Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ένα νέο, ιδιαίτερα φιλόδοξο πακέτο μέτρων που στοχεύει στη δημιουργία ενός «Στρατιωτικού Σένγκεν» και στην ουσιαστική ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
Το σχέδιο στηρίζεται σε δύο κεντρικούς άξονες: την ενίσχυση της στρατιωτικής κινητικότητας και έναν οδικό χάρτη για τον μετασχηματισμό της αμυντικής παραγωγής της ΕΕ. Πρόκειται για κινήσεις κρίσιμης σημασίας, δεδομένων των αυξανόμενων απειλών ασφαλείας, οι οποίες κορυφώθηκαν μετά τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία.
«Στρατιωτικό Σένγκεν» έως το 2027
Η Επιτροπή θέλει να δημιουργήσει μέχρι το 2027 έναν πλήρως λειτουργικό ευρωπαϊκό χώρο στρατιωτικής κινητικότητας. Αυτό θα επιτρέπει ταχύτερες, ασφαλέστερες και πιο συντονισμένες μετακινήσεις στρατευμάτων και στρατιωτικού εξοπλισμού σε όλη την Ευρώπη.
Το πακέτο περιλαμβάνει:
-
Κατάργηση γραφειοκρατικών εμποδίων: Εισαγωγή ενιαίων ευρωπαϊκών κανόνων για τις στρατιωτικές μετακινήσεις, με διαδικασίες που δεν θα ξεπερνούν τις τρεις ημέρες και απλουστευμένα τελωνεία.
-
Μηχανισμό έκτακτης ανάγκης (EMERS): Γρήγορη πρόσβαση σε υποδομές και ειδικές διαδικασίες σε περιόδους κρίσης για επιχειρήσεις της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ.
-
Αναβάθμιση κρίσιμων υποδομών: Ενίσχυση σιδηροδρομικών, οδικών και λιμενικών δικτύων ώστε να εξυπηρετούν διπλή χρήση – πολιτική και στρατιωτική. Περιλαμβάνεται και ειδική «εργαλειοθήκη ανθεκτικότητας» για προστασία από κυβερνοεπιθέσεις και ενεργειακές απειλές.
-
Κοινή χρήση δυνατοτήτων: Δημιουργία Ομάδας Αλληλεγγύης και πιθανή ανάπτυξη ψηφιακού συστήματος πληροφοριών στρατιωτικής κινητικότητας, ώστε τα κράτη μέλη να μοιράζονται μέσα και πληροφορίες.
-
Καλύτερος συντονισμός: Νέα δομή διακυβέρνησης και συντονιστές σε κάθε κράτος μέλος για την ομαλή εφαρμογή του σχεδίου.
Μετασχηματισμός της αμυντικής βιομηχανίας – Έμφαση στην καινοτομία
Παράλληλα, η Επιτροπή παρουσίασε τον νέο «Χάρτη Πορείας για τον Μετασχηματισμό της Αμυντικής Βιομηχανίας», ο οποίος στοχεύει στη γρήγορη υιοθέτηση πρωτοποριακών τεχνολογιών, όπως τεχνητή νοημοσύνη, κβαντικά συστήματα, drones και διαστημικά μέσα.
Ο σχεδιασμός δίνει έμφαση:
-
στην ενίσχυση των επενδύσεων σε εταιρείες αμυντικής τεχνολογίας,
-
στην επιτάχυνση της ανάπτυξης νέων καινοτόμων συστημάτων,
-
στη διεύρυνση της πρόσβασης σε στρατιωτικές δυνατότητες,
-
και στην ενίσχυση των δεξιοτήτων που απαιτούνται για να διατηρηθεί η ευρωπαϊκή τεχνολογική υπεροχή.
Η εμπειρία από τον πόλεμο στην Ουκρανία δείχνει πόσο γρήγορα εξελίσσονται τα πολεμικά μέσα και πόσο αναγκαία είναι η προσαρμογή της αμυντικής βιομηχανίας σε σύγχρονες απαιτήσεις. Νεοφυείς επιχειρήσεις και νέοι τεχνολογικοί φορείς αποκτούν πλέον σημαντικό ρόλο στην παραγωγή αμυντικών δυνατοτήτων.
Η υλοποίηση του σχεδίου εκτιμάται ότι θα χρειαστεί περίπου 100 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ ο τρέχων προϋπολογισμός για στρατιωτική κινητικότητα ως το 2027 είναι μόλις 1,7 δισ. ευρώ. Για το επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο (2028–2034), η Επιτροπή προτείνει χρηματοδότηση κοντά στα 18 δισ. ευρώ — ποσό που παραμένει πολύ χαμηλό σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες.
Ο Επίτροπος Άμυνας και Διαστήματος Άντριους Κουμπίλιους έχει τονίσει ότι «οι αξιόπιστες υποδομές logistics καθορίζουν το αποτέλεσμα ενός πολέμου».
Από την πλευρά του, ο Απόστολος Τζιτζικώστας υπογράμμισε πως «η Ευρώπη δεν προετοιμάζεται για πόλεμο, αλλά για την προστασία της ειρήνης», διευκρινίζοντας ότι οι προτάσεις αφορούν αποκλειστικά τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ.
Ο νέος κανονισμός για τη στρατιωτική κινητικότητα θα σταλεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για έγκριση. Παράλληλα, η Επιτροπή ξεκινά άμεσα την εφαρμογή των δράσεων του Χάρτη Πορείας, με στόχο έναν ολοκληρωμένο και σύγχρονο ευρωπαϊκό αμυντικό μηχανισμό.
Με αυτές τις κινήσεις, η ΕΕ επιδιώκει να διασφαλίσει ότι, όταν υπάρχει πολιτική απόφαση να υπερασπιστεί το έδαφός της, θα διαθέτει και την τεχνική και επιχειρησιακή ικανότητα να το κάνει αποτελεσματικά.
Ακολουθήστε μας και στο Google news, και στο Youtube και κάντε εγγραφή στο ενημερωτικό μας δελτίο.