Γράφει ο Μουρτζούκος Χρήστος.
Η μετανάστευση είναι ένα πολύπλοκο και συχνά αμφιλεγόμενο ζήτημα στην Ευρώπη. Οι αιτίες της μετανάστευσης περιλαμβάνουν κυρίως, τον πόλεμο, την πολιτική καταπίεση, και τα απόνερα της αποικιοκρατίας.
Τα τελευταία χρόνια, η Ευρώπη έχει αντιμετωπίσει σημαντικές ροές προσφύγων και μεταναστών, κυρίως από χώρες της μέσης ανατολής, αλλά και την Αφρική. Οι χώρες της Ε.Ε. Έχουν προσπαθήσει να βρουν κοινές πολιτικές για τη διαχείριση της μετανάστευσης, αλλά οι διαφωνίες είναι συχνές, κυρίως σχετικά με την κατανομή των βαρών και την υποδοχή των προσφύγων.
Η μετανάστευση έχει επιπτώσεις σε πολλές πτυχές της κοινωνίας, όπως η οικονομία, η κουλτούρα και η κοινωνική συνοχή. Ορισμένες χώρες ανησυχούν για ζητήματα όπως η ασφάλεια και η πολιτισμική ταυτότητα.
Η συζήτηση γύρω από τη μετανάστευση παραμένει ενεργή, με τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αυτή συνεπάγεται να είναι πάντα παρούσες στην ευρωπαϊκή πολιτική ατζέντα.
Η ΕΕ σχεδιάζει ριζική αναδιάρθρωση του προϋπολογισμού
Η Σουηδία θα πληρώσει τους μετανάστες έως και 34.000 δολάρια για να επιστρέψουν. Η δεξιά σουηδική κυβέρνηση θα συνεχίσει την επιχορήγηση μέχρι το 2026.
Τα δισεκατομμύρια της ΕΕ χρησιμοποιούνται αναποτελεσματικά κατά της μετανάστευσης. Το ταμείο μετανάστευσης της ΕΕ για την Αφρική προορίζεται για την καταπολέμηση των αιτιών της φυγής. Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο το επέκρινε ξανά. Οι πόροι του ταμείου ύψους πέντε δισεκατομμυρίων ευρώ θα «διανεμηθούν σύμφωνα με την αρχή του ποτιστηριού».
Αυτή είναι η δεύτερη καταγγελία των ελεγκτών της ΕΕ. Το 2018, είχαν ήδη επιβεβαιώσει ότι το ταμείο δεν χρησιμοποιούσε τα κεφάλαια με επαρκώς στοχευμένο τρόπο για την καταπολέμηση των αιτιών της αστάθειας και της παράτυπης μετανάστευσης.
Το ταμείο (EUTF Αφρικής) ιδρύθηκε το 2015 ως απάντηση στη μεταναστευτική κρίση. Στοχεύει στο να ξεπεράσει τις κρίσεις στη ζώνη του Σαχέλ, στο Κέρας της Αφρικής και στη Βόρεια Αφρική και να καταπολεμήσει έτσι τα αίτια της φυγής, για παράδειγμα δημιουργώντας προοπτικές απασχόλησης.
Το ταμείο είναι ουσιαστικά «ένα χρήσιμο εργαλείο», δήλωσε η Bettina Jakobsen, μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου. Αλλά «η υποστήριξη ευρείας βάσης χωρίς στρατηγική κατεύθυνση δεν είναι αρκετά αποτελεσματική», πρόσθεσε. Επί του παρόντος, σχεδόν τα πάντα μπορούν να υποστηριχθούν από το ταμείο. Η Επιτροπή της ΕΕ πρέπει να κάνει περισσότερα στο μέλλον για να δείξει ότι χρησιμοποιεί βιώσιμα τα χρήματα των φορολογουμένων.
Οι ερευνητικές εκθέσεις δεν ελήφθησαν υπόψη σε μεγάλο βαθμό
Οι δείκτες που χρησιμοποιήθηκαν για την παρακολούθηση των έργων δεν έδειξαν επίσης εάν τα αποτελέσματά τους συνέβαλαν διαρκώς στην καταπολέμηση των αιτιών εκτοπισμού. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή της ΕΕ δεν είναι ακόμη σε θέση να αξιολογήσει ποια μέτρα μπορούν να περιορίσουν καλύτερα την παράτυπη μετανάστευση και τον εκτοπισμό από την Αφρική, εξηγούν οι ελεγκτές στην έκθεσή τους.
Στόχος του ταμείου μετανάστευσης ήταν να ευθυγραμμίσει τη χρηματοδότηση σύμφωνα με επιστημονικά κριτήρια, εξήγησε το Ελεγκτικό Συνέδριο. Ως εκ τούτου, έχουν χρηματοδοτηθεί περισσότερες από 100 ερευνητικές εκθέσεις. Αυτά παρείχαν επίσης πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τα αίτια των συγκρούσεων, τη φυγή και τον εκτοπισμό. Ωστόσο, η πλειονότητα των εκθέσεων δημοσιεύτηκε μόνο αφού είχαν ήδη διατεθεί σχεδόν όλα τα κονδύλια. Το ταμείο λήγει το 2025.
Σύμφωνα με τους ελεγκτές, ο κίνδυνος παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε προγράμματα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ δεν αντιμετωπίζεται επίσης αρκετά αποφασιστικά. Επειδή η επιτροπή δεν διαθέτει επίσημες διαδικασίες για την αναφορά, την καταγραφή και την παρακολούθηση ύποπτων υποθέσεων, οι ελεγκτές «δεν είναι σε θέση να επιβεβαιώσουν ότι έχουν δοθεί συνέχεια σε όλους τους ισχυρισμούς». Το ταμείο χρησιμοποιήθηκε για τη χρηματοδότηση δομών υποδοχής μεταναστών στη Λιβύη, αλλά οι αρχές στη χώρα αρνήθηκαν την πρόσβαση των ελεγκτών της ΕΕ.
Οι ελεγκτές της ΕΕ καλούν την Επιτροπή να προβεί στο μέλλον με περισσότερες επιλογές εδαφών και αποδεκτών βάσει στοιχείων, καθώς και να εντοπίζει καλύτερα τους κινδύνους παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να λάβει τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα. Η ΕΕ έχει χρησιμοποιήσει τα κεφάλαια από το ταμείο για τη στήριξη 27 χωρών σε 248 προγράμματα.
Είναι οι συμφωνίες της ΕΕ τώρα στο χείλος της κατάρρευσης;
Οι Βρυξέλλες λένε όχι στο «φρένο έκτακτης ανάγκης για τη μετανάστευση». Η ΕΕ δεν θέλει να δεχτεί μια μονομερώς ενεργοποίηση της ζώνης Σένγκεν, ως προστατευτική ρήτρα για τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας των ανθρώπων (βλέπε Γερμανία) αλλά και από σήμερα από την Δανία με ελέγχους στα χερσαία σύνορά της, όπως ανακοίνωσε.
Η ΕΕ λέει οπωσδήποτε όχι στην κατάργηση της Σένγκεν κατά της υπερβολικής μετανάστευσης στην ΕΕ που απαιτεί η Ελβετία. Αυτό είναι «ένα βήμα πολύ μακριά» για τις Βρυξέλλες, αναφέρει ένα εμπιστευτικό έγγραφο της ΕΕ που μπορέσαμε να δούμε. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρέδωσε το αντίστοιχο μήνυμα στην Ομοσπονδιακή Πρόεδρο Βιόλα Άμχερντ στη συνάντησή τους στη Γενεύη αυτή την εβδομάδα.
Άρα απέτυχαν οι διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες;
Η κατάργηση της ζώνης Σένγκεν έχει γίνει το κεντρικό σημείο διαμάχης στις συζητήσεις τις τελευταίες εβδομάδες. Οι Ελβετοί προσπαθούν να πάρουν μια παραχώρηση από την ΕΕ. Η εσωτερική πολιτική ανησυχία για το επίμονα υψηλό επίπεδο μετανάστευσης από την ΕΕ έχει αυξήσει την πίεση. Το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο ελπίζει επίσης να μπορέσει να αντιμετωπίσει την «πρωτοβουλία βιωσιμότητας» του SVP. Το δημοψήφισμα θα μπορούσε να τεθεί σε ψηφοφορία το 2026 σχεδόν ταυτόχρονα με τις νέες συνθήκες της ΕΕ και τελικά στοχεύει στον τερματισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας των ανθρώπων.
Η ΕΕ σχεδιάζει ριζική αναδιάρθρωση του προϋπολογισμού
Θέλει να δώσει βοήθεια για τους πρόσφυγες και μια κοινωνική πολιτική αλλά και στέγαση. Η ΕΕ επιθυμεί να συνδέσει την οικονομική στήριξη με μεταρρυθμίσεις και στόχους, μεταξύ άλλων. Αλλά δεν είναι όλοι ενθουσιασμένοι με αυτό.
Ένας απλός, προϋπολογισμός και ένα ταμείο ανταγωνιστικότητας ήταν δύο από τις βασικές δεσμεύσεις που ανέλαβε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τον Ιούλιο για τη δεύτερη θητεία της. Τι ακριβώς κρυβόταν πίσω από αυτό παρέμενε ασαφές. Μια εσωτερική παρουσίαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλάζει για πρώτη φορά το που θέλει να πάει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα τεθεί σε εντελώς νέα βάση.
Κάντε εγγραφή στο ενημερωτικό μας δελτίο.