Σε μια εποχή όπου τα κοινωνικά δίκτυα έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας, η παιδική και εφηβική ψυχή δοκιμάζεται με τρόπους πρωτόγνωρους.
Η εκπομπή στον απόδημο παλμό εστιάζει στις επιδράσεις που έχουν πλατφόρμες όπως το Instagram, το TikTok και το YouTube στην αυτοεκτίμηση, την κοινωνικότητα, τον ύπνο και τη συγκέντρωση των παιδιών.
Eκπαιδευτικοί και ειδικοί ψυχικής υγείας συζητούν για τα οφέλη και τις παγίδες του ψηφιακού κόσμου, αναζητώντας λύσεις για μια ισορροπημένη και υγιή χρήση της τεχνολογίας. Μπορούν τα παιδιά να μεγαλώσουν με οθόνες χωρίς να χάσουν τον εαυτό τους;
Καλεσμένοι:
- Μάριος Παπαευσταθίου, καθηγητής νέων τεχνολογιών
- Νίκος Μώρος, κοινωνικός λειτουργός
- Παύλος Παπαδόπουλος, Ψυχολόγος
Ν. Μώρος: «Η απουσία των γονέων από τη διαπαιδαγώγηση ωθεί τα παιδιά σε έναν ψεύτικο ψηφιακό κόσμο, έναν κόσμο avatar»
Σε παρέμβασή του, ο κοινωνικός λειτουργός κ. Γιώργος Μώρος υπογράμμισε τη σημασία της ενεργής συμμετοχής των γονέων στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, επισημαίνοντας πως η αδιαφορία ή η έλλειψη ενασχόλησης οδηγεί τα παιδιά στην υπερβολική χρήση των κοινωνικών δικτύων.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, όταν τα παιδιά μένουν χωρίς γονεϊκή καθοδήγηση, στρέφονται εύκολα στον εικονικό κόσμο των social media, υιοθετώντας συμπεριφορές τύπου avatar, απομακρυσμένες από την πραγματικότητα. «Ζουν σε έναν ψηφιακό ψευδόκοσμο, αναζητώντας νόημα και ταυτότητα μέσα από ένα πληκτρολόγιο».
Ο κ. Μώρος στάθηκε ιδιαίτερα στον ρόλο των αρνητικών προτύπων που προβάλλονται μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, τονίζοντας ότι δεν αρκεί η απλή απαγόρευση της χρήσης κινητών τηλεφώνων. Αντιθέτως, όπως είπε, είναι απαραίτητο να εξηγηθεί στα παιδιά ο ρόλος και η λειτουργία του διαδικτύου, ώστε να αποκτήσουν ουσιαστική ψηφιακή παιδεία.
Εξίσου κρίσιμη, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι η επιμόρφωση και η συμβουλευτική καθοδήγηση όχι μόνο των γονέων, αλλά και των εκπαιδευτικών και των φορέων, προκειμένου να μπορούν όλοι να ανταποκριθούν με επάρκεια στις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής και να στηρίξουν ουσιαστικά την ψυχική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών.
Μ. Παπαευσταθίου: «Όπως στο πιάνο χρειάζονται και τα άσπρα και τα μαύρα πλήκτρα, έτσι και στη ζωή χρειάζεται ισορροπία μεταξύ online και offline κόσμου»
Ο εκπαιδευτικός κ. Μάριος Παπαευσταθίου έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την ανεξέλεγκτη χρήση των κοινωνικών δικτύων από τα παιδιά, τονίζοντας ιδιαίτερα το φαινόμενο του μιμητισμού που τα οδηγεί να υιοθετούν πρότυπα και συμπεριφορές χωρίς την κατάλληλη κρίση.
Όπως υπογράμμισε, είναι ζωτικής σημασίας να υπάρξει ουσιαστική ενημέρωση των παιδιών τόσο για τη χρήση των κοινωνικών μέσων όσο και για τους κινδύνους που εγκυμονούν, ιδίως όταν η ενασχόλησή τους με τις πλατφόρμες αυτές γίνεται αλόγιστα και για πολλές ώρες. Έδωσε έμφαση στην ανάγκη διαφύλαξης της ιδιωτικότητας, αναφέροντας ότι προσωπικά δεδομένα, όπως τοποθεσίες και φωτογραφίες, παραμένουν στο διαδίκτυο και ενδέχεται να αξιοποιηθούν με τρόπους που θέτουν σε κίνδυνο τα παιδιά.
Ο κ. Παπαευσταθίου επεσήμανε ότι η ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ γονέων και παιδιών είναι το πιο αποτελεσματικό «αντίδοτο» στις παγίδες του ψηφιακού κόσμου. Από τη σκοπιά του εκπαιδευτικού, τόνισε πως οι δάσκαλοι και καθηγητές πρέπει να παραμένουν κοντά στους μαθητές, χτίζοντας σχέσεις εμπιστοσύνης, καθοδήγησης και ενθάρρυνσης.
Κλείνοντας, έκανε μια εύστοχη παρομοίωση για την ανάγκη ισορροπίας στη ζωή των παιδιών: «Όπως στο πιάνο δεν μπορείς να παίξεις μουσική μόνο με τα άσπρα ή μόνο με τα μαύρα πλήκτρα, έτσι και στη ζωή, για να είναι αρμονική, χρειάζεται να ισορροπήσουμε τον πραγματικό με τον ψηφιακό κόσμο».
Π. Παπαδόπουλος: «Τα παιδιά κυνηγούν επιδόσεις και “likes” – οι γονείς χρειάζονται καθοδήγηση, όχι τιμωρία στα παιδιά»
Ο ψυχολόγος κ. Παύλος Παπαδόπουλος, ο οποίος εργάζεται στην Κολωνία της Γερμανίας, τοποθετήθηκε για ένα φαινόμενο που απασχολεί ιδιαίτερα την εποχή μας: το άγχος επίδοσης στα παιδιά και η ψυχολογική πίεση που βιώνουν εξαιτίας της αναζήτησης αποδοχής μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα.
Όπως τόνισε, τα παιδιά σήμερα αισθάνονται υποχρεωμένα να ανταποκριθούν σε πρότυπα που προβάλλονται μέσα από το διαδίκτυο, οδηγούμενα συχνά σε έναν αγώνα για περισσότερα “likes” και «καρδούλες». Αυτή η συνεχής προσπάθεια για κοινωνική αποδοχή μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχική τους ισορροπία, εντείνοντας την ανασφάλεια και το στρες.
Ο κ. Παπαδόπουλος επισήμανε την ανάγκη για γονεϊκό έλεγχο, ο οποίος όμως, όπως διευκρίνισε, δεν πρέπει να είναι αυταρχικός ή τιμωρητικός. Αντιθέτως, χρειάζεται διάλογος, κατανόηση και καθοδήγηση, καθώς και ουσιαστική ενημέρωση των γονέων για τον ψηφιακό κόσμο στον οποίο τα παιδιά τους έχουν ήδη εξοικειωθεί.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλευτική προς τους γονείς είναι καθοριστικής σημασίας. Οι γονείς πρέπει να κατανοήσουν τον ρόλο που παίζει το διαδίκτυο στην καθημερινότητα του παιδιού και να σταθούν δίπλα του με ευαισθησία, όχι με καχυποψία.
Η τοποθέτησή του ενίσχυσε την ευρύτερη θέση των ειδικών για την ανάγκη μίας νέας, πιο ώριμης σχέσης γονιών και παιδιών απέναντι στην τεχνολογία, με στόχο την πρόληψη, την παιδεία και την ψυχική υγεία.
