Σε νέα φάση φαίνεται πως εισέρχεται η διπλωματική σκακιέρα μεταξύ Ρωσίας, Ηνωμένων Πολιτειών και Ουκρανίας.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, η Ουκρανία θα πρέπει «με τον έναν ή τον άλλον τρόπο» να συμμετάσχει στις επικείμενες διαπραγματεύσεις μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον. Οι δηλώσεις έγιναν μία ημέρα μετά την τηλεφωνική επικοινωνία του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν με τον Αμερικανό ομόλογό του, Ντόναλντ Τραμπ.
«Θα υπάρχει τόσο ένα διμερές ρωσοαμερικανικό μέρος του διαλόγου όσο και ένα σκέλος που θα αφορά τη συμμετοχή της Ουκρανίας», ανέφερε ο Πεσκόφ σε ρωσικό κρατικό μέσο. Παρότι δεν έχει οριστεί ημερομηνία για τη συνάντηση, η πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, Ριάντ, εξετάζεται ως πιθανός τόπος διεξαγωγής της.
Στο επίκεντρο των εξελίξεων η Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου
Κρίσιμες εξελίξεις αναμένονται το προσεχές διάστημα στο ζήτημα της ουκρανικής κρίσης, με τις πληροφορίες της e-enimerosi να αναφέρουν ότι ένα πρώτο πλαίσιο της ειρηνευτικής διαδικασίας θα παρουσιαστεί στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια, η οποία ξεκινά αύριο, Παρασκευή, και θα διαρκέσει έως την Κυριακή.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, βασικός άξονας του σχεδίου που βρίσκεται στο τραπέζι είναι η επίτευξη κατάπαυσης του πυρός ως πρώτο βήμα. Ακολούθως, εν μέσω διαπραγματεύσεων, θα προχωρήσει η διαδικασία διεξαγωγής εκλογών στην Ουκρανία. Η εκλογική αυτή διαδικασία θεωρείται κρίσιμη, καθώς ο νέος ηγέτης της χώρας θα αποκτήσει τη νομιμοποίηση για να υπογράψει τη νέα συμφωνία ειρήνης, η οποία θα καθορίσει το μέλλον της χώρας και τις σχέσεις της με τη Ρωσία και τη Δύση.
Η Διάσκεψη του Μονάχου αποτελεί παραδοσιακά έναν από τους σημαντικότερους θεσμούς για την παγκόσμια ασφάλεια, προσελκύοντας ηγέτες, διπλωμάτες και ειδικούς από όλο τον κόσμο. Η φετινή διάσκεψη αποκτά ιδιαίτερη σημασία λόγω της ουκρανικής κρίσης, ενώ κομβική αναμένεται να είναι η τοποθέτηση του αντιπροέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, JD Vance.
Η παρέμβαση του Vance ενδέχεται να αποσαφηνίσει τη στάση της Ουάσινγκτον σχετικά με τη διαδικασία ειρήνευσης και να δώσει το στίγμα της αμερικανικής πολιτικής για την περιοχή. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν επιθυμούν μια μακροχρόνια δέσμευση, αλλά έναν σαφή και ελεγχόμενο οδικό χάρτη για την αποκλιμάκωση της έντασης, διατηρώντας ταυτόχρονα την επιρροή τους στο γεωπολιτικό σκηνικό.
Οι κίνδυνοι της εκλογικής διαδικασίας
Η προοπτική εκλογών στην Ουκρανία, αν και θεωρείται απαραίτητη για την πολιτική σταθερότητα, κρύβει κινδύνους. Παρατηρητές προειδοποιούν ότι μια εκλογική διαδικασία εν μέσω συγκρούσεων ή κατάπαυσης του πυρός ενδέχεται να είναι ευάλωτη σε εξωτερικές παρεμβάσεις ή να μην αντικατοπτρίζει τη βούληση του συνόλου των πολιτών.
Παράλληλα, ο χρόνος διεξαγωγής των εκλογών παραμένει αβέβαιος, όπως και η πολιτική σύνθεση του νέου ουκρανικού ηγετικού σχήματος. Η Ρωσία αναμένεται να επιδιώξει έναν ευνοϊκό για εκείνη πολιτικό συσχετισμό, ενώ οι δυτικές χώρες θέτουν ως προτεραιότητα τη διαφάνεια και τη διεθνή εποπτεία της διαδικασίας.
Οι επόμενες ημέρες θα δείξουν αν η Διάσκεψη του Μονάχου θα αποτελέσει το πρώτο βήμα προς την ειρήνη ή ακόμη έναν σταθμό στις πολύπλοκες διπλωματικές διεργασίες που καθορίζουν το μέλλον της Ουκρανίας.
Αντιδράσεις στην Ουκρανία
Η ανακοίνωση της τηλεφωνικής επικοινωνίας Τραμπ-Πούτιν προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στην Ουκρανία. Παρατηρητές εκφράζουν ανησυχίες για ενδεχόμενη αποδυνάμωση της ουκρανικής θέσης στις διαπραγματεύσεις, πριν καν αυτές ξεκινήσουν. Οι δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Άμυνας επιτείνουν την αίσθηση αβεβαιότητας στο Κίεβο.
Αιφνιδιασμένη και αμέτοχη η Ευρώπη – Συνομιλίες Τραμπ-Πούτιν χωρίς ευρωπαϊκή παρουσία
Την ίδια ώρα, αναλυτές στην Ευρώπη χαρακτηρίζουν την Ε.Ε ως ανεπαρκή. «Η Ευρώπη παρακολουθεί τις εξελίξεις, αντί να διαμορφώνει ενεργά τη στρατηγική της.
Σε πλήρη αιφνιδιασμό φαίνεται πως βρέθηκε η Ευρώπη μετά την ανακοίνωση της τηλεφωνικής επικοινωνίας μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν. Παρά τις κρίσιμες διαστάσεις της ουκρανικής κρίσης για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, η Ε.Ε εμφανίζεται για άλλη μια φορά απούσα από τις διαπραγματεύσεις, επιβεβαιώνοντας την αδυναμία της να διεκδικήσει ενεργό ρόλο στη διεθνή σκηνή.
Η είδηση της συνομιλίας Τραμπ-Πούτιν έγινε γνωστή από τον ίδιο τον πρόεδρο των ΗΠΑ μέσω ανάρτησής του στα κοινωνικά δίκτυα, στην οποία ανέφερε ότι συνομίλησε επίσης με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Η αντίδραση της Ευρώπης ήταν άμεση αλλά ασυντόνιστη, με αξιωματούχους να ζητούν τη συμμετοχή της στις συνομιλίες, υπογραμμίζοντας ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση στην ουκρανική κρίση χωρίς την παρουσία της Ουκρανίας και της Ευρώπης στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ωστόσο, η ευρωπαϊκή παρέμβαση έμοιαζε περισσότερο με καθυστερημένη έκκληση παρά με στρατηγική πρωτοβουλία. «Η Ευρώπη φαίνεται να παρακολουθεί τις εξελίξεις από απόσταση, αδυνατώντας να επιβάλει την παρουσία της σε μια υπόθεση που τη αφορά άμεσα», σχολιάζει διπλωματική πηγή.
Χωρίς ενιαία στρατηγική, η Ευρώπη χάνει έδαφος
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η Ευρώπη αδυνατεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά σε ένα γεωπολιτικό ζήτημα ζωτικής σημασίας. Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία καθορίζουν τις εξελίξεις, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί δείχνουν να βρίσκονται σε «άλλο σύμπαν», χωρίς σαφή στρατηγική ή κοινή φωνή. Οι συνεχείς εκκλήσεις για συμμετοχή στις συνομιλίες υπογραμμίζουν την αμηχανία τους, ενώ αναδεικνύουν την αδυναμία της Ευρώπης να κινηθεί δυναμικά σε διπλωματικό επίπεδο.
Ο κίνδυνος περιθωριοποίησης
Αναλυτές προειδοποιούν ότι η απουσία της Ευρώπης από αυτές τις συνομιλίες δεν είναι απλώς μια διπλωματική ήττα, αλλά ένα σοβαρό ρίσκο που μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες. Το μέλλον της Ουκρανίας δεν είναι μόνο ζήτημα διμερών σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσίας. Η σταθερότητα της χώρας επηρεάζει άμεσα την ασφάλεια της Ευρώπης, καθώς και το σύνολο της ανατολικής γειτονίας της Ε.Ε.
Παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ευρώπη συνεχίζει να εμφανίζεται διαιρεμένη και ανίκανη να επιβάλει την παρουσία της, αφήνοντας τις ΗΠΑ να διαπραγματεύονται με τη Ρωσία για ένα ζήτημα που αφορά πρωτίστως τους Ευρωπαίους. Όπως τονίζουν διπλωματικοί κύκλοι, «η Ευρώπη έχει γίνει θεατής των εξελίξεων που καθορίζουν το μέλλον της ίδιας της ηπείρου της».
Η επόμενη ημέρα: Ευκαιρία ή ακόμη μια χαμένη ευκαιρία;
Η απαίτηση για ευρωπαϊκή συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις αποτελεί το ελάχιστο που μπορεί να διεκδικήσει η Ευρώπη σε αυτό το στάδιο. Το αν θα καταφέρει να μετατρέψει αυτή την κρίση σε αφορμή για μια πιο ενεργητική εξωτερική πολιτική ή αν θα συνεχίσει να παίζει δευτερεύοντα ρόλο, μένει να φανεί.
Το βέβαιο είναι ότι οι επόμενες εβδομάδες θα κρίνουν όχι μόνο την πορεία της ουκρανικής κρίσης, αλλά και την αξιοπιστία της Ευρώπης ως γεωπολιτικού παίκτη.
