Ένας εξωπλανήτης σε απόσταση 124 ετών φωτός από τη Γη, ο K2-18 b, εξελίσσεται ταχύτατα σε έναν από τους πιο υποσχόμενους στόχους της σύγχρονης αστρονομίας για την αναζήτηση εξωγήινης ζωής.
Νέα μελέτη που βασίζεται σε παρατηρήσεις του Διαστημικού Τηλεσκοπίου James Webb (JWST) αποκαλύπτει ότι πρόκειται για έναν πλανήτη πλούσιο σε νερό, πιθανόν καλυμμένο από έναν παγκόσμιο ωκεανό, μια εξέλιξη που αυξάνει κατακόρυφα τις πιθανότητες να διαθέτει συνθήκες κατάλληλες για τη ζωή.
Ο K2-18 b, με μάζα περίπου εννιά φορές μεγαλύτερη από της Γης, είχε ήδη προσελκύσει την προσοχή των επιστημόνων από τον Απρίλιο του 2025, όταν η ομάδα του καθηγητή Nikku Madhusudhan από το Πανεπιστήμιο του Cambridge ανακοίνωσε πιθανές ενδείξεις βιολογικής δραστηριότητας στην ατμόσφαιρά του. Πιο πρόσφατα, νέα δεδομένα από τέσσερις παρατηρήσεις διάβασης του πλανήτη μπροστά από το άστρο του ενίσχυσαν αυτή τη θεωρία, αποκαλύπτοντας την παρουσία μεθανίου και διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, σημάδια ενός πλανήτη πλούσιου σε υγρό νερό.
«Αυτή η ανακάλυψη ενισχύει σημαντικά την πιθανότητα ο K2-18 b να διαθέτει ένα περιβάλλον παρόμοιο με τους ωκεανούς της Γης», δήλωσε στο Space.com ο Madhusudhan. «Αποτελεί την καλύτερη ευκαιρία που έχουμε μέχρι σήμερα για να μελετήσουμε έναν πιθανώς κατοικήσιμο κόσμο εκτός του ηλιακού μας συστήματος».
Ο πλανήτης περιφέρεται γύρω από έναν ψυχρό ερυθρό νάνο κάθε 33 ημέρες και, παρά τις προκλήσεις στην ανάλυση της ατμόσφαιράς του, το φάσμα του φως αποκάλυψε κρίσιμες πληροφορίες. Ο επιστήμονας της NASA, Renyu Hu, εξήγησε ότι τα νέα δεδομένα αποτυπώνουν με εξαιρετική ακρίβεια τα αποτυπώματα των χημικών ουσιών που υπάρχουν στην ατμόσφαιρα. Ενώ η απουσία υδρατμών μπορεί να φαίνεται αποθαρρυντική, αντιθέτως θεωρείται σημάδι ωκεάνιας παρουσίας, εξαιτίας μιας διαδικασίας που στη Γη είναι γνωστή ως «ψυχρή παγίδα» – ένας φυσικός μηχανισμός που συγκρατεί το νερό στην επιφάνεια και αποτρέπει τη διαφυγή του στο διάστημα.
Αν και η ομάδα αναζήτησε οργανικά μόρια θείου, όπως το διμεθυλοσουλφίδιο, μια ουσία που στη Γη παράγεται από μικροοργανισμούς, δεν κατάφερε να επιβεβαιώσει την παρουσία τους. Ωστόσο, τα νέα δεδομένα εμφάνισαν ισχυρότερα σήματα από παλαιότερες παρατηρήσεις, κάτι που κρατά ζωντανό το ενδεχόμενο ύπαρξης βιολογικών διεργασιών.
«Δεν είμαστε ακόμη σε θέση να ισχυριστούμε με βεβαιότητα ότι ανιχνεύσαμε βιο-υπογραφές», εξήγησε ο Madhusudhan, «αλλά η κατεύθυνση είναι ξεκάθαρη. Χρειαζόμαστε περισσότερα δεδομένα και προσεκτική ανάλυση για να διακρίνουμε τα βιολογικά από τα μη βιολογικά σενάρια».
Οι επιστήμονες παραμένουν επιφυλακτικοί, καθώς το ίδιο φάσμα μπορεί να ερμηνευτεί και από μοντέλα όπου η ατμόσφαιρα περιέχει πολλούς υδρατμούς. Η επιβεβαίωση θα απαιτήσει μελλοντικές παρατηρήσεις και τη μελέτη και άλλων αερίων όπως αμμωνία ή μονοξείδιο του άνθρακα, τα οποία δεν εντοπίστηκαν μέχρι στιγμής.
Παρά την αβεβαιότητα, το JWST αποδεικνύεται ήδη ανεκτίμητο εργαλείο στην κοσμική εξερεύνηση. «Οι νέες δυνατότητες που μας προσφέρει το Webb μάς επιτρέπουν να βλέπουμε πιο καθαρά και βαθιά από ποτέ», δήλωσε ο Hu. «Ο K2-18 b μάς ανοίγει ένα παράθυρο σε πιθανά κατοικήσιμα περιβάλλοντα, και είμαστε ακόμα στην αρχή».
Η αναζήτηση ζωής στο σύμπαν συνεχίζεται, και ο K2-18 b είναι πλέον ένας από τους πιο πολλά υποσχόμενους σταθμούς αυτής της εξερεύνησης.
