Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Ειρήνης. Μια ζωή πίστης, θαυμάτων και θυσίας
Σήμερα, 5 Μαΐου, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Ειρήνης, μιας εκ των πιο λαοφιλών και τιμώμενων γυναικείων μορφών του χριστιανικού μαρτυρολογίου. Η Αγία, που γεννήθηκε ως Πηνελόπη τον 4ο αιώνα στην πόλη Μαγεδών, υπήρξε σύμβολο ακλόνητης πίστης και θαρραλέας ομολογίας του Χριστού, σε μια εποχή όπου η χριστιανική ταυτότητα εθεωρείτο πράξη επικίνδυνη και επαναστατική.
Κόρη του ηγεμόνα Λικινίου, η Αγία κλείστηκε από μικρή ηλικία σε πύργο για να διαπαιδαγωγηθεί αυστηρά, υπό την επίβλεψη του σοφού Απελλιανού. Εκεί, μέσω οραμάτων και θεϊκών σημείων, δρομολογήθηκε η πνευματική της μεταμόρφωση και κλήση. Το περιστέρι, ο αετός και ο κόρακας με το φίδι –σύμβολα στο όνειρό της– ερμηνεύτηκαν από τον Απελλιανό ως προμήνυμα πίστης, δοκιμασιών και δόξας.
Η νεαρή Πηνελόπη θα γνωρίσει τον Χριστιανισμό μέσα από μια ευσεβή θεραπαινίδα και τελικά θα βαπτιστεί κρυφά από τον ιερέα Τιμόθεο, λαμβάνοντας το όνομα Ειρήνη. Η απόφασή της να ομολογήσει την πίστη της φανερά και να καταστρέψει τα πατρικά είδωλα, προκάλεσε την οργή του πατέρα της, ο οποίος διέταξε τον βασανισμό και τη θανάτωσή της. Όμως, το θαύμα δεν άργησε: το άλογο που προοριζόταν να την σκοτώσει στράφηκε και θανάτωσε τον ίδιο τον Λικίνιο — γεγονός που οδήγησε, μετά την ανάστασή του από την προσευχή της Αγίας, ολόκληρη την οικογένεια στον χριστιανισμό.
Η πορεία της Αγίας Ειρήνης θα είναι γεμάτη θαύματα και διώξεις. Από τους Πέρσες βασιλείς, έως τον Νουμεριανό στην Καλλίπολη του Ελλησπόντου, η Αγία υπέστη φρικτά βασανιστήρια – ανάμεσά τους το κλείσιμό της σε πυρακτωμένα χάλκινα βόδια – αλλά εξήλθε αλώβητη, μαρτυρώντας τη δύναμη της πίστης και του Θεού. Σε κάθε σταθμό της, πλήθη ειδωλολατρών μεταστρέφονταν στο Χριστιανισμό.
Η τελευταία της θαυμαστή εμφάνιση σημειώνεται στη Μεσημβρία της Θράκης, όπου αναστήθηκε μετά από μαρτυρικό θάνατο και οδήγησε ολόκληρη την τοπική κοινωνία στη νέα πίστη. Τελικά, καταφεύγει στην Έφεσο, όπου ζει μέχρι το τέλος της ζωής της, θαυματουργώντας και διδάσκοντας. Εκεί, σύμφωνα με την παράδοση, μπήκε οικειοθελώς σε μία λάρνακα και εκοιμήθη, αφού πρώτα προειδοποίησε κανείς να μην την ανοίξει για τέσσερις ημέρες. Όταν αυτό συνέβη, το σώμα της είχε μυστηριωδώς εξαφανιστεί.
Τα δυτικά μαρτυρολόγια τοποθετούν το μαρτύριό της στη Θεσσαλονίκη, ενώ το Μηνολόγιο του αυτοκράτορα Βασιλείου Β’ αναφέρει ως αιτία θανάτου τον αποκεφαλισμό. Παρ’ όλα αυτά, η τιμή της Αγίας ως ισαποστόλου είναι κοινή σε Ανατολή και Δύση.
Η σημερινή ημέρα αποτελεί και ημέρα εορτής για πλήθος ονομάτων: Ειρήνη, Ρήνα, Ρηνιώ, Ρένια, Ειρηναίος, Ρένος, καθώς και για όσους φέρουν το όνομα Εφραίμ, καθώς συμπίπτει φέτος με την εορτή του Οσίου Εφραίμ του θαυματουργού.
Σε μια εποχή αβεβαιότητας, σύγχυσης και αναζήτησης προτύπων, το παράδειγμα της Αγίας Ειρήνης παραμένει δυνατό: πίστη χωρίς φόβο, αλήθεια με παρρησία και δύναμη που δεν πηγάζει από τη βία, αλλά από το φως του Χριστού.
