Γράφει ο *Παύλος Κωνσταντινίδης
Αποκλεισμός από τις φλόγες.
Εάν για οποιονδήποτε λόγο παγιδευτείτε από τις φλόγες, θα σωθείτε μόνο εφόσον διατηρήσετε την ψυχραιμία σας. Η περίπτωση εγκλωβισμού πράγματι είναι δύσκολη και ο τρόπος που θα αντιδράσετε, εξαρτάται από τις εκτιμήσεις που θα κάνετε ο ίδιος εκείνη τη στιγμή. Είναι αδύνατον να υπάρξουν κανόνες ή διαδικασίες αντιδράσεων, που μπορεί να κωδικοποιηθούν και να δοθούν ως οδηγίες, για τη διάσωση.
Υπάρχουν δύο περιπτώσεις αντίδρασης:
- Ο πρώτος είναι να κινηθείτε προς το μέτωπο της φωτιάς και να περάσετε στην καμένη έκταση, όπου θα είσθε ασφαλής.
- Ο δεύτερος είναι να περιμένετε το μέτωπο της φωτιάς να κινηθεί προς τα εσάς, οπότε θα οργανώσετε ένα πρόχειρο καταφύγιο.
Το εάν επιλεχθεί το πέρασμα στα καμένα ή η προφύλαξη περιμένοντας το μέτωπο, εξαρτάται από δεκάδες παράγοντες, που ένας από αυτούς να μην εξελιχθεί σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η επιλογή μπορεί να καταλήξει σε τραγωδία. Κάθε απόφαση έχει μεγάλο ρίσκο. Η επιλογή είναι απόφαση ζωής, για το λόγο αυτόν πρέπει να προσπαθήσετε να διατηρήσετε την ψυχραιμία μας, να εκτιμήσετε ταχύτατα όλα τα δεδομένα, να αποφασίσετε και να ενεργήσετε. Από τη στιγμή που πάρετε μια απόφαση, μην την αλλάζετε.
Αποφύγετε τη μοναδική ενέργεια, η οποία οδηγεί με σιγουριά στην καταστροφή. Μην παραμείνετε αναποφάσιστος. Μη λήψη απόφασης σημαίνει συνεχής οπισθοχώρηση. Όμως σε κάποια στιγμή θα βρεθείτε με τα δύο μέτωπα πολύ κοντά σας. Οι συνθήκες που επικρατούν στο σημείο συνάντησης δύο μετώπων είναι απερίγραπτες. Δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα επιβίωσης κανενός οργανισμού, εξαιτίας του κενού αέρος που δημιουργεί, η καύση μεγάλων ποσοτήτων οξυγόνου.
Οι σειρές και οι υποδείξεις που ακολουθούν, περιγράφουν τις ενέργειες που ενδείκνυνται σε περίπτωση εγκλωβισμού. Είναι παρμένες από τις εμπειρίες δασοπυροσβεστών που επιβίωσαν σε εγκλωβισμούς και από τις έρευνες που γίνονται σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ο εγκλωβισμός μπορεί να συμβεί είτε κινείστε με τα πόδια, είτε βρίσκεστε σε αυτοκίνητο.
Α. Περίπτωση εγκλωβισμού με τα πόδια.
Α.1 Πέρασμα μέσα από το μέτωπο.
Εκτιμείστε την κατάσταση. Η μια λύση, όπως αναφέρθηκε, είναι να περάσετε προς την καμένη περιοχή. Εάν θα το αποτολμήσετε εξαρτάται από το ύψος των φλογών και το βάθος του μετώπου.
Εάν αποφασίσετε να περάσετε στο καμένο μέρος, κάντε το με μεγάλη ψυχραιμία.
Αφαιρέστε από πάνω σας, ότι συνθετικό ρούχο φοράτε. Καλύψτε όσο το δυνατό καλύτερα το σώμα σας με τα ρούχα σας (κατεβάστε τα μανίκια και βάλτε το παντελόνι στις μπότες ) ή ότι άλλο διαθέσιμο ύφασμα έχετε (πετσέτες, κουβέρτες κ.λ.π.). Εάν διαθέτετε νερό, βραχείτε ολόκληρος ή τουλάχιστον βρέξτε το ύφασμα που θα βάλετε στο πρόσωπό σας. Εάν διαθέτετε μπουφάν, χρησιμοποιείστε το για την προστασία του προσώπου σας.
Ελέγξτε για αδύνατα σημεία του μετώπου. Δηλαδή σημεία όπου η καύσιμη ύλη είναι αραιότερη και χαμηλότερη και το ύψος της φλόγας είναι σχετικά μικρό. Εάν ήσαστε σε δασικό δρόμο ή μονοπάτι επιχειρείστε τη διαφυγή σας από εκεί. Επειδή κατά τη διάρκεια του περάσματος δεν θα βλέπετε, χαράξτε στο μυαλό σας την πορεία που θα ακολουθήσετε.
Προστατέψτε το πρόσωπό σας από την υπερβολική ακτινοβολία και τις φλόγες (με βρεγμένο ύφασμα ή μπουφάν).
Πλησιάστε αργά τις φλόγες. Μόλις αισθανθείτε, ότι η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή, σκύψτε μπροστά και τρέξτε με όλη σας τη δύναμη. Κρατήσετε την αναπνοή σας, διότι ο θερμός αέρας μέσα στο μέτωπο, μπορεί να καταστρέψει τα πνευμόνια σας. Μην σταματήσετε για κανένα λόγο την προσπάθεια. Πισωγύρισμα σημαίνει θάνατος.
Μόλις νιώσετε, ότι περάσατε το μέτωπο, σταματήστε αμέσως. Ελέγξτε εάν καίγονται τα ρούχα σας. Εάν διαπιστώσετε ότι καίγεστε, μην τρέξετε, διότι θα δυναμώσετε τη φωτιά. Πέσετε κάτω προς τη μεριά που καίγεστε και αρχίστε να στριφογυρίζετε, μέχρι να τη σβήσετε.
Αναμονή του μετώπου.
Εάν εκτιμήσετε, ότι η προσπάθεια να περάσετε στα καμένα είναι ακατόρθωτη ή συνοδεύεστε από άτομα αδύναμα να τρέξουν με μεγάλη ταχύτητα, παραμείνετε στην άκαυτη περιοχή. Μείνετε ψύχραιμος.
Αφαιρέστε από πάνω σας τα συνθετικά ρούχα. Κατεβάστε τα μανίκια και βάλτε το παντελόνι στις μπότες ή καλύψτε το σώμα σας με ότι άλλο διαθέσιμο ύφασμα έχετε (πετσέτες, κουβέρτες κ.λ.π.). Εάν διαθέτετε νερό βραχείτε ολόκληρος ή τουλάχιστον βρέξτε το ύφασμα, που θα βάλετε στο πρόσωπό σας.
Ελέγξτε γύρω σας για ασφαλές σημείο προστασίας.
Εάν υπάρχει νερόλακκος ή ρεματάκι, ξαπλώστε στο νερό. Βρέξτε τα ρούχα σας ιδίως στην πλάτη και ξαπλώστε μπρούμυτα. Βρέξτε κάποιο από τα ρούχα σας και τοποθετείστε το στο κεφάλι. Μείνετε σκυμμένος, μέχρι να περάσει ο κίνδυνος. Αναπνέετε κοντά στο έδαφος, όπου ο αέρας είναι δροσερότερος. Εάν αισθάνεστε πόνο ή κάψιμο στην πλάτη, μην σηκωθείτε και μην τρέξετε. Συνήθως οι φωτιές κινούνται με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Κάντε υπομονή. Να θυμάστε, ότι εάν σηκωθείτε, θα κάνετε την χειρότερη επιλογή. Μιλάτε συνεχώς με τους διπλανούς σας. Δώστε και πάρτε θάρρος. Εάν μπορείτε, χωρίς να ανασηκώνεστε, ρίχνετε νερό ή λάσπη ο ένας στην πλάτη του άλλου.
Εάν δεν υπάρχει νερόλακκος, το καλύτερο καταφύγιο μπορεί να το προσφέρει η περιοχή με τη λιγότερη βλάστηση. Ψάξτε ένα καταφύγιο γυμνό από βλάστηση. Προτιμείστε βραχώδεις εκτάσεις. Μόλις βρείτε την καταλληλότερη θέση, ξαπλώστε κάτω και εάν είναι δυνατόν, σκεπάστε το σώμα σας με χώμα.
Αναπνέετε πολύ κοντά στο έδαφος. Βάλτε βρεγμένο πανί στη μύτη και στο στόμα σας, για να αποφύγετε να κάψετε τα πνευμόνια σας ή να εισπνεύσετε πολύ καπνό. Μην σηκωθείτε, ότι και εάν θα αισθάνεστε. Ο πανικός θα έχει τραγικά αποτελέσματα.
Όταν η φωτιά περάσει, μείνετε μέσα στα καμένα. Προσέχετε που πατάτε, διότι ο τόπος θα είναι γεμάτος καιγόμενα κομμάτια ξύλου. Μείνετε μακριά από κομμένα ηλεκτρικά καλώδια.
Εγκλωβισμός σε όχημα.
Εάν εγκλωβισθείτε σε όχημα, η καλύτερη απόφαση είναι, να παραμείνετε μέσα σε αυτό. Πιο ασφαλή οχήματα είναι τα κλειστά φορτηγάκια τύπου Βαν, που δεν διαθέτουν στην κλούβα παράθυρα, διότι προστατεύουν το εσωτερικό του αυτοκινήτου από τις ακτινοβολούμενες θερμοκρασίες.
Μετρημένες θερμοκρασίες από τη Δασική Υπηρεσία της Αμερικής, έδειξαν ότι ενώ οι θερμοκρασίες έξω από το όχημα φθάνουν τους 10000C, στο εσωτερικό του κυμαίνονταν μεταξύ 60ο και 85οC, που είναι ανεκτές από το ανθρώπινο σώμα για αρκετή ώρα. Το πρόβλημα που εντοπίσθηκε κατά τις δοκιμές ήταν, ότι από το πρώτο λεπτό της έκθεσης των οχημάτων στις υψηλές θερμοκρασίες όλα τα PVC και τα συνθετικά καλώδια έλιωσαν, βγάζοντας πυκνό τοξικό καπνό, που δυσκολεύει πάρα πολύ τον εγκλωβισμένο, να παραμείνει στο όχημα. Παρόλα αυτά οι οδηγίες όλων των Αμερικανικών Υπηρεσιών προς τους πολίτες είναι, σε περίπτωση εγκλωβισμού να παραμείνουν στο όχημα.
Εφόσον αποφασίσετε να παραμείνετε στο όχημα, έχετε δύο επιλογές. Να περάσετε στην καμένη περιοχή ή να περιμένετε το μέτωπο της φωτιάς να σας προσπεράσει. Εκτιμείστε με ψυχραιμία τα υπέρ και τα κατά σε κάθε περίπτωση.
Πέρασμα από το μέτωπο
Για να επιχειρήσετε να περάσετε από το μέτωπο, θα πρέπει αυτό να έχει μικρό βάθος, ο δρόμος να μην έχει εμπόδια και γενικά το πέρασμα να μην κρατήσει περισσότερο από λίγα δευτερόλεπτα. Κλείστε τα παράθυρα. Καλύψτε τα πλαϊνά με φύλλα αλουμινίου ή αμιάντου και υφάσματα και περάστε με ταχύτητα. Μόλις φθάσετε στην καμένη πλευρά, ελέγξτε εάν το όχημα καίγεται και επιθεωρείστε τις ζημιές. Εάν ακινητοποιηθείτε μέσα στις φλόγες, μην πανικοβάλλεστε. Παραμείνετε στις θέσεις σας και σκύψτε χαμηλά στο πάτωμα, ρίχνοντας επάνω σας, ότι ύφασμα διαθέτετε. Ακολουθείστε τις οδηγίες που δίνονται στη συνέχεια, για την περίπτωση διάσωσης σε σταματημένο όχημα.
Αναμονή του μετώπου
Εάν διαπιστώσετε ότι το πέρασμα του μετώπου είναι πολύ δύσκολο παραμείνετε σταματημένοι, περιμένοντας εσείς τις φλόγες να σας προσπεράσουν.
Επιλέξτε ένα φαρδύ σημείο του δρόμου σε ξέφωτο του δάσους με ελαφρά καύσιμα, διότι εκεί η φωτιά θα περάσει πολύ γρήγορα. Σε καμιά περίπτωση μην σταθμεύσετε κοντά σε υψηλά δένδρα, όπου η διάρκεια της φωτιάς, θα είναι πολύ μεγαλύτερη. Παρκάρετε στην αντίθετη πλευρά του δρόμου, από την κατεύθυνση που έρχεται η φωτιά. Φροντίστε να μην σταματήσετε στο πλάι γκρεμού, όπου θα δημιουργηθεί το φαινόμενο της καπνοδόχου και η ένταση της φωτιάς θα είναι πολύ μεγαλύτερη. Εάν υπάρχουν εύφλεκτα υλικά απομακρύνετέ τα από το όχημα. Εάν φοράτε ρούχα από εύφλεκτο υλικό, βγάλτε τα.
Κλείστε όλα τα παράθυρα. Εάν πήρατε κατά την αναχώρησή σας φύλλα αλουμινίου ή φύλλα αμιάντου, κολλήστε τα στα τζάμια. Εσωτερικά καλύψτε τα παράθυρα, με ότι διαθέσιμα υφάσματα έχετε, για να μειώσετε την αύξηση της θερμοκρασίας από την ακτινοβολία. Αν έχετε νερό, βρέξτε τα. Εάν έχετε βρεγμένη πετσέτα, προτιμείστε να καλύψετε τα καλώδια του αυτοκινήτου. Κλείστε τον εξαερισμό. Γονατίστε στο πάτωμα και ρίξτε στην πλάτη σας κάποιο ύφασμα. Εάν έχετε μαντήλι, βάλτε το στη μύτη. Μην ακουμπάτε στις πόρτες. Κρατηθείτε, για όση ώρα χρειασθεί, κοντά στο πάτωμα. Ο αέρας χαμηλά είναι πιο δροσερός και πιο καθαρός.
Από τη στιγμή που επιλέξατε να παραμείνετε στο όχημα, μην βγείτε, ότι και εάν συμβεί. Εάν δεν είστε μόνος, μιλάτε συνέχεια με τους υπόλοιπους. Δίνετε και παίρνετε κουράγιο. Εάν έχετε μαζί σας την οικογένειά σας, μόνο η σιγουριά και το θάρρος σας θα τους σώσει. Τα μικρά παιδιά κρατείστε τα, χαμηλά στο πάτωμα και προστατέψτε τα με το σώμα σας. Χωρίς να τα πιέζετε, μην τα επιτρέψετε να ανασηκωθούν ούτε στιγμή. Αν κάποιος βγει έξω από το όχημα, μην τον ακολουθήσετε. Θα είναι μια μάταιη κίνηση. Θα έχετε την τύχη του, χωρίς να μπορέσετε να του προσφέρετε καμιά απολύτως βοήθεια. Οι 1000οC, καταστρέφουν αμέσως τα πνευμόνια. Εάν ανάψει φωτιά μέσα στο όχημα, προσπαθήστε να τη σβήσετε, με ότι μέσο έχετε διαθέσιμο. Οι θερμοκρασίες μέσα στο όχημα μπορεί να είναι μεγάλες, όμως είναι ανεχτές για το μικρό διάστημα, που κρατά συνήθως το πέρασμα της φωτιάς. Να θυμάστε ότι, εάν οι φωτιές μέσα στο όχημα είναι οδυνηρές, έξω από αυτό είναι θανατηφόρες.
Μην ανησυχείτε για πιθανή έκρηξη της βενζίνης. Για να συμβεί αυτό, θα χρειασθεί πολύ ώρα, οπότε η φωτιά θα έχει περάσει.
Όταν η φωτιά περάσει, αγγίξτε με προσοχή το χερούλι της πόρτας με ένα ύφασμα. Πριν πατήσετε στο έδαφος ελέγξτε μήπως υπάρχουν κομμένα ηλεκτρικά καλώδια. Είναι πολύ συνηθισμένο φαινόμενο, οι ηλεκτρικές γραμμές να βρίσκονται παράλληλα με το δρόμο.
Κάντε εγγραφή στο ενημερωτικό μας δελτίο.
