Γράφει ο Μουρτζούκος Χρήστος
Είτε η Ελλάδα, η Σερβία, η Ρουμανία είτε τα Σκόπια, οι Νοτιοανατολικοί Ευρωπαίοι δείχνουν τη δυσαρέσκειά τους για τις κυβερνητικές αποτυχίες. Από τις διαδηλώσεις δύσκολα προκύπτουν πολιτικές εναλλακτικές.
Η πρόσφατη τραγωδία στα Σκόπια, όπου 59 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε πυρκαγιά σε νυχτερινό κέντρο χωρίς άδεια, ανέδειξε την επικίνδυνη σχέση μεταξύ διαφθοράς και δημόσιας ασφάλειας.
Η έλλειψη κατάλληλων αδειών και μέτρων ασφαλείας στο κλαμπ Pulse στο Κοτσάνι, σε συνδυασμό με τις καταγγελίες για διαφθορά και δωροδοκία, οδήγησαν σε αυτήν την καταστροφή.
Παρόμοια, στη Σερβία, η κατάρρευση στεγάστρου σε σιδηροδρομικό σταθμό στο Νόβι Σαντ, που προκάλεσε τον θάνατο 15 ατόμων, αποτέλεσε αφορμή για μαζικές διαδηλώσεις κατά της διαφθοράς. Οι πολίτες εξέφρασαν την οργή τους για την κυβερνητική αποτυχία να διασφαλίσει την ασφάλεια των δημόσιων έργων, με αποτέλεσμα η χώρα να βιώνει τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις των τελευταίων δεκαετιών.
Αυτά τα γεγονότα υπογραμμίζουν την ανάγκη για διαφάνεια, λογοδοσία και αποτελεσματική διακυβέρνηση στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η διαφθορά δεν είναι απλώς ένα ηθικό ζήτημα, αλλά μια απειλή για την ανθρώπινη ζωή, καθώς υπονομεύει την ασφάλεια και την ευημερία των πολιτών.
Η διαφθορά δεν είναι απλώς μια διοικητική παθογένεια, είναι μια δύναμη που υπονομεύει τη δημόσια ασφάλεια, διαβρώνει τους θεσμούς και, συχνά, οδηγεί σε τραγικά γεγονότα. Από τη Σερβία και τη Βόρεια Μακεδονία μέχρι την Ελλάδα και τη Ρουμανία, πρόσφατα περιστατικά αποδεικνύουν ότι η διαφθορά δεν περιορίζεται σε οικονομικές ατασθαλίες, αλλά μπορεί να έχει μοιραίες συνέπειες για τη ζωή των πολιτών.
Η κατάρρευση στεγάστρου στη Σερβία: Έργα χωρίς ασφάλεια
Στο Νόβι Σαντ της Σερβίας, η κατάρρευση στεγάστρου σε σιδηροδρομικό σταθμό οδήγησε στον θάνατο 15 ανθρώπων και τραυμάτισε δεκάδες. Οι πρώτες έρευνες αποκάλυψαν ότι το έργο είχε κατασκευαστεί με χαμηλής ποιότητας υλικά, ενώ οι έλεγχοι ασφαλείας είχαν παραβλεφθεί λόγω πελατειακών σχέσεων μεταξύ εργολάβων και κρατικών αξιωματούχων. Το περιστατικό προκάλεσε μαζικές διαδηλώσεις, με τους πολίτες να ζητούν λογοδοσία από την κυβέρνηση και αυστηρότερους ελέγχους στα δημόσια έργα.
Πυρκαγιά στο Κοτσάνι: Μια νυχτερινή έξοδος που έγινε τραγωδία
Μετά την καταστροφική πυρκαγιά σε νυχτερινό κέντρο διασκέδασης στην πόλη Κότσανι στα Σκόπια, η οποία στοίχισε τη ζωή σε 59 άτομα, χιλιάδες πολίτες βγήκαν στους δρόμους των Σκοπίων και άλλων πόλεων, εκφράζοντας την οργή τους και ζητώντας δικαιοσύνη.
Οι διαδηλωτές, πολλοί εκ των οποίων ήταν νέοι, κατηγόρησαν την εκτεταμένη διαφθορά και την αδιαφορία των αρχών για την τραγωδία. Κρατώντας πανό με συνθήματα όπως «Δεν πεθαίνουμε από ατυχήματα, πεθαίνουμε από διαφθορά» και «Όλα είναι νόμιμα εδώ αν έχεις διασυνδέσεις», εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για την έλλειψη ελέγχων και την παραβίαση των κανόνων ασφαλείας.
Σύμφωνα με τις αναφορές, το νυχτερινό κέντρο λειτουργούσε χωρίς άδεια και δεν διέθετε τα απαραίτητα μέτρα πυρασφάλειας. Η πυρκαγιά ξέσπασε κατά τη διάρκεια συναυλίας, πιθανώς από τη χρήση πυροτεχνημάτων, με αποτέλεσμα οι παρευρισκόμενοι να παγιδευτούν, καθώς υπήρχε μόνο μία έξοδος διαφυγής.
Οι αρχές έχουν προχωρήσει σε συλλήψεις, μεταξύ των οποίων και του ιδιοκτήτη του κλαμπ, ενώ διεξάγονται έρευνες για την απόδοση ευθυνών. Ωστόσο, οι πολίτες απαιτούν βαθύτερες αλλαγές και την εξάλειψη της διαφθοράς που, όπως υποστηρίζουν, επιτρέπει τέτοιες τραγωδίες να συμβαίνουν.
Η κυβέρνηση, υπό την πίεση των διαδηλώσεων, δεσμεύτηκε για αυστηρότερους ελέγχους και την ενίσχυση των μέτρων ασφαλείας σε δημόσιους χώρους, ενώ εξέφρασε τα συλλυπητήριά της στις οικογένειες των θυμάτων.
Η τραγωδία αυτή ανέδειξε, για ακόμη μια φορά, τα σοβαρά προβλήματα διαφθοράς και αδιαφάνειας που μαστίζουν τη χώρα, με τους πολίτες να απαιτούν άμεσα και ουσιαστικά μέτρα για την προστασία της ζωής και της ασφάλειάς τους.
Ρουμανία: Συνταγματική ανατροπή στις εκλογές
Σε μια πρωτοφανή απόφαση, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ρουμανίας ακύρωσε τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της 24ης Νοεμβρίου, επικαλούμενο σοβαρές παραβιάσεις του εκλογικού νόμου. Ο υποψήφιος Καλίν Γκεοργκέσκου, ο οποίος είχε επικρατήσει στις εκλογές, βλέπει πλέον την υποψηφιότητά του να αμφισβητείται, καθώς το δικαστήριο έκρινε ότι η διαδικασία δεν διασφάλισε τη διαφάνεια και τη δίκαιη συμμετοχή των υποψηφίων.
Η κυβέρνηση όρισε νέες ημερομηνίες για τις εκλογές, με τον πρώτο γύρο να προγραμματίζεται για τις 4 Μαΐου 2025 και τον δεύτερο για τις 18 Μαΐου. Ωστόσο, η απόφαση έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, με τον Γκεοργκέσκου να προσφεύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), αμφισβητώντας τη νομιμότητα της ακύρωσης των εκλογών.
Την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ερευνά τη χρήση του TikTok στην προεκλογική εκστρατεία του Γκεοργκέσκου, εξετάζοντας πιθανές αθέμιτες πρακτικές και ενδεχόμενη ρωσική επιρροή στην εκλογική διαδικασία. Η υπόθεση έχει πυροδοτήσει πολιτική αβεβαιότητα, καθώς η Ρουμανία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτόγνωρη εκλογική κρίση που δοκιμάζει τη δημοκρατική της σταθερότητα.
Η τραγωδία των Τεμπών: Ένα σιδηροδρομικό δυστύχημα που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί
Η Ελλάδα θρήνησε 57 νεκρούς στην τραγωδία των Τεμπών, όταν δύο τρένα συγκρούστηκαν μετωπικά λόγω ανθρώπινου λάθους και ελλείψεων στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Το δυστύχημα ανέδειξε χρόνιες αδυναμίες στη διαχείριση των υποδομών, με καθυστερημένες αναβαθμίσεις συστημάτων ασφαλείας και έλλειψη επαρκούς προσωπικού. Αποκαλύφθηκε ότι κονδύλια που προορίζονταν για τον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρόμων είτε καθυστέρησαν είτε κατέληξαν σε αμφιλεγόμενες συμβάσεις. Το δημόσιο αίσθημα οργής οδήγησε σε εκτεταμένες κινητοποιήσεις, με τους πολίτες να ζητούν διαφάνεια και ευθύνες από την κυβέρνηση.
Η διαφθορά ως κοινός παρονομαστής
Και στις τέσσερις περιπτώσεις, η διαφθορά λειτούργησε ως ο κρυφός δολοφόνος. Από τις παράνομες αναθέσεις έργων και τις αδιαφανείς συμφωνίες μέχρι την αμέλεια στους ελέγχους ασφαλείας, το φαινόμενο αποδεικνύεται καταστροφικό για τις κοινωνίες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Οι πολίτες, κουρασμένοι από υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα, απαιτούν πλέον πραγματικές αλλαγές και αυστηρότερη λογοδοσία.
Η αντιμετώπιση της διαφθοράς δεν είναι απλώς θέμα πολιτικής βούλησης, αλλά ζήτημα ζωής και θανάτου. Οι κυβερνήσεις που αποτυγχάνουν να ελέγξουν τη διαφθορά, αφήνουν πίσω τους συντρίμμια και ανθρώπινες απώλειες. Το ερώτημα που παραμένει είναι: Πόσες ακόμα τραγωδίες θα χρειαστούν για να αλλάξει κάτι ουσιαστικά;
