Οι δασμοί 25% που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ στις εισαγωγές αυτοκινήτων και ανταλλακτικών προκαλούν έντονες αντιδράσεις και κλυδωνισμούς στο διεθνές εμπόριο.
Η απόφαση πλήττει κορυφαίους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και το Μεξικό, ενώ απειλεί να επιφέρει σοβαρές οικονομικές συνέπειες και στην ίδια την αμερικανική οικονομία.
Σκληρές αντιδράσεις από Ευρώπη και Ασία
Αναλυτές εκτιμούν ότι οι νέοι δασμοί συνιστούν το σφοδρότερο πλήγμα στην παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία που έχει επιχειρήσει μέχρι σήμερα η Ουάσινγκτον. Ήδη, από το Βερολίνο μέχρι την Οττάβα, κυβερνήσεις και βιομηχανικοί φορείς προειδοποιούν για αντίποινα. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, χαρακτήρισε την κίνηση «κακή για τις επιχειρήσεις, χειρότερη για τους καταναλωτές», ενώ ο Καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ έκανε λόγο για «άμεση επίθεση», προαναγγέλλοντας μέτρα αντιποίνων.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, ζήτησε σθεναρή αντίδραση από την ΕΕ, υπογραμμίζοντας ότι «δεν πρέπει να το δεχτούμε αμαχητί», ενώ η Γαλλία προκρίνει την αύξηση των ευρωπαϊκών δασμών ως απάντηση. Στη Βρετανία, που αναζητά τρόπους να προστατεύσει την οικονομία της, η κυβέρνηση φέρεται έτοιμη να επανεξετάσει τις επιδοτήσεις προς την Tesla του Έλον Μασκ.
Οικονομικές επιπτώσεις και κίνδυνος ύφεσης
Το Bloomberg υπολογίζει ότι οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως οι Porsche και Mercedes-Benz, θα χάσουν άμεσα 3,7 δισ. δολάρια. Παράλληλα, αναλυτές της Goldman Sachs προειδοποιούν πως οι δασμοί θα μειώσουν την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας κατά 0,5% με 0,6%, οδηγώντας τον ρυθμό ανάπτυξης στο 0,8% φέτος.
Όμως, το μέτρο αναμένεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις και στις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με τη Bank of America, οι δασμοί θα μπορούσαν να μειώσουν το αμερικανικό ΑΕΠ κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα μετακυλήσουν το κόστος στους καταναλωτές, αυξάνοντας τις τιμές των οχημάτων κατά 3.000 έως 5.000 δολάρια. Οικονομολόγοι της Morgan Stanley επισημαίνουν ότι το νέο αυτό μέτρο εγκυμονεί σοβαρό κίνδυνο αναζωπύρωσης του πληθωρισμού, σε μια περίοδο που η Fed προσπαθεί να ελέγξει τις τιμές.
Πολιτικός υπολογισμός με ρίσκο
Η απόφαση του Τραμπ να επιβάλει τους δασμούς εντάσσεται στο πλαίσιο της προεκλογικής του στρατηγικής, επιχειρώντας να προσελκύσει τους ψηφοφόρους της εργατικής τάξης στις Μεσοδυτικές Πολιτείες. Όπως δήλωσε ο αναλυτής Ρίτσαρντ Χολτ από την Brookings Institution, πρόκειται για «μια στρατηγική απόφαση που αποσκοπεί στην ανάκτηση της υποστήριξης των μπλε κολάρων ψηφοφόρων».
Ωστόσο, η πολιτική αυτή προκαλεί εσωτερικές εντάσεις. Ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι σε πολιτείες με βιομηχανική παράδοση στηρίζουν τους δασμούς, αρκετά στελέχη του κόμματος εκφράζουν ανησυχίες για τις επιπτώσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες και τις αντιδράσεις των εμπορικών εταίρων. Το Εμπορικό Επιμελητήριο των ΗΠΑ προειδοποίησε ότι οι δασμοί θα οδηγήσουν σε απώλειες θέσεων εργασίας, αύξηση τιμών και διεθνή απομόνωση της αμερικανικής οικονομίας.
Αλυσιδωτές αντιδράσεις στις αγορές
Η ανακοίνωση των δασμών πυροδότησε αναταράξεις στις χρηματιστηριακές αγορές, με τις αυτοκινητοβιομηχανίες να καταγράφουν ισχυρές απώλειες. Στη Φρανκφούρτη, οι μετοχές των Volkswagen, BMW και Mercedes-Benz σημείωσαν πτώση άνω του 4,5%, ενώ στο Τόκιο, η Toyota, η Honda και η Nissan υποχώρησαν μεταξύ 3,8% και 4,5%. Αρνητική ήταν η εικόνα και στη Wall Street, όπου οι αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες – με εξαίρεση ίσως την Tesla – αναμένεται να δεχθούν σημαντικό πλήγμα λόγω του αυξημένου κόστους παραγωγής.
Η κίνηση του Τραμπ επαναφέρει στο προσκήνιο μια προσέγγιση εμπορικού πολέμου, βασισμένη στη λογική του μηδενικού αθροίσματος. «Για τον Τραμπ, το εμπόριο δεν είναι μια ισορροπημένη συνεργασία. Είναι ένα παιχνίδι όπου οι ΗΠΑ πρέπει να ‘κερδίζουν’ και όλοι οι άλλοι να ‘χάνουν’», σχολιάζει ο οικονομολόγος Ντάνιελ Γκρος.
Το ερώτημα που παραμένει είναι εάν αυτή η στρατηγική θα αποφέρει τα επιθυμητά πολιτικά και οικονομικά οφέλη ή αν θα γυρίσει μπούμερανγκ, επιβαρύνοντας τις διεθνείς σχέσεις των ΗΠΑ και επιταχύνοντας την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας.
