Γράφει η *Ιωάννα Λιούτα
Ενόψει της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, η Κυβέρνηση ετοιμάζεται να παρουσιάσει για άλλη μια φορά μια ροζ εικόνα της ελληνικής οικονομίας, μιλώντας για “σταθερότητα”, “ανάπτυξη” και “ισχυρή ανάκαμψη”.
Όμως, η πραγματικότητα είναι αμείλικτη και δεν καμουφλάρεται με λόγια. Τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το ΑΕΠ του δεύτερου τριμήνου 2025 είναι ένα ηχηρό χαστούκι στην επικοινωνιακή φούσκα του Μεγάρου Μαξίμου.
Με ρυθμό ανάπτυξης μόλις 1,7% στο β’ τρίμηνο και 1,95% στο εξάμηνο, η Κυβέρνηση χάνει το βασικό της αφήγημα: ότι δήθεν η οικονομία “τρέχει” και όλοι ευημερούν. Πρόκειται για την χαμηλότερη επίδοση από το 2021, και μάλιστα σε μια περίοδο που υποτίθεται πως η χώρα “έβγαινε στο ξέφωτο”. Αντί για ξέφωτο, όμως, το μόνο που φαίνεται είναι αδιέξοδο.
Οι αριθμοί μιλούν ξεκάθαρα. Η τελική καταναλωτική δαπάνη αυξήθηκε μόλις κατά 1%, στοιχείο που αντικατοπτρίζει την εξάντληση των νοικοκυριών υπό το βάρος της ακρίβειας, της ενεργειακής ανασφάλειας και των ανελέητων έμμεσων φόρων. Πού είναι η “ανάπτυξη για όλους”, όταν οι πολίτες μετράνε τα ψιλά στο σούπερ μάρκετ και κόβουν ακόμα και βασικές ανάγκες; Πού είναι η επιτυχία όταν η κατανάλωση βουλιάζει και τα εισοδήματα πιέζονται.
Οι εξαγωγές είναι ο καθρέφτης μιας προβληματικής παραγωγικής βάσης. Η πτώση κατά 1,1% στις εξαγωγές αγαθών αποκαλύπτει τη γύμνια του παραγωγικού μοντέλου. Η ελληνική βιομηχανία, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ο αγροτικός τομέας μένουν χωρίς ουσιαστική στήριξη. Αντίθετα, η αύξηση στις εξαγωγές υπηρεσιών (κατά 3,9%) απλώς επιβεβαιώνει το γνωστό, τουρισμός και real estate και βλέπουμε.
Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μπορεί να αυξήθηκαν κατά 6,5%, αλλά η σύνθεσή τους προκαλεί ανησυχία: real estate, τουριστικές κατασκευές και golden visas. Καμία σοβαρή βιομηχανική ή τεχνολογική επένδυση. Το παραγωγικό υπόδειγμα παραμένει ευάλωτο, ευκαιριακό και εξαρτημένο από εξωτερικές ροές.
Η επιβράδυνση της ανάπτυξης έχει άμεσες και επικίνδυνες συνέπειες στο δημόσιο χρέος. Η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει ένα από τα υψηλότερα επίπεδα χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη. Με την ανάπτυξη να πέφτει κάτω από το 2%, ο λόγος χρέους/ΑΕΠ όχι μόνο δεν μειώνεται, αλλά ενδέχεται να αυξηθεί ξανά.
Η Κυβέρνηση στηρίζεται στο αφήγημα ότι “όσο αυξάνεται το ΑΕΠ, το χρέος μειώνεται ως ποσοστό”. Όταν όμως η ανάπτυξη μένει στάσιμη, το χρέος γίνεται βαρύτερο και η “δημοσιονομική σταθερότητα” μετατρέπεται σε κούφιο σύνθημα. Σε ένα περιβάλλον αυξημένων επιτοκίων και διεθνούς αβεβαιότητας, η δημοσιονομική εκτροπή δεν είναι απλώς πιθανή είναι σχεδόν προδιαγεγραμμένη.
Αντί να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης και τον περιορισμό της ακρίβειας, η Κυβέρνηση επιλέγει να διατηρεί ένα οικονομικό μοντέλο που βολεύει λίγους και αφήνει πίσω πολλούς.
Η “ισχυρή οικονομία” που διαφημίζει ο Πρωθυπουργός μοιάζει με μακέτα: όμορφη στην πρόσοψη, σαθρή στο εσωτερικό. Και όσο επιμένει να μιλά για “επιτυχίες”, τόσο χάνει την επαφή με την κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα.
Αυτή δεν είναι οικονομική πρόοδος. Είναι επικοινωνιακή διαχείριση παρακμής. Και όσο πιο αδύναμη γίνεται η ανάπτυξη, τόσο πιο έντονα θα επιστρέφουν τα ερωτήματα για τη βιωσιμότητα του χρέους, την ανισότητα και τις προτεραιότητες μιας Κυβέρνησης που κυβερνά με αυτοθαυμασμό και πανηγύρια, αντί για σχέδιο και αποτελέσματα.
*Η Ιωάννα Λιούτα είναι πολιτική και οικονομική αναλύτρια
