Η Ουάσινγκτον φαίνεται αποφασισμένη να επιβάλει ένα γρήγορο τέλος στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, προωθώντας ένα σχέδιο 28 σημείων.
Σύμφωνα με πληροφορίες από κυβερνητικούς κύκλους σε ΗΠΑ και Ουκρανία, ο Ντόναλντ Τραμπ και οι βασικοί του σύμβουλοι πιέζουν την κυβέρνηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι να αποδεχθεί το πλαίσιο, προειδοποιώντας ότι σε αντίθετη περίπτωση η Ουκρανία ενδέχεται να χάσει την πρόσβαση σε αμερικανική στρατιωτική και πληροφοριακή υποστήριξη, τη σημαντικότερη πηγή άμυνας της χώρας από το 2022.
Το σχέδιο, που αναπτύχθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ, περιλαμβάνει σειρά παραχωρήσεων προς τη Ρωσία, παρουσιάζοντας μια προσέγγιση η οποία προκρίνει τον άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών έναντι της διατήρησης όλων των ουκρανικών εδαφικών διεκδικήσεων.
Ο Αμερικανός πρέσβης στο Κίεβο χαρακτήρισε “εποικοδομητική” την πρόσφατη συνάντηση με τον Ζελένσκι, ωστόσο οι πληροφορίες αποκαλύπτουν μια πολύ πιο έντονη πραγματικότητα, για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου, η πίεση της Ουάσινγκτον εμφανίζεται μεγαλύτερη ακόμη και από εκείνη της περιόδου των πρώτων ειρηνευτικών προσπαθειών του 2022.
Το Κίεβο παραδέχθηκε ότι έχει λάβει το κείμενο, ενώ ο Ουκρανός πρόεδρος σημείωσε ότι οι δύο πλευρές θα εργαστούν “ειλικρινά και γρήγορα”. Παρά ταύτα, ο κορυφαίος σύμβουλος ασφαλείας Ρουστέμ Ούμεροφ διέψευσε ότι υπάρχει οποιαδήποτε συμφωνία ή προκαταρκτική αποδοχή. Οι “κόκκινες γραμμές” παραμένουν αμετάβλητες, κυριαρχία, δίκαιη ειρήνη και προστασία του ουκρανικού λαού. Ωστόσο, το περιεχόμενο του σχεδίου δείχνει μια πραγματικότητα που δύσκολα μπορεί να συμβαδίσει με τις επίσημες θέσεις της Ουκρανίας.
Σύμφωνα με τις αμερικανικές διαρροές, το έγγραφο προβλέπει:
- Αναγνώριση της Κριμαίας, του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ ως ντε φάκτο ρωσικών
- Δημιουργία ζώνης ασφαλείας στην υπόλοιπη περιοχή του Ντονέτσκ.
- Στην Χερσώνα και την Ζαπορίζια η γραμμή του μετώπου θα παγώσει, με τις δύο πλευρές να κρατούν όσα εδάφη ελέγχουν σήμερα.
- Ο ουκρανικός στρατός θα περιοριστεί σε δύναμη 600.000 στρατιωτών
- Το Κίεβο θα υποχρεωθεί να εντάξει στο σύνταγμά του ρητή δέσμευση μη ένταξης στο ΝΑΤΟ, με τη Συμμαχία να θεσπίζει αντίστοιχη απαγόρευση μελλοντικής αποδοχής της Ουκρανίας.
Σε αντάλλαγμα, οι ΗΠΑ υπόσχονται “αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας”, μια μορφή συλλογικής αντίδρασης που θα ενεργοποιείται σε περίπτωση νέας ρωσικής επίθεσης. Το σχέδιο προβλέπει ακόμη άμεση παύση πυρός, εκλογές στην Ουκρανία εντός 100 ημερών και πλήρη αμνηστία για όλες τις πλευρές που συμμετείχαν στις εχθροπραξίες.
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στη μεταπολεμική οικονομική αρχιτεκτονική:
- 100 δισ. δολάρια από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα χρηματοδοτήσουν την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας υπό αμερικανική διαχείριση, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το 50% των κερδών.
- Άλλα 100 δισ. θα προστεθούν από την Ευρώπη, ενώ παράλληλα η Ρωσία θα επανενταχθεί στην παγκόσμια οικονομία, με προοπτική επιστροφής στην G8 και άρσης κυρώσεων.
Το σχέδιο προβλέπει από κοινή αμερικανο-ρωσική επιτροπή ασφαλείας μέχρι επανενεργοποίηση των συνθηκών ελέγχου πυρηνικών όπλων, νομοθετική δέσμευση της Ρωσίας για μη επίθεση στην Ευρώπη και ειδική συμφωνία για τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια υπό επίβλεψη της IAEA.
Την ίδια ώρα, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις απαιτούν ενεργό ρόλο στη διαδικασία. Σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ζελένσκι, οι ηγέτες Γερμανίας, Γαλλίας και Βρετανίας τόνισαν ότι καμία συμφωνία που επηρεάζει την Ευρώπη, την ΕΕ ή το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να συναφθεί χωρίς ευρωπαϊκή έγκριση. Η γερμανική κυβέρνηση υπογράμμισε ότι η γραμμή επαφής και η μελλοντική άμυνα της Ουκρανίας αποτελούν κρίσιμα ευρωπαϊκά συμφέροντα.
Το σχέδιο 28 σημείων, όπως το παρουσιάζει ο αναλυτής Π. Παύλος, λειτουργεί ως οδικός χάρτης ευρείας κλίμακας, από την ασφάλεια και τις εδαφικές ρυθμίσεις μέχρι την παιδεία, την οικονομική συνεργασία, τη χρήση του Δνείπερου και την ανταλλαγή αιχμαλώτων. Αντίθετα με προηγούμενα διπλωματικά εγχειρήματα, αυτό το κείμενο φιλοδοξεί να αποτελέσει συνολική διευθέτηση και όχι απλώς παύση εχθροπραξιών.
Η τελική απόφαση, ωστόσο, μένει στο Κίεβο και ο χρόνος πιέζει. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Ουάσινγκτον θέλει την υπογραφή του πλαισίου μέχρι την επόμενη Πέμπτη, ανοίγοντας ένα παράθυρο λίγων ημερών για μία από τις πιο κρίσιμες αποφάσεις στη σύγχρονη ιστορία της Ουκρανίας. Το διακύβευμα δεν αφορά μόνο το τέλος του πολέμου, αλλά και το μέλλον της χώρας, της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας και της θέσης της Ρωσίας στο διεθνές σύστημα.
Τα 28 σημεία της συμφωνίας όπως τα εντόπισε και μας τα παρουσιάζει ο Π. Παύλος:
1. Η κυριαρχία της Ουκρανίας θα επιβεβαιωθεί.
2. Θα συναφθεί μια ολοκληρωμένη συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και Ευρώπης. Όλες οι ασάφειες των τελευταίων 30 ετών θα θεωρηθούν διευθετημένες.
3. Αναμένεται ότι η Ρωσία δεν θα εισβάλει σε γειτονικές χώρες και το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί περαιτέρω.
4. Θα διεξαχθεί διάλογος μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ, με μεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών, για την επίλυση όλων των ζητημάτων ασφαλείας και τη δημιουργία συνθηκών αποκλιμάκωσης.
5. Η Ουκρανία θα λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας.
6. Το μέγεθος των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας θα περιοριστεί σε 600.000 προσωπικό.
7. Η Ουκρανία συμφωνεί να κατοχυρώσει στο σύνταγμά της ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, και το ΝΑΤΟ συμφωνεί να συμπεριλάβει στον κανονισμό του διάταξη ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει δεκτή στο μέλλον.
8. Το ΝΑΤΟ συμφωνεί να μην σταθμεύσει στρατεύματα στην Ουκρανία.
9. Ευρωπαϊκά μαχητικά αεροσκάφη θα σταθμεύσουν στην Πολωνία.
10. Οι ΗΠΑ θα λάβουν αποζημίωση για την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας. Αν η Ουκρανία εισβάλει στη Ρωσία, θα χάσει την εγγύηση. Αν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, εκτός από μια αποφασιστική συντονισμένη στρατιωτική απάντηση, θα επανενεργοποιηθούν όλες οι παγκόσμιες κυρώσεις, η αναγνώριση των νέων εδαφών και όλα τα άλλα οφέλη της συμφωνίας θα ακυρωθούν. Αν η Ουκρανία εκτοξεύσει πύραυλο στη Μόσχα ή την Αγία Πετρούπολη χωρίς αιτία, η εγγύηση ασφαλείας θα καταστεί άκυρη.
11. Η Ουκρανία είναι επιλέξιμη για ένταξη στην ΕΕ και θα λάβει βραχυπρόθεσμη προτιμησιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά όσο εξετάζεται το ζήτημα.
12. Ένα ισχυρό παγκόσμιο πακέτο μέτρων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας Ταμείου Ανάπτυξης της Ουκρανίας, της ανοικοδόμησης της υποδομής φυσικού αερίου της Ουκρανίας, της αποκατάστασης περιοχών που επλήγησαν από τον πόλεμο, της ανάπτυξης νέων υποδομών και της επανέναρξης εξόρυξης ορυκτών και φυσικών πόρων, όλα με ειδικό χρηματοδοτικό πακέτο που αναπτύχθηκε από την Παγκόσμια Τράπεζα.
13. Η Ρωσία θα επανενταχθεί στην παγκόσμια οικονομία, με συζητήσεις για άρση κυρώσεων, επανένταξη στην Ομάδα των 8 (G8) και σύναψη μακροπρόθεσμης οικονομικής συμφωνίας συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
14. 100 δισ. δολάρια από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα επενδυθούν σε προσπάθειες υπό αμερικανική καθοδήγηση για ανοικοδόμηση και επενδύσεις στην Ουκρανία, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το 50% των κερδών της επένδυσης. Η Ευρώπη θα προσθέσει 100 δισ. δολάρια για να αυξήσει τη χρηματοδότηση για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Τα παγωμένα ευρωπαϊκά κεφάλαια θα αποδεσμευτούν, και το υπόλοιπο των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων θα επενδυθεί σε ξεχωριστό αμερικανο-ρωσικό επενδυτικό όχημα.
15. Θα συσταθεί κοινή αμερικανο-ρωσική ομάδα εργασίας για θέματα ασφάλειας με σκοπό την προώθηση και τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με όλες τις διατάξεις της συμφωνίας.
16. Η Ρωσία θα θεσπίσει νομοθετικά την πολιτική μη επίθεσης προς την Ευρώπη και την Ουκρανία.
17. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία θα συμφωνήσουν να παρατείνουν την ισχύ των συνθηκών περί μη διάδοσης και ελέγχου των πυρηνικών όπλων, συμπεριλαμβανομένης της Συνθήκης START I.
18. Η Ουκρανία συμφωνεί να είναι μη πυρηνικό κράτος σύμφωνα με τη Συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων.
19. Ο Πυρηνικός Σταθμός της Ζαπορίζια θα τεθεί σε λειτουργία υπό την επίβλεψη της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA), και η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια θα διαμοιράζεται ισόποσα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
20. Και οι δύο χώρες αναλαμβάνουν να εφαρμόσουν εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία και στην κοινωνία που προωθούν την κατανόηση και την ανεκτικότητα.
21. Η Κριμαία, το Λουχάνσκ και το Ντονέτσκ θα αναγνωριστούν ως ντε φάκτο ρωσικά, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Χερσώνα και η Ζαπορίζια θα παγώσουν κατά μήκος της γραμμής επαφής, η οποία θα σημαίνει ντε φάκτο αναγνώριση κατά μήκος αυτής της γραμμής. Η Ρωσία θα αποχωρήσει από άλλα συμφωνηθέντα εδάφη που ελέγχει έξω από τις πέντε περιοχές. Οι ουκρανικές δυνάμεις θα αποσυρθούν από το τμήμα της Περιφέρειας Ντονέτσκ που ελέγχουν, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας.
22. Μετά τη συμφωνία για τις μελλοντικές εδαφικές ρυθμίσεις, τόσο η Ρωσική Ομοσπονδία όσο και η Ουκρανία δεσμεύονται να μην αλλάξουν αυτές τις ρυθμίσεις με τη χρήση βίας. Τυχόν εγγυήσεις ασφαλείας δεν θα ισχύουν σε περίπτωση παραβίασης αυτής της δέσμευσης.
23. Η Ρωσία δεν θα εμποδίζει την Ουκρανία να χρησιμοποιεί τον ποταμό Δνείπερο για εμπορικές δραστηριότητες, και θα επιτευχθούν συμφωνίες για την ελεύθερη μεταφορά σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα.
24. Θα συσταθεί ανθρωπιστική επιτροπή για την επίλυση ζητημάτων ανταλλαγής αιχμαλώτων, επιστροφής σορών, απελευθέρωσης ομήρων και πολιτικών κρατουμένων, καθώς και για την εφαρμογή προγράμματος οικογενειακής επανένωσης.
25. Η Ουκρανία θα διεξαγάγει εκλογές μέσα σε 100 ημέρες.
26. Όλα τα μέρη που εμπλέκονται στη σύγκρουση θα λάβουν πλήρη αμνηστία για τις πράξεις τους κατά τη διάρκεια του πολέμου και συμφωνούν να μην υποβάλουν αξιώσεις ή να εξετάσουν παράπονα στο μέλλον.
27. Η συμφωνία αυτή θα είναι νομικά δεσμευτική. Η εφαρμογή της θα παρακολουθείται και θα εγγυάται από το Συμβούλιο Ειρήνης, με επικεφαλής τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ. Θα επιβάλλονται κυρώσεις για παραβιάσεις.
28. Μόλις όλα τα μέρη συμφωνήσουν στο παρόν μνημόνιο, η κατάπαυση του πυρός θα τεθεί σε ισχύ αμέσως μετά την απόσυρση και των δύο πλευρών σε προκαθορισμένα σημεία για την έναρξη της εφαρμογής της συμφωνίας.
Ακολουθήστε μας και στο Google news, και στο Youtube και κάντε εγγραφή στο ενημερωτικό μας δελτίο.