Σε μια περίοδο που η κοινωνική συνοχή δοκιμάζεται και οι ανάγκες των ευάλωτων ομάδων αυξάνονται, το γερμανικό κράτος πρόνοιας μοιάζει περισσότερο με γρίφο παρά με δίχτυ προστασίας.
Σύμφωνα με νέες αποκαλύψεις, εκατομμύρια πολίτες που πληρούν τα κριτήρια για κρατική στήριξη δεν λαμβάνουν καμία ενίσχυση, όχι επειδή δεν υπάρχουν πόροι, αλλά επειδή το σύστημα είναι υπερβολικά περίπλοκο.
Ενώ μια ομοσπονδιακή επιτροπή εμπειρογνωμόνων υπολόγιζε πρόσφατα πως υπάρχουν περίπου 170 διαφορετικά επιδόματα, νέα έρευνα από το Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών ifo στο Μόναχο ανεβάζει τον αριθμό στα… 500. Με τη βοήθεια εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης όπως το ChatGPT, οι ερευνητές κατέγραψαν εκατοντάδες παροχές που μπορούν να αιτηθούν οι πολίτες, πολλές εκ των οποίων είναι παντελώς άγνωστες στο ευρύ κοινό.
«Έχουμε κυριολεκτικά χάσει τον έλεγχο», δηλώνει ο καθηγητής Andreas Peichl από το ifo, υπογραμμίζοντας ότι το γερμανικό κοινωνικό σύστημα χρειάζεται ριζική αναδιάρθρωση. «Δεν γνωρίζουμε καν αν αυτά τα επιδόματα λειτουργούν, αν φτάνουν σε όσους πραγματικά τα έχουν ανάγκη», λέει χαρακτηριστικά.
Το πρόβλημα όμως δεν είναι μόνο ποσοτικό αλλά και δομικό. Οι υπηρεσίες διαχειρίζονται από δεκάδες διαφορετικές αρχές, περίπου 30 σε όλη τη χώρα, οι οποίες λειτουργούν με διαφορετικούς όρους και κανονισμούς στις 400 περιφέρειες της Γερμανίας. Αυτή η αποσπασματικότητα, αντί να διευκολύνει τον πολίτη, τον μπερδεύει ακόμη περισσότερο.
Παράδειγμα:
- Τα επιδόματα φροντίδας. Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να υποβάλει αίτηση για ξεχωριστές παροχές όπως: επίδομα φροντίδας, υποστήριξη νοικοκυριού, παροχές σε είδος, βοηθήματα και ακόμη και επιδότηση για ανακαίνιση κατοικίας. Και όλα αυτά απαιτούν ξεχωριστή διαδικασία και τεκμηρίωση, πολλαπλασιάζοντας τη γραφειοκρατία και το διοικητικό κόστος.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με τον Peichl, πολλές από τις εγκρίσεις για το επίδομα του πολίτη (Bürgergeld) φτάνουν τις 200 σελίδες, μια παράλογη έκταση που αποθαρρύνει ακόμη και τους πλέον αποφασισμένους.
Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι η πολυπλοκότητα αυτή έχει σοβαρές κοινωνικές συνέπειες. Ένα τεράστιο ποσοστό ανθρώπων που πληρούν τα κριτήρια για βοήθεια δεν υποβάλλει καν αίτηση. Για παράδειγμα, το επίδομα στέγασης ζητείται μόνο από το 30% των δικαιούχων. Αυτό σημαίνει πως περίπου 7 στους 10 ανθρώπους που το δικαιούνται μένουν χωρίς βοήθεια.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είχε δεσμευτεί πως μέχρι το τέλος του έτους μια ειδική επιτροπή θα εξετάσει συνολικά την αποδοτικότητα του συστήματος. Ωστόσο, όπως πληροφορούμαστε, η επιτροπή αυτή δεν έχει καν συγκροτηθεί, καθώς οι διαδικασίες μπλοκάρονται στα παρασκήνια.
Ο Peichl καταλήγει λέγοντας πως η ιδανική λύση θα ήταν μια πλήρης επανεκκίνηση του συστήματος από το μηδέν, κάτι όμως που φαντάζει πολιτικά δύσκολο.
Μέχρι τότε, εκατομμύρια πολίτες παραμένουν εγκλωβισμένοι σε ένα δαιδαλώδες και αναποτελεσματικό σύστημα, που παρά τις καλές προθέσεις, αποτυγχάνει στο βασικό του καθήκον: να σταθεί δίπλα σε όσους έχουν πραγματικά ανάγκη.
Κάντε εγγραφή στο ενημερωτικό μας δελτίο.
