ενώ η Ρωσία οφείλει να απελευθερώσει όλους τους κρατούμενους πολίτες.
-
Όταν σταθεροποιηθεί η κατάπαυση του πυρός, τα μέρη θα προχωρήσουν στη διευκόλυνση ανθρωπιστικών δράσεων, όπως οι οικογενειακές επισκέψεις εκατέρωθεν της γραμμής επαφής.
Εγγυήσεις κυριαρχίας και ασφάλειας
-
Η κυριαρχία της Ουκρανίας αναγνωρίζεται πλήρως και επαναβεβαιώνεται. Η χώρα δεν δεσμεύεται σε καθεστώς ουδετερότητας.
-
Η Ουκρανία αποκτά ισχυρές και νομικά δεσμευτικές εγγυήσεις ασφάλειας — συμπεριλαμβανομένων και εκείνων από τις ΗΠΑ, με μορφή ανάλογη προς την προστασία του άρθρου 5, ώστε να αποτρέπεται οποιαδήποτε μελλοντική επιθετική ενέργεια.
-
Δεν τίθεται κανένας περιορισμός στις ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις ή στη λειτουργία της αμυντικής βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένης της διεθνούς συνεργασίας.
-
Οι χώρες-εγγυητές θα είναι μια ειδικά συγκροτημένη ομάδα ευρωπαϊκών και μη ευρωπαϊκών κρατών που επιθυμούν να συμβάλουν. Η Ουκρανία διατηρεί πλήρη ελευθερία να καθορίζει την παρουσία, τον εξοπλισμό και τις δραστηριότητες των φιλικών δυνάμεων στο έδαφός της.
-
Η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα εξαρτηθεί από την επίτευξη συναίνεσης στο εσωτερικό της Συμμαχίας.
-
Η Ουκρανία εντάσσεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
-
Η Ουκρανία δηλώνει έτοιμη να παραμείνει μη πυρηνικό κράτος, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Συνθήκης Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων (NPT).
Εδαφικά ζητήματα
-
Τα εδαφικά θέματα θα εξεταστούν και θα επιλυθούν αφού προηγηθεί πλήρης και άνευ όρων παύση των εχθροπραξιών.
-
Οι συνομιλίες για τα εδαφικά ζητήματα θα ξεκινήσουν από την ισχύουσα γραμμή ελέγχου.
-
Μετά την επίτευξη συμφωνίας για τα σύνορα, Ρωσία και Ουκρανία δεσμεύονται ότι δεν θα τα μεταβάλουν χρησιμοποιώντας βία.
-
Η Ουκρανία επανακτά τον έλεγχο του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια, με συμμετοχή των ΗΠΑ, καθώς και του φράγματος της Καχόβκα. Θα δημιουργηθεί ειδικό σχήμα για τη μεταβίβαση της διοίκησης.
-
Η Ουκρανία εξασφαλίζει ελεύθερη ναυσιπλοΐα στον Δνείπερο και έλεγχο του Κινμπουρν Σπλιτ.
Οικονομία, ανάκαμψη και αποζημιώσεις
-
Η Ουκρανία και οι διεθνείς εταίροι της προχωρούν σε απρόσκοπτη οικονομική συνεργασία.
-
Η Ουκρανία θα αποκατασταθεί πλήρως και θα λάβει οικονομικές αποζημιώσεις, μεταξύ άλλων αξιοποιώντας τα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία που θα παραμείνουν δεσμευμένα έως ότου η Ρωσία καλύψει τις ζημιές που προκάλεσε.
-
Οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία από το 2014 μπορεί να χαλαρώσουν σταδιακά και μερικώς, εφόσον διασφαλιστεί βιώσιμη ειρήνη· σε περίπτωση παραβίασης της συμφωνίας, θα επανενεργοποιούνται αυτόματα (μηχανισμός snapback).
Ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας
-
Θα ξεκινήσει ξεχωριστός κύκλος συνομιλιών για το ευρύτερο πλαίσιο ευρωπαϊκής ασφάλειας, με τη συμμετοχή όλων των κρατών που ανήκουν στην ΟΑΣΕ.
Ακολουθήστε μας και στο Google news, και στο Youtube και κάντε εγγραφή στο ενημερωτικό μας δελτίο.