Ο Ευρωβουλευτής Νικόλας Φαραντούρης έφερε με γραπτή ερώτηση της 15ης Ιουλίου 2025 προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε δημόσια συζήτηση μια εξαιρετικά σοβαρή υπόθεση: τη χρήση ευρωπαϊκών κονδυλίων προς τη Τουρκία, στο πλαίσιο της προ-ενταξιακής βοήθειας (IPA) για κατασκοπευτικές ενέργειες εναντίον της ίδιας της Ένωσης.
Συγκεκριμένα, στην ερώτησή του ο κ. Φαραντούρης υπογράμμισε ότι «αξιόπιστες και τεκμηριωμένες διεθνείς αναφορές» υποστηρίζουν πως μεγάλο μέρος των κονδυλίων που χορηγήθηκαν στην Τουρκία μεταφέρθηκε σε δραστηριότητες όπως η συλλογή βιομετρικών δεδομένων Ευρωπαίων πολιτών και η χρηματοδότηση επιχειρήσεων κατασκοπίας.
Μεταξύ των ερωτημάτων που θέτει ήταν:
-
Τι μέτρα σκοπεύει η Επιτροπή να λάβει για τον έλεγχο και τη διαφάνεια της διάθεσης των εν λόγω κονδυλίων στην Τουρκία;
-
Εάν προτίθεται να ζητήσει την ανάκτηση των χρημάτων που δεν χρησιμοποιήθηκαν για τον σκοπό για τον οποίο χορηγήθηκαν;
-
Ποιες ενέργειες προβλέπονται για την προστασία των βιομετρικών δεδομένων των Ευρωπαίων πολιτών από τρίτες χώρες όπως η Τουρκία;
Η απάντηση της Επιτροπής, δια χειρός της Επιτρόπου Μάρτα Κός, ήταν σαφής:
α) Ενεργοποίηση μηχανισμού παρακολούθησης, ελέγχου και επανεξέτασης των έργων που χρηματοδοτούνται στην Τουρκία
β) Διακοπή της χρηματοδότησης και ανάκτηση των κονδυλίων εφόσον αποδειχθεί κατασκοπευτική χρήση.
Επιπλέον, η Επιτροπή υπογράμμισε ότι στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου, η προστασία των βιομετρικών δεδομένων των πολιτών της Ε.Ε. αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα, και υπενθύμισε πως κάθε κράτος-μέλος είναι υπεύθυνο για την ασφάλεια των διαβατηρίων που εκδίδει.
Ο κ. Φαραντούρης σχολίασε πως «η πρωτοβουλία αυτή έφερε στο ευρωπαϊκό προσκήνιο ένα ζήτημα που μέχρι πρότινος αγνοείτο, αποκαλύπτοντας την ανάγκη πιο αυστηρού ελέγχου της διάθεσης των ευρωπαϊκών κονδυλίων και θεσμικής θωράκισης έναντι τρίτων χωρών που μπορεί να επιδιώκουν να εργαλειοποιήσουν τη σχέση τους με την Ε.Ε. για πολιτικούς ή επιχειρησιακούς σκοπούς».
Η υπόθεση αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, δεδομένου ότι μελέτες καταδεικνύουν πως τα τουρκικά υπουργεία Εξωτερικών και Εσωτερικών φέρονται να υπέδειξαν ποσά της τάξης των εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από ευρωπαϊκούς πόρους για «παραδοσιακά» προενταξιακά έργα, τα οποία πιθανώς ανακατευθύνθηκαν προς κατασκοπευτικά δίκτυα.
Η σημασία της εξέλιξης είναι διπλή: αφενός τίθενται ζητήματα αξιοπιστίας και ασφάλειας των διαδικασιών χρηματοδότησης της Ε.Ε., αφετέρου αναδεικνύεται η ανάγκη για ενισχυμένη προστασία των πολιτών της Ένωσης από ενδεχόμενους κινδύνους που απορρέουν από τρίτες χώρες.
Με την παρούσα εξέλιξη, η Επιτροπή αναλαμβάνει σαφή δέσμευση – ότι δηλαδή εφόσον διαπιστωθεί κατάχρηση των κονδυλίων προς την Τουρκία, θα προχωρήσει στην ανάκτηση και θα διακόψει περαιτέρω χρηματοδότηση.
Ο ευρωβουλευτής επαναλαμβάνει: «Είναι αδιανόητο τα χρήματα των ευρωπαίων πολιτών να καταλήγουν σε κατασκοπευτική δράση εναντίον τους. Δεν θα το επιτρέψουμε».
Συνολικά, η παρέμβαση του κ. Φαραντούρη σηματοδοτεί μια κρίσιμη στιγμή για τη διαφάνεια των ευρωπαϊκών κονδυλίων και την υπεράσπιση των βασικών δικαιωμάτων στην ψηφιακή εποχή, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή εγρήγορση απέναντι σε ενδεχόμενες υπονομεύσεις της ασφάλειας και της κυριαρχίας της Ένωσης.
