Αποστολή στο Ταλίν: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΥΛΟΣ
Ένα ιστορικής σημασίας γεγονός έλαβε χώρα την περασμένη Κυριακή, 12 Ιανουαρίου, στην Εσθονία. Στον Καθεδρικό ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην πόλη Pärnu, νοτίως του Tallinn, της Ιεράς Μητρόπολης του Οικουμενικού Πατριαρχείου της βορειότερης αυτής χώρας της Βαλτικής, χειροτονήθηκε βοηθός Eπίσκοπος Haapsalu του Μητροπολίτη Στεφάνου ο Φινλανδός κληρικός Δαμασκηνός Ολκινουόρα, ιερομόναχος της Μονής Ξενοφώντος του Αγίου Όρους.
Πρόκειται για τον πρώτο βοηθό επίσκοπο που εξέλεξε η Σύνοδος της τοπικής Εκκλησίας η οποία ανασυστήθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως με την επανενεργοποίηση, το 1996, του Πατριαρχικού Τόμου του 1923 ο οποίος είχε καταστεί ανενεργός λόγω του σοβιετισμού.
Το πέρας της Οκτωβριανής Επανάστασης βρήκε την Εσθονία παραχωρημένη στους Γερμανούς από τον Λένιν, με τη Συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ, ωστόσο η Εσθονία κήρυξε λίγο αργότερα, το 1921, την ανεξαρτησία της.
Από τον Αύγουστο του 1940, όμως, σε συνέχεια της παραβίασης, τον Ιούνιο του ιδίου έτους, της Διακήρυξης της Ουδετερότητας της Εσθονίας (1938) και του Συμφώνου μη Επιθέσεως (1939) των σοβιετικών στρατευμάτων που στάθμευαν στη χώρα, η βαλτική αυτή χώρα προσαρτήθηκε στη Σοβιετική Ένωση ως Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Εσθονίας.
Ακολούθησαν οι γνωστές παλινδρομήσεις μεταξύ Γερμανίας και Σοβιετικής Ένωσης κατά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο και μόνον το 1991, με τη διάλυση της δεύτερης η Εσθονία ξαναβρήκε την ανεξαρτησία της.
Χαρακτηριστική του κλίματος αυτού το οποίο αντικατοπτρίζεται και στα εκκλησιαστικά πράγματα, ήταν η πρόσφατη εξέλιξη για την οποία ενημερωθήκαμε στο Ταλλίν, της απέλασης με εντολή της εσθονικής κυβέρνησης, Ρώσου Επισκόπου κι ενός συνεργάτη του που φέρεται να λειτουργούσε σε βάρος των εθνικών συμφερόντων της χώρας.
Υπό το φως των ανωτέρω, αλλά και λαμβάνοντας υπόψιν τις σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Κωνσταντινούπολης τα τελευταία εννέα έτη, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς την κρισιμότητα των πραγμάτων στην παρούσα κατάσταση αλλά και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την Εκκλησία στην Εσθονία.
Eίναι δε μάλλον ασφαλές να συμπεράνει κανείς ότι η αύξηση του Ορθόδοξου ποιμνίου αυτής της Εκκλησίας, οι ποιμαντικές ανάγκες της οποίας οδήγησαν ακριβώς στην εκλογή του νέου βοηθού επισκόπου του Μητροπολίτη Εσθονίας, οφείλεται εν μέρει και στις τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις.
Ο νεοχειροτονηθείς Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Haapsalu κ. Δαμασκηνός, με τον αναποκριτή της Hellas Journal Παναγιώτη Παύλο. Φωτογραφία Hellas Journal
Ωστόσο, δεν θα πρέπει να λησμονεί κανείς ότι ο ρόλος της Εκκλησίας είναι κατ᾽ εξοχήν και πρωτίστως θεολογικός και η ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας κινείται πέραν του χώρου και του χρόνου, προς την ενότητα των πάντων.
Μια ενότητα η οποία παραμένει διαρκώς ο πρωταρχικός στόχος, ανεξαρτήτως των ιστορικών συγκυριών της έκβασης των ανθρωπίνων πραγμάτων. Υπ᾽ αυτήν την έννοια, η χειροτονία του συγκεκριμένου επισκόπου είναι ασφαλώς ένα ιστορικό γεγονός που καλείται να λειτουργήσει ευεργετικά εντός ενός περιβάλλοντος μεγάλων προκλήσεων.
Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένα στοιχεία που αφορούν το πρόσωπο του νέου επισκόπου, τα οποία αξίζει να σημειωθούν. Διότι δεν συμβαίνει σήμερα συχνά να χειροτονούνται αρχιερείς άνθρωποι οι οποίοι έχουν εμπειρία του μοναστικού βίου και δεν προέρχονται απλώς από εκκλησιαστικές γραφειοκρατικές θέσεις καριέρας.
Ο νεοχειροτονηθείς Επίσκοπος Haapsalu κ. Δαμασκηνός εκτός του ότι προέρχεται από τις τάξεις του μοναχισμού είναι μια πολυτάλαντη πολυσχιδής προσωπικότητα, με εκπληκτική ευρυμάθεια και ικανότητες.
Ο νεοχειροτονηθείς Επίσκοπος Haapsalu κ. Δαμασκηνός με τη μητέρα του, κα Anita Olkinuora. Φωτογραφία Hellas Journal
Είναι Καθηγητής Υμνολογίας, Ορθόδοξης Θεολογίας, και Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Φινλανδίας με πλούσιο ερευνητικό και συγγραφικό έργο, ενώ ομιλεί 12 γλώσσες – είναι αδύνατον, ακούγοντάς τον να μιλά ελληνικά να αντιληφθεί κανείς τη φινλανδική καταγωγή του – και διαθέτει πλήρη μουσική παιδεία, κλασική και βυζαντινή.
Όπως μάλιστα ανέφερε ο ίδιος στην ενθρονιστήρια ομιλία του, είναι η «πρώτη φορά στην ιστορία που η Φινλανδία προσφέρει στην Εσθονία, τη χώρα της Μαρίας όπως λέγεται, αρχιερέα Φινλανδό».
Με αυτά δεδομένα, εύκολα εξηγείται η παρουσία στην ιστορική αυτή χειροτονία πολλών σημαινόντων εκκλησιαστικών προσωπικοτήτων τόσο του Οικουμενικού Πατριαρχείου όσο και της Εκκλησίας της Ελλάδος, αλλά και του Αγίου Όρους.
Ενδεικτικά, μαζί με τον εκπρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχη Μητροπολίτη Σμύρνης κ. Βαρθολομαίο, συμμετείχαν ο Μητροπολίτης Σουηδίας και πάσης Σκανδιναβίας κ. Κλεόπας και ο Μητροπολίτης Ελβετίας κ. Μάξιμος. Από την Εκκλησία της Ελλάδος παραβρέθηκαν στην Εσθονία οι Μητροπολίτες Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, Σιδηροκάστρου κ. Μακάριος, Εδέσης Πέλλης και Αλμωπίας κ. Ιωήλ, Περιστερίου κ. Γρηγόριος (καθηγητής Κανονικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών), καθώς και ο Εσθονός Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Pärnu και Saarek κ. Αλέξανδρος.
Ο νεοχειροτονηθείς βοηθός Επίσκοπος του Μητροπολίτη Ταλλίν και πάσης Εσθονίας, Επίσκοπος Haapsalu κ. Δαμασκηνός». Φωτογραφία: Rimas Akutaitis, Ι.Μ. Εσθονίας.
Ενώ από το Άγιον Όρος ταξίδεψαν στη Βαλτική οι ηγούμενοι των Ιερών Μονών Ξενοφώντος και Παντοκράτορος, κ.κ. Αλέξιος και Γαβριήλ με συνοδείες τους, αλλά και από τις Σέρρες η καθηγουμένη του Ιερού Ησυχαστηρίου Τιμίου Προδρόμου Ακριτοχωρίου Ιακώβη.
Επιπλέον τεκμήριο της προσωπικότητας του Φινλανδού νέου Επισκόπου συνιστά η παρουσία, ανάμεσα στο πλήθος των συμμετεχόντων από Ευρώπη και Αμερική, 30 περίπου Ελλήνων που ταξίδεψαν στην εσθονική πρωτεύουσα από πολλές περιοχές της Ελλάδας, μεταξύ των οποίων και ο Πρωτοψάλτης του Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Γρηγορίου Παλαμά Θεσσαλονίκης, Ιωάννης Λιάκος, ο οποίος και διηύθυνε πολυμελή βυζαντινή χορωδία αποτελούμενη από φίλους και συναδέλφους του νέου επισκόπου, όπως ο Καθηγητής Ορθόδοξης Θεολογίας του Πανεπιστημίου Notre Dame του Ιλινόις, πρωτοπρεσβύτερος της Οικουμενικού Πατριαρχείου π. Αλέξιος Torrance, και ο γράφων.
Διαβάστε τον Ενθρονιστήριο λόγο του βοηθού Επισκόπου κ. Δαμασκηνού ΕΔΩ: Λόγος Ενθρονιστήριος Επισκόπου
