Γράφει ο Μουρτζούκος Χρήστος
Η Αθήνα, μια πόλη με πλούσια ιστορία και πολιτισμό, έχει έναν τεράστιο θησαυρό: Τα ποτάμια της.
Ο Κηφισός, ο Ιλισός και ο Ηριδανός, που κάποτε διέσχιζαν την αρχαία πόλη, έχουν κλειστεί σε υπόγεια κανάλια και αποχετευτικά δίκτυα. Αντί να αποτελούν ζωντανά στοιχεία του αστικού τοπίου, έχουν μετατραπεί σε αθέατα ρεύματα κάτω από την πόλη, αφήνοντας την Αθήνα φτωχότερη σε φυσική ομορφιά και περιβαλλοντική ισορροπία.
Σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, όπου έχω ταξιδέψει, όπως το Παρίσι με τον Σηκουάνα, το Άμστρενταμ με τον ομώνυμο ποταμό, η Φρανκφούρτη με τον Μάιν, τα κανάλια στην Μπρίζ, ο Ρήνος στην περιοχή της κοιλάδας του Ρουρ (και όχι μόνο) στην Γερμανία, ή το Στρασβούργο με τον Ιλ, (παραπόταμος του Ρήνου) τα ποτάμια αποτελούν όχι μόνο πολιτιστικά σύμβολα αλλά και πηγές οικονομικής δραστηριότητας. Χρησιμοποιούνται για μεταφορές, τουριστικές δραστηριότητες, αναψυχή, αλλά και ως φυσικά τοπία που ενισχύουν την ποιότητα ζωής και την αισθητική των πόλεων.
Αντίθετα, στην Αθήνα τα ποτάμια όπως ο Κηφισός, ο Ιλισός και ο Ηριδανός είτε έχουν καλυφθεί από τσιμέντο είτε έχουν αφεθεί σε υποβάθμιση. Αυτή η προσέγγιση στερεί την πόλη από τις δυνατότητες που θα μπορούσαν να προκύψουν από την αξιοποίησή τους, τόσο σε επίπεδο οικονομίας όσο και περιβάλλοντος. Η Αθήνα θα μπορούσε να αντλήσει έμπνευση από αυτά τα παραδείγματα για να αναδείξει το δικό της υδάτινο πλούτο.
Στην Αθήνα, όμως, η πίεση της αστικοποίησης και η έλλειψη περιβαλλοντικής συνείδησης οδήγησαν στην απόφαση να “θάψουμε” τα ποτάμια μας κάτω από άσφαλτο και τσιμέντο. Ο Κηφισός και ο Ιλισός δεν είναι πλέον ορατοί, ενώ ο Ηριδανός αναδύεται δειλά μόνο σε μερικά σημεία, όπως στην Πλάκα. Η απώλεια αυτή δεν είναι μόνο αισθητική, αλλά επηρεάζει και τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, την αποτροπή πλημμυρών και το μικροκλίμα της πόλης.
Η διαφορά στην προσέγγιση είναι εμφανής. Ευρωπαϊκές πόλεις επενδύουν στον καθαρισμό, την ανάδειξη και την ενσωμάτωση των ποταμών στις αστικές τους λειτουργίες. Τα ποτάμια γίνονται σημεία αναφοράς, μαγνήτες για τουρίστες και καταλύτες για βιώσιμη ανάπτυξη. Αντίθετα, η Αθήνα έχασε την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί την ομορφιά και τη λειτουργικότητα των υδάτινων δρόμων της.
Ίσως είναι καιρός να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με τα “θαμμένα” ποτάμια της Αθήνας. Με τα σημερινά δεδομένα, υπάρχουν παραδείγματα από ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες που μπορούν να μας εμπνεύσουν για την αποκατάσταση αυτών των φυσικών θησαυρών. Μια πόλη που αγκαλιάζει τα ποτάμια της είναι μια πόλη πιο ανθρώπινη, πιο βιώσιμη και πιο ζωντανή.
Κάντε εγγραφή στο ενημερωτικό μας δελτίο.
