Η χάλκινη κεφαλή γρύπα από την Αρχαία Ολυμπία επαναπατρίζεται στην Ελλάδα μετά από σχεδόν έναν αιώνα.
Σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (ΜΕΤ) της Νέας Υόρκης, η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, παρέλαβε το αρχαίο αντικείμενο από τον Διευθυντή του Μουσείου, Max Hollein. Η κεφαλή, που χρονολογείται στα 650-625 π.Χ., κοσμούσε αρχικά χάλκινο τριποδικό λέβητα και αποτελεί εξαιρετικό δείγμα της αρχαίας ελληνικής μεταλλοτεχνίας.
Το 1914, ο επιμελητής του Μουσείου Ολυμπίας, Θεμιστοκλής Καραχάλιος, ανακάλυψε την κεφαλή στην κοίτη του ποταμού Κλαδέου, κοντά στο αρχαίο Γυμνάσιο της Ολυμπίας. Ωστόσο, τη δεκαετία του 1930, το αντικείμενο κλάπηκε από το Μουσείο και εμφανίστηκε το 1936 σε παλαιοπωλείο της Αθήνας, από όπου πωλήθηκε σε Αμερικανό συλλέκτη. Το 1971, μέσω δωρεάς, κατέληξε στο ΜΕΤ.
Το 2018, το ΜΕΤ ξεκίνησε έρευνα για την προέλευση της κεφαλής, η οποία οδήγησε στην απόφαση επιστροφής της στην Ελλάδα. Η Υπουργός Πολιτισμού δήλωσε ότι αυτή η ενέργεια αντικατοπτρίζει τη δέσμευση του Μουσείου για επιστημονική ακεραιότητα και σεβασμό στην πολιτιστική κληρονομιά.
Ο Διευθυντής του ΜΕΤ, Max Hollein, χαρακτήρισε τον επαναπατρισμό ως σημαντική στιγμή για τη συνεργασία μεταξύ του Μουσείου και του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού, υπογραμμίζοντας τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας στην προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Πρόκειται για ένα εξαιρετικό τεχνούργημα του 7ου π.Χ. αιώνα, το οποίο θα παραδοθεί στην υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη την Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου σε ειδική τελετή στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης επισφραγίζοντας έτσι, την επιτυχημένη διεκδίκησή του από το υπουργείο Πολιτισμού.
Η επιστροφή της χάλκινης κεφαλής γρύπα αποτελεί σημαντικό γεγονός για την αποκατάσταση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας και ενισχύει τις προσπάθειες για την επανένωση αρχαιοτήτων με τον τόπο προέλευσής τους.
Επαναπατρισμός και άλλων αρχαιοτήτων
Την Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου μία ακόμη ελληνική αρχαιότητα θα παραδοθεί στην υπουργό Πολιτισμού σε τελετή που θα πραγματοποιηθεί στην ελληνική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον ενώ στις 25 του μήνα, έντεκα αρχαία αντικείμενα επαναπατρίζονται στην χώρα μας κατόπιν απόφασης της Εισαγγελίας της Νέας Υόρκης.
Κατά την τελετή παράδοσής τους μάλιστα θα πραγματοποιηθεί και η παρασημοφόρηση του ελληνικής καταγωγής Βοηθού Εισαγγελέα Νέας Υόρκης Μάθιου Μπογκτάνος, ο οποίος έχει επιτελέσει σπουδαίο έργο την πάταξη της αρχαιοκαπηλίας διεθνώς με το παράσημο του «Ταξιάρχη του τάγματος του Φοίνικα».
Με ύψος 25,8 εκατοστά η κεφαλή γρύπα είναι ένα από τα καλύτερα σωζόμενα έργα του είδους της, προερχόμενη από έναν χάλκινο αναθηματικό λέβητα, από αυτούς που ήταν αφιερωμένοι στα αρχαία ιερά. Όπως ανέφερε το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης παραθέτοντας τα στοιχεία του έργου «Οι χάλκινοι λέβητες τοποθετημένοι σε τρίποδες ή σε κωνικές βάσεις ήταν από τα πιο εντυπωσιακά αναθήματα, που αφιερώνονταν στα ελληνικά ιερά από τον 8ο έως τον 6ο π.Χ. αιώνα. Τα κεφάλια των γρυπών από χυτό μπρούντζο διακοσμούσαν συχνά την στεφάνη του λέβητα και προεξείχαν από τον ώμο του αγγείου πάνω σε μακρύ λαιμό από σφυρήλατο ή χυτό μπρούντζο».
