Κινείται η Ελλάδα προς τον «ορμπανισμό»;

Στην κριτική που ασκείται στην ελληνική κυβέρνηση σχετικά με παραβιάσεις του κράτους δικαίου αναφέρεται σε εκτενές δημοσίευμά της η Süddeutsche Zeitung, με αφορμή την έρευνα της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου στην Ελλάδα. «Κανένας από την ελληνική κυβέρνηση δεν δέχτηκε να μιλήσει με κάποιο μέλος της επιτροπής – ούτε ο πρωθυπουργός ή άλλος υπουργός, ούτε εκπρόσωπος της αστυνομίας ή του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Μετά την έρευνα, η επικεφαλής της αντιπροσωπείας, η Ολλανδή Ευρωβουλευτής Σόφι Ιν’τ Βελντ, δήλωσε ότι υπάρχουν “πολύ σοβαρές απειλές για το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα” στην Ελλάδα. Η διάκριση των εξουσιών βρίσκεται υπό “έντονη πίεση”, το έργο των ανεξάρτητων αρχών και του ελεύθερου Τύπου “υπονομεύεται” και ότι η δικαιοσύνη είναι “εξαιρετικά αργή και αναποτελεσματική”, οδηγώντας σε μια “κουλτούρα ατιμωρησίας”.

Εκτός από τους ισχυρισμούς περί υποκλοπών, η αντιπροσωπεία αναφέρει ως παράδειγμα την υπόθεση του δημοσιογράφου Γιώργου Καραϊβάζ, ο οποίος δολοφονήθηκε πριν από δύο χρόνια. Μέχρι σήμερα, δεν έχει σημειωθεί “καμία ορατή πρόοδος” στις έρευνες. Επιπλέον, η μεταχείριση των μεταναστών από τις ελληνικές αρχές είναι “άκρως ανησυχητική”- υπάρχουν αναφορές για συστηματικά pushbacks, άσκηση βίας και αυθαίρετες συλλήψεις. Οι περιορισμοί στο έργο των ΜΚΟ και των δημοσιογράφων που αναφέρονται σε αυτές πρέπει να “αρθούν αμέσως”. Την ίδια στιγμή, στην ετήσια έκθεσή του για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Υπουργείο Εξωτερικών των Η.Π.Α. εκφράζει επίσης ανησυχία για ορισμένες εξελίξεις στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων “αξιόπιστων αναφορών” για “σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμώρηση κρατουμένων στις φυλακές και αιτούντων άσυλο από τις αρχές επιβολής του νόμου”».

Στο ίδιο δημοσίευμα, η S.Z. φιλοξενεί και την άποψη του εγκεκριμένου νομικού επιστήμονα Νίκου Αλιβιζάτου επί του θέματος. «Ο καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος συμφωνεί πως, πράγματι, η Ελλάδα έχει σαφή προβλήματα με το κράτος δικαίου, με τα περιστατικά αστυνομικής βίας, τις υποκλοπές και τις απωθήσεις μεταναστών να δημιουργούν μία άσχημη κατάσταση. Επιπλέον, το δικαστικό σώμα λειτουργεί συχνά πολύ αργά και αναποτελεσματικά.

Ωστόσο, δεν πιστεύει πως υπεύθυνη για τα ανωτέρω είναι αποκλειστικά η πολιτική ηγεσία, καθώς οι τελευταίες γενιές νομικών απέτυχαν να αναπτύξουν το κατάλληλο αίσθημα πατριωτισμού όσον αφορά στην άσκηση του επαγγέλματος. Ακόμη και τα αιτήματα για ταχύτερη διεκπεραίωση των υποθέσεων εκλαμβάνονται από τους δικαστές ως παρέμβαση στην ανεξαρτησία τους, γεγονός που αποτελεί δομικό πρόβλημα στο ελληνικό δικαστικό σύστημα». Τέλος, για τις συγκρίσεις που κάνουν ορισμένοι παρομοιάζοντας την Ελλάδα με χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία, «ο Αλιβιζάτος θεωρεί ότι είναι λαϊκιστικές και υπερβολικές, δεδομένου ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει συστηματική κατάλυση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, ούτε και ο ηγέτης του κράτους απορρίπτει ρητά τον φιλελευθερισμό, όπως κάνει στην Ουγγαρία ο Βίκτορ Όρμπαν».