Γράφει ο Σαρδόνιος
Το παράδειγμα της Ομοσπονδίας Γονέων και Κηδεμόνων Βάδης-Βυρτεμβέργης
Το παρόν κείμενο αποτελεί τεκμηριωμένη κριτική επί της θεσμικής λειτουργίας συλλογικού οργάνου, βάσει του ισχύοντος καταστατικού και του εφαρμοστέου δικαίου. Η κριτική αφορά πράξεις και διαδικασίες και όχι φυσικά πρόσωπα.
Υπάρχει η διαδεδομένη αντίληψη ότι θεσμικές παρατυπίες, καταστρατηγήσεις κανόνων και προβληματικές πρακτικές εκπροσώπησης αποτελούν αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο.
Η πραγματικότητα, ωστόσο, δείχνει ότι αντίστοιχα φαινόμενα μπορούν να εμφανιστούν και στις συλλογικότητες γονέων της ομογένειας, ακόμη και σε χώρες με σαφές και αυστηρό νομικό πλαίσιο, όπως η Γερμανία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Ομοσπονδία Γονέων και Κηδεμόνων Βάδης-Βυρτεμβέργης, όπου η νομιμοποίηση του υφιστάμενου Διοικητικού Συμβουλίου τίθεται τεκμηριωμένα υπό αμφισβήτηση με βάση το ίδιο το καταστατικό της Ομοσπονδίας.
Παράτυπη συγκρότηση Διοικητικού Συμβουλίου
Το ισχύον καταστατικό της Ομοσπονδίας ορίζει ρητά ότι μέλη της μπορούν να είναι μόνο σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων, οι οποίοι εκπροσωπούνται μέσω των θεσμικά προβλεπόμενων οργάνων τους.
Σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία και πρακτικά, στην προηγούμενη εκλογική διαδικασία:
• συμμετείχαν και
• εξελέγησαν
πρόσωπα τα οποία δεν πληρούσαν τις καταστατικές προϋποθέσεις, καθώς δεν ανήκαν σε συλλόγους γονέων και κηδεμόνων, όπως απαιτεί το καταστατικό.
Το γεγονός αυτό δεν συνιστά απλή διαδικαστική αστοχία.
Αποτελεί ουσιαστική παραβίαση του καταστατικού, η οποία επηρεάζει τη νομιμότητα της εκλογικής διαδικασίας και δημιουργεί σοβαρό έλλειμμα νομιμοποίησης του υφιστάμενου Διοικητικού Συμβουλίου.
Με βάση το καταστατικό δίκαιο συλλόγων, ένα Διοικητικό Συμβούλιο που συγκροτείται κατά τρόπο αντικαταστατικό δεν διαθέτει πλήρη θεσμική νομιμοποίηση.
Αλυσιδωτές συνέπειες στη λειτουργία και την εκπροσώπηση
Όταν η συγκρότηση ενός Διοικητικού Συμβουλίου είναι νομικά προβληματική, ανακύπτουν εύλογα ζητήματα ως προς το κατά πόσον:
• μπορεί να εκπροσωπεί έγκυρα την Ομοσπονδία,
• μπορεί να δεσμεύει τους συλλόγους-μέλη,
• μπορεί να συγκαλεί έγκυρα Γενικές Συνελεύσεις με εκλογικό ή καταστατικό αντικείμενο.
Τα ζητήματα αυτά δεν είναι θεωρητικά, αλλά απορρέουν άμεσα από το καταστατικό και το γερμανικό Vereinsrecht.
Έκτακτη Γενική Συνέλευση και καταστατικό πλαίσιο
Η πρόσφατη ανακοίνωση Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης εγείρει επιπλέον ερωτήματα, καθώς:
• δεν συνδέεται με σαφή καταστατική διάταξη,
• εισάγει πρόωρες διαδικασίες,
• αφορά θέματα με άμεσες ή έμμεσες καταστατικές συνέπειες,
χωρίς να προκύπτει ότι τηρούνται οι αυξημένες διαδικαστικές προϋποθέσεις που το ίδιο το καταστατικό προβλέπει για τέτοιες περιπτώσεις.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η Έκτακτη Γενική Συνέλευση εμφανίζεται όχι ως εργαλείο θεσμικής αποκατάστασης, αλλά ως διαδικασία που κινείται εκτός των σαφών ορίων του καταστατικού δικαίου.
Από τη συλλογική εκπροσώπηση στον θεσμικό συγκεντρωτισμό
Πέρα από τη νομική διάσταση, αναδεικνύεται και ένα πολιτικό-θεσμικό ζήτημα.
Σύλλογοι γονέων που λειτουργούν επί σειρά ετών δίπλα στις σχολικές κοινότητες διαπιστώνουν ότι οι θεσμοί τους κινδυνεύουν να λειτουργήσουν μέσα από κλειστούς κύκλους λήψης αποφάσεων, με περιορισμένη διαφάνεια και ανεπαρκή λογοδοσία.
Η τεκμηριωμένη κριτική προς τέτοιες πρακτικές συχνά αντιμετωπίζεται όχι με απαντήσεις επί της ουσίας, αλλά με αποσιώπηση ή απαξίωση.
Αυτές οι πρακτικές δεν συνάδουν με τις αρχές της δημοκρατικής λειτουργίας συλλογικοτήτων γονέων.
Οι σύλλογοι γονέων δεν είναι παθητικοί αποδέκτες
Ήδη, σύλλογοι γονέων εξετάζουν νόμιμα μέσα προστασίας, καθώς διαπιστώνουν ότι:
• η καταστατική τάξη τίθεται σε δοκιμασία,
• η δημοκρατική εκπροσώπηση αλλοιώνεται,
• και θεσμικά όργανα λειτουργούν με περιορισμένη νομιμοποίηση.
Το μήνυμα είναι σαφές:
οι συλλογικότητες γονέων δεν αποτελούν ιδιωτικούς μηχανισμούς ούτε πεδία αυθαίρετης άσκησης εξουσίας.
Η εκπροσώπηση:
• δεν αυτοανακηρύσσεται,
• δεν προκύπτει από διαδικαστικούς αυτοσχεδιασμούς,
• απορρέει αποκλειστικά από νόμιμες και καταστατικά ορθές διαδικασίες.
Όταν αυτές παραβιάζονται, η δημόσια και τεκμηριωμένη αντίδραση δεν αποτελεί «διχασμό».
Αποτελεί υπεράσπιση της δημοκρατίας και του καταστατικού δικαίου.
Ακολουθήστε μας και στο Google news