Ποιος ο ρόλος που διαδραμάτισε η ελληνική Πολιτεία υποδεχόμενη τους πρόσφυγες και ποιες οι κινήσεις για να τους εντάξει την Ελληνική κοινωνία.
Η βοήθεια από την κοινωνία των Εθνών (ΚΤΕ), η δημιουργία της επιτροπής αποκατάστασης προσφύγων (ΕΑΠ) και η γενικότερη υποστήριξη της Ελληνικής πολιτείας προς τους πρόσφυγες.
Η ελληνική κυβέρνηση μπροστά στο τεράστιο έργο της περίθαλψης των προσφύγων ανέλαβε το ρόλο για την αποκατάσταση τους, έτσι η πρώτη κίνηση είναι να ζητήσει τη βοήθεια της κοινωνίας των Εθνών (ΚΤΕ). Το 1923 ιδρύθηκε η επιτροπή αποκατάστασης προσφύγων (ΕΑΠ), όπου η αποστολή ήταν να εξασφαλίσει στους πρόσφυγες παραγωγική απασχόληση και την οριστική στέγαση τους.
Οι πρόσφυγες είχαν τη διάκριση σε <<αστούς>> και <<αγρότες>>, μολονότι οι περισσότεροι πρόσφυγες στις περιοχές όπου κατοικούσαν στα Μικρασιατικά παραλία αλλά και στην περιοχή του Πόντου ασκούσαν κυρίως αστικά επαγγέλματα, τα οποία είχαν σχέση με το εμπόριο τη βιοτεχνία και τη βιομηχανία, ερχόμενοι στην Ελλάδα δόθηκε το βάρος στην Γεωργία.
Στους πρόσφυγες δόθηκε γη για να εργαστούν ως αγρότες, οι οποίοι όμως, ως επί το πλείστων, τα επαγγέλματα τους ήταν σχετικά με το εμπόριο την βιοτεχνία αλλά και την βιομηχανία.
Ο κύριος όγκος των προσφύγων δόθηκε-μεταφέρθηκε στην Μακεδονία την Θράκη και την Θεσσαλία και λιγότερο στα νησιά και την Αθήνα. 11 εκατομμύρια έχουν διατεθεί στην ΕΑΠ για την αποκατάσταση των αγροτών προσφύγων, οι αγρότες πρόσφυγες σύμφωνα με απόφαση της ΕΑΠ παίρνουν ένα σπίτι και έναν κλήρο, ο σκληρός κλιμακώνεται ανάλογα με την ευφορία του εδάφους, για πολύ εύφορες περιοχές, ορεινές περιοχές είναι γύρω στα 15 στρέμματα ο κλήρος, οι ημιορεινές γύρω στα 35-36 και οι ορεινές γύρω στα 60. Ο αγρότης πρόσφυγας λοιπόν παίρνει έναν κλήρο και ένα σπίτι οπωσδήποτε.
Τα 5 εκατομμύρια (σε χρήματα) δόθηκαν για τις περιουσίες, για τους κλήρους των 145 εκατομμυρίων που είναι η ανταλλάξιμη περιουσία, τα υπόλοιπα 4 εκατομμύρια είναι η ανταλλάξιμη περιουσία η οποία δόθηκε για τις ανάγκες των αγροτών προσφύγων. Η οποία πρέπει να διατεθεί για σχολεία για κοινωφελείς σκοπούς, και δεν ξέρουμε σήμερα, επειδή πολλές κυβερνήσεις λειτουργούσαν την κοινωνική του πολιτική με τα ανταλλάξιμα αυτά τα οποία ανήκουν στους πρόσφυγες, δηλαδή, χρησιμοποίησαν πολλά από αυτά για άλλους σκοπούς για να καλύψουν κάποιες κοινωνικές ανάγκες άλλων κατηγοριών. Το ποσό των 4 εκατομμυρίων αυτή τη στιγμή δεν ξέρουμε τι έγιναν.
Πώς υποδέχτηκε ο γηγενής πληθυσμός τους πρόσφυγες στην περιοχή τους?
Το κράτος παραχώρησε γαίες των μουσουλμάνων που εγκατέλειψαν την περιοχή και ακριβώς αυτό το πρόβλημα είναι ανάμεσα στις δυο πλευρές, ότι από δω και πέρα οι πρόσφυγες είχαν καλύψει τις καλύτερες εκτάσεις γης στην κυριότητά τους αφού οι μουσουλμάνοι κατακτητές διατηρούσαν τα καλύτερα κτήματα της περιοχής που είχαν αγοράσει.
Μάλιστα εξαρχής το εθιμικό δίκαιο βρέθηκε να έχει καταπατηθεί. Αυτό που πιστεύουν οι γηγενείς ότι φεύγοντας οι μουσουλμανικά θα αποκτήσουν μεγάλες και καλύτερες εκτάσεις γης, οι οποίες πολλές δεν είχαν τίτλους ιδιοκτησίας και πολλές φορές όταν προέκυπτε θέμα ποιος είναι ο ιδιοκτήτης της γης, το κράτος έπρεπε να δώσει λύση σε αυτά τα ζητήματα, και πολλές φορές αφήνονταν η μία πληθυσμιακή ομάδα να στρέφεται ενάντια της άλλης.
Διαβάστε ακόμα: Που το πάει η Τουρκία? Μέρος 2ο: Γιατί διαπράττει υβριδικό πόλεμο, φοβάται τη στρατιωτική εμπλοκή;
Οι επιτροπές προσπαθούσαν να βρουν λύση μεταξύ προσφύγων και γηγενών και εκπροσώπων της περιοχής.
Αποτέλεσμα αυτών, οι πρόσφυγες θα έπρεπε να συμβιώσουν μέσα στο ίδιο χωριό (όσον αφορά τα μεικτά χωριά με γηγενείς κατοίκους και πρόσφυγες) με τους γηγενείς. Αυτό διαμόρφωσε την ταυτότητα του πρόσφυγα από τη μία μεριά και του γηγενούς από την άλλη με ζητήματα που ξεπερνούσαν την διάσταση των απλών αντιπαραθέσεων. Οι δικηγόροι και όλα τα άλλα νομικά συστήματα που θέλουν να λύσουν το πρόβλημα ήταν αρκετά ακριβά, άρα προέκυπταν και κοινωνικά ζητήματα εκτός από τις αντιπαραθέσεις αυτού του είδους, αυτό διήρκεσε και για μια μακρά χρονική περίοδο έως την περίοδο του μεσοπολέμου. Μετά από την περίοδο του μεσοπολέμου έχουμε πολύ διαφορετικές καταστάσεις στην περίοδο της κατοχής οι οποίες αναβίωσαν πολιτισμικές ταυτότητες οι οποίες και ήταν συγκρουσιακές.
Η αποκατάσταση των προσφύγων σε αγροτική και αστική, απασχόλησε το κράτος μέσω του υπουργείου υγιεινής, και μέσω του ταμείου περιθάλψεως προσφύγων, όπως και από διάφορους ιδιώτες ή ελληνικές οργανώσεις όπως είναι ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, η πανελλήνια επιτροπή δωρεών, το πατριωτικό Ίδρυμα περιθάλψεως το εθνικό συμβούλιο Ελληνίδων και λοιπές ξένες οργανώσεις. Η αποκατάσταση των προσφύγων, των αστών προσφύγων είναι σημαντικό να επισημανθεί πως σε αντίθεση με την επαγγελματική αποκατάσταση προέβλεπε κυρίως ιδιωτική στέγη στους πρόσφυγες και όχι την άμεση επαγγελματική τους αποκατάσταση.
Διαβάστε ακόμα: Κωνσταντινούπολη: Τρομοκρατική ενέργεια ή Προβοκάτσια?
Από πλευράς των ελληνικών κυβερνήσεων σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και η τοπική και κοινωνική προέλευση των προσφύγων στο που θα εγκατασταθούν, ένα από τα πρώτα μέτρα που έλαβε το κράτος για την αντιμετώπιση του ζητήματος τη στέγαση των προσφύγων ήταν η ψήφιση του νομοθετικού διατάγματος περί επίταξης ακινήτων για εγκατάσταση προσφύγων της 11ης Νοεμβρίου 1922 πρόκειται για ένα διάταγμα μέσω του οποίου νομιμοποιούνταν η απαλλοτρίωση ακινήτων προκειμένου να στεγαστούν οι πρόσφυγες. Η πρόσθετη πράξη ακίνητης περιουσίας δεν ήταν μόνο δημόσιες αλλά και ιδιωτικές.
Η λύση αυτή που πάρθηκε εξαιτίας επιτακτικής κατάστασης ως ενδεικτική λύση προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις, όπως είναι οι σχέσεις ανάμεσα στους πρόσφυγες και τους γηγενείς οι όποιοι δεν είδαν με καλό μάτι την έλευση των προσφύγων, κάτι που επέτεινε το χάσμα ανάμεσα στις δύο πλευρές και κατ επέκταση την κοινωνική κρίση που έχει ανακύψει αυτή η πόλωση ανάμεσα στους Ελλαδίτες και του πρόσφυγες.
Η αποκατάσταση των προσφύγων στην Αθήνα.
Στην Αθήνα οι πρόσφυγες που έφταναν κυρίως κατά τα πρώτα χρόνια ήταν γυναικόπαιδα και ηλικιωμένοι, καθώς γνωρίζουμε ότι οι Μικρασιάτες άντρες ηλικίας 18 έως 50 ετών στέλνονταν υποχρεωτικά στα τάγματα εργασίας (Αμελέ Ταμπουρού). Τα γυναικόπαιδα και ηλικιωμένοι η κατάσταση των οποίων είναι ταλαιπωρημένοι και καταρρακωμένοι ψυχολογικά. Πρέπει να επισημάνουμε ότι η υγειονομική κατάσταση στους κόλπους των προσφύγων ήταν τόσο τραγική ώστε είχαν δημιουργηθεί ειδικά νοσοκομεία για τους πρόσφυγες, όπως για παράδειγμα το Ιπποκράτειο νοσοκομείο, ήταν ένα προσφυγικό νοσοκομείο.
Διαβάστε ακόμα: Μέχρι που θα φτάσει ο Πούτιν?
Είναι γεγονός πως κατά το πρώτο διάστημα της έλευσης των Μικρασιατών στην Αθήνα εγκαταστάθηκαν σε κάθε περιοχή όπου και όπως μπορούσαν, σε εγκαταλελειμμένα κτίρια, σε δημόσια κτίρια, στα θέατρα, τα σχολεία, σε αρχαιολογικά μνημεία, ακόμα και σε σπηλιές.
Έτσι το γεγονός αυτό υπήρξε ένας καθοριστικός παράγοντας για την προώθηση του σχεδίου της ανέγερσης των προσφυγικών συνοικισμών στην περιφέρεια της Αθήνας και όχι τόσο κοντά σε υπάρχων κατοικημένες περιοχές.
Στο Κέντρο κατοικούσαν πιο εύποροι.
Οι προσφυγικοί συνοικισμοί που συστάθηκαν στην Αθήνα ήταν ο Βύρωνας, η Καισαριανή, ο συνοικισμός Ναυάρχου Κουντουριώτη, η Λεωφόρο Αλεξάνδρας, η Νέα Ερυθραία, η Νέα Φιλαδέλφεια, η Νέα Σμύρνη, ηΝέα Χαλκηδόνα, το Αιγάλεω και η Νέα Ιωνία.
Ο πρώτος Εθνικός προσφυγικός συνοικισμός που χτίστηκε ήταν στην περιοχή κοντά στα λατομεία του Κοπάνα. Από τον πρώτο καιρό της δημιουργίας του διέθετε εκτός από τις προσφυγικές κατοικίες και δύο μονοκατοικίες για τους πολίτες. Άλλες υποδομές ήταν όπως το δημόσιο Λουτρό, το νηπιαγωγείο, το Δημοτικό Σχολείο. Ωστόσο οι δομές αυτές δεν συναντώνται σε όλους τους συνοικισμούς.
Στην Καισαριανή άρχισαν να μπαίνουν τα θεμέλια της πόλης, η οποία ως περιοχή αντιμετώπισε τεράστιο πρόβλημα, βρισκόταν δίπλα στο ρέμα του Ηριδανού και το αποχετευτικό σύστημα σε αυτήν ήταν ανύπαρκτο.
Η νέα Φιλαδέλφεια, η Νέα Σμύρνη ήταν περιοχές που στις οποίες εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες της μεσαίας τάξης και ως προς το σχεδιασμό τους είχανε βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στο πρότυπο των κηπούπολων, (να ξεκαθαρίσουμε όταν κάνουμε λόγο για τις κηπουπόλεις στην Ελλάδα δεν εννοούμε τις αντίστοιχες πόλεις της Αγγλίας άλλα εννοούμε την ανέγερση ευρύχωρων σπιτιών με μεγάλους κήπους). Η Καισαριανή λοιπόν, ο Βύρωνας, η Νέα Ιωνία, το Αιγάλεω και τα Κουντουριώτικα τα σπίτια δεν διέθεταν πολλές παροχές και στα περισσότερες κατοικούσαν περισσότερες από μία οικογένειες.
Παρακολουθείστε όλη την εκπομπή εδώ:
Ακολουθήστε μας στα κοινωνικά δίκτυα facebook, twitter, instagram, youtube, και στο Google news. Διαβάστε την e-enimerosi.com για να ενημερώνεστε για όλα τα νέα, από την Ελλάδα και τον κόσμο, κάνετε εγγραφή στην σελίδα και πατήστε το καμπανάκι για να ενημερώνεστε πρώτοι έγκαιρα και έγκυρα.