Δύο μεγάλες ιταλικές εταιρείες, η κρατική Ferrovie dello Stato Italiane (FS) με τη θυγατρική της Trenitalia και η ιδιωτική Italo, σχεδιάζουν να εισέλθουν στη γερμανική αγορά τρένων υψηλής ταχύτητας, φιλοδοξώντας να σταθούν απέναντι στα λευκά ICE με τα δικά τους κόκκινα τρένα.
Η Italo, που από το 2024 έχει ως κύριο μέτοχο την ναυτιλιακή κολοσσιαία εταιρεία MSC, βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο σχεδιασμού. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), σκοπεύει να επενδύσει αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ για την αγορά τρένων και την ανάπτυξη υπηρεσιών μεγάλης ταχύτητας στη Γερμανία. Έχει ήδη ιδρύσει θυγατρική εταιρεία στη χώρα και υπέβαλε αίτηση για άδεια λειτουργίας σιδηροδρομικού φορέα. Οι πρώτες γραμμές αναμένεται να είναι ωριαίες ή δίωρες συνδέσεις μεταξύ μεγάλων πόλεων, ενώ η επένδυση προβλέπεται να δημιουργήσει πάνω από 1.000 άμεσες και ισάριθμες έμμεσες θέσεις εργασίας.
Ωστόσο, οι Ιταλοί ζητούν μακροπρόθεσμη ασφάλεια επενδύσεων. Θέλουν δεκαπενταετείς συμφωνίες πρόσβασης στο σιδηροδρομικό δίκτυο — θέμα που αναμένεται να προκαλέσει πολιτική αντιπαράθεση στη Γερμανία, καθώς επηρεάζει τον μελλοντικό τρόπο λειτουργίας και ανάπτυξης της αγοράς. Η τελική απόφαση θα ληφθεί από την κυβέρνηση και τη Γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Δικτύων (Bundesnetzagentur).
Η κρατική Trenitalia, από την πλευρά της, εξετάζει και εκείνη την είσοδό της στον τομέα των γερμανικών τρένων υψηλής ταχύτητας, επεκτείνοντας τις ήδη υπάρχουσες δραστηριότητές της μέσω των εταιρειών Netinera και TX Logistik. Ο διευθύνων σύμβουλος της FS, Στέφανο Ντοναρούμα, δήλωσε στην εφημερίδα Handelsblatt ότι η εταιρεία μελετά την ανάπτυξη έως και 50 τρένων υψηλής ταχύτητας στη Γερμανία, ενώ διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις συνεργασίας με τη Deutsche Bahn, ιδιαίτερα στις διαδρομές Μονάχου–Μιλάνου–Ρώμης.
Ο στόχος των ιταλικών εταιρειών είναι ξεκάθαρος: να ανοίξουν την αγορά και να αυξήσουν τον ανταγωνισμό στα δρομολόγια μεγάλων αποστάσεων, έναν τομέα όπου η DB εξακολουθεί να κατέχει σχεδόν το 95% της αγοράς. Παρά την επιτυχία μικρότερων ανταγωνιστών όπως η FlixTrain, οι είσοδοι νέων παικτών παραμένουν δύσκολες λόγω των υψηλών τελών πρόσβασης στο δίκτυο και της περιορισμένης χωρητικότητας των γραμμών, τα οποία λειτουργούν αποτρεπτικά για νέες επενδύσεις.
Η ιταλική εμπειρία, ωστόσο, δείχνει ότι ο ανταγωνισμός μπορεί να αλλάξει το τοπίο. Από το 2012, όταν η Italo μπήκε στην αγορά απέναντι στην Trenitalia, οι δύο εταιρείες ανέβασαν θεαματικά το επίπεδο υπηρεσιών και ταχύτητας. Σήμερα, στη δημοφιλή διαδρομή Ρώμη–Μιλάνο, η Italo εκτελεί 34 δρομολόγια ημερησίως, έναντι 43 της Trenitalia. Και οι δύο επωφελούνται από χαμηλά τέλη πρόσβασης στις γραμμές και από σημαντική κρατική ή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, που φτάνει τα 25 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021–2026.
Παρά τα προβλήματα καθυστερήσεων και τις δυσκολίες διαχείρισης που αντιμετωπίζει το ιταλικό δίκτυο, ο ανταγωνισμός έχει ωφελήσει τους επιβάτες και έχει ενισχύσει τις εταιρείες. Τώρα, οι ίδιες εταιρείες στρέφουν το βλέμμα τους στη Γερμανία, ελπίζοντας ότι η επιτυχία τους θα επαναληφθεί.
Αν όλα προχωρήσουν σύμφωνα με τα σχέδια, σύντομα τα κόκκινα ιταλικά τρένα θα τρέχουν δίπλα στα λευκά ICE και τα πράσινα FlixTrain στους γερμανικούς σιδηροδρόμους. Ο μεγάλος κερδισμένος, όπως φαίνεται, θα είναι ο επιβάτης, που θα έχει περισσότερες επιλογές, καλύτερες υπηρεσίες και, πιθανότατα, χαμηλότερες τιμές.
