Δημήτρης Σταθακόπουλος, Νομικός, Οθωμανολόγος
Παρότι έγινε αποδεκτή από τον Σουλτάνο Μεχμέτ ΣΤ΄, απορρίφθηκε από το ανεξάρτητο κίνημα των Νεότουρκων, το οποίο υπό την ηγεσία του Μουσταφά Κεμάλ αυτοανακηρύχθηκε σε κυβέρνηση και κατάργησε το Χαλιφάτο.
Με τη συνθήκη, η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρέδιδε την κυριαρχία της Μεσοποταμίας (Ιράκ), της Παλαιστίνης και της Υπεριορδανίας στην Βρετανία ως προτεκτοράτα της Κοινωνίας των Εθνών, την Συρία και τον Λίβανο στην Γαλλία, επίσης ως προτεκτοράτα , ενώ η λεγόμενη Αnadolu έμπαινε στη σφαίρα επιρροής της Ιταλίας. Η Χετζάζ (μέρος της σημερινής Σαουδικής Αραβίας) το Κουρδιστάν και η Αρμενία θα γίνονταν ανεξάρτητα κράτη.
Στην Ελλάδα παραχωρούνταν τα νησιά Ίμβρος, Τένεδος, ανατολική Θράκη μέχρι Τσατάλτζα κοντά στην Κωνσταντινούπολη. Η Σμύρνη έμενε υπό την ονομαστική επικυριαρχία του Σουλτάνου αλλά θα διοικούνταν από Έλληνα Αρμοστή ως εντολοδόχο των Συμμάχων, και θα μπορούσε να προσαρτηθεί στην Ελλάδα μετά από πέντε χρόνια, κατόπιν δημοψηφίσματος. Σημειωτέον πως στο άρθ. 26 οριζόταν πως σε περίπτωση που οι Οθωμανοί δεν συναινούσαν στην εφαρμογή της, θα εξέπιπταν από την κυριαρχία τους στην Κωνσταντινούπολη, την οποία θα μπορούσε να καταλάβει η Ελλάδα !
Επίσης, η Βορ. Ήπειρος ενσωματωνόταν στην Ελλάδα με το μυστικό Σύμφωνο Βενιζέλου – Τιττόνι. Η Ιταλία συμφώνησε να παραχωρήσει τα Δωδεκάνησα (εκτός από τη Ρόδο και το Καστελλόριζο) στην Ελλάδα και όταν η Βρετανία θα έδινε στο μέλλον την Κύπρο στην Ελλάδα, μετά από δημοψήφισμα, θα παραχωρούταν και αυτά τα νησιά (η συμφωνία ακυρώθηκε αργότερα από την Ιταλία το 1922).
Τα στενά των Δαρδανελίων και η θάλασσα του Μαρμαρά αποστρατικοποιήθηκαν και έγιναν προσωρινά διεθνής περιοχή, οι Σύμμαχοι απέκτησαν τον οικονομικό έλεγχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τέλος καθορίζονταν η ισότητα και τα δικαιώματα των χριστιανικών μειονοτήτων.
– Όμως. η επικύρωση της Συνθήκης δεν έγινε από κανένα συμμαχικό κοινοβούλιο, ούτε από το Ελληνικό (!!!!), καθώς μετά την επαναφορά του Κωνσταντίνου στο θρόνο, διαταράχθηκαν οι σχέσεις με τις συμμαχικές δυνάμεις (Entente Cordiale), οι οποίες δεν τον αναγνώριζαν ως αρχηγό του Ελληνικού κράτους.
Σημ.: Η Σοβιετική Ένωση έκανε ξεχωριστή συνθήκη με τους Οθωμανούς υπηκόους ( σήμερα Τούρκους ) . Μετά την επικράτηση των Νεότουρκων, που μετέφεραν την πρωτεύουσα στην Άγκυρα, καθώς και την Μικρασιατική Καταστροφή, οι σύμμαχοι υπέγραψαν νέα συνθήκη ειρήνης (Συνθήκη της Λωζάνης) το 1923, με ευνοϊκότερους όρους για την (πλέον) νέαΤουρκία.
Το τι συνέβη το ’22 , καθώς και η διχόνοια η δολερή, είναι γνωστά.
* Η ιστορία πάντοτε ενώπιον μας, για όσους νομίζουν πως δεν απαιτείται ιστορική γνώση. Και όμως απαιτείται.
