Ενώ τα μικροπλαστικά, αυτά που έχουν διάμετρο έως 5 χιλιοστά ή περίπου το μέγεθος ενός σουσαμιού, έχουν βρεθεί στο παρελθόν στον πάγο της Αρκτικής, νέα έρευνα διαπίστωσε ότι η μικροπλαστική ρύπανση είναι ευρέως διαδεδομένη κοντά στην επιφάνεια του θαλασσινού νερού σε όλες τις περιοχές την Αρκτική, συμπεριλαμβανομένου του Βόρειου Πόλου.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε την Τρίτη στο περιοδικό Nature Communications, διαπίστωσε ότι το 92% αυτών των μικροπλαστικών σωματιδίων είναι μικρές συνθετικές ίνες – με τα περισσότερα από αυτά να είναι πολυεστέρας.
Οι ερευνητές λένε ότι το μέγεθος, το σχήμα και ο τύπος του υλικού συνάδουν με τις ίνες που χάνονται από τα ρούχα και τα υφάσματα μέσω της παραγωγής ρούχων και υφασμάτων.
“Τα μικροπλαστικά έχουν φτάσει στις απομακρυσμένες άκρες κάθε γωνίας στον Αρκτικό Ωκεανό, από τη Νορβηγία, στον Βόρειο Πόλο, στα ύδατα της Αρκτικής του Καναδά και των ΗΠΑ”, δήλωσε ο Δρ. Peter S. Ross, επικεφαλής της μελέτης και αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα γήινων, ωκεανών και ατμοσφαιρικών επιστημών του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας.
Παρά το γεγονός ότι είναι μια πολύ απομακρυσμένη περιοχή, η Αρκτική συνδέεται στενά με “τα σπίτια μας και τα ρούχα μας και τις συνήθειες αγορών μας” στον υπόλοιπο κόσμο, πρόσθεσε ο Ross.
Περίπου τα δύο τρίτα των ενδυμάτων μας αποτελούνται από συνθετικά υλικά, όπως πολυεστέρας, νάιλον και ακρυλικό.
Αυτές οι μικροσκοπικές συνθετικές ίνες μπορούν να εισέλθουν στην παροχή νερού σε λύματα από εργοστάσια ή από άτομα που πλένουν τα ρούχα τους. Τα εργοστάσια επεξεργασίας λυμάτων είναι σε θέση να πιάσουν πολλά, αλλά τα υπόλοιπα μπορούν τελικά να ρέουν σε ποτάμια, υδάτινες οδούς και, τελικά, στον ωκεανό.
Σε τέσσερα πλοία, ομάδες επιστημόνων συγκέντρωσαν δείγματα θαλασσινού νερού, από βάθη 3 έως 8 μέτρα κάτω από την επιφάνεια, σε 71 τοποθεσίες σε μια τεράστια περιοχή της Αρκτικής. Η περιοχή απλώνεται από τη Νορβηγία, μέσω του Βόρειου Πόλου στην κεντρική Καναδική Αρκτική, κάτω από το αρχιπέλαγος και στη συνέχεια δυτικά προς τη Θάλασσα Beaufort, που εκτείνεται στα σύνορα ΗΠΑ-Καναδά.
Οι ειδικοί υπολόγισαν ότι, σε όλη την Αρκτική, υπήρχαν περίπου 40 μικροπλαστικά σωματίδια ανά κυβικό μέτρο νερού. Οι συνθετικές ίνες ήταν η κυρίαρχη πηγή μικροπλαστικών στο 92,3%, με την πλειονότητα να αποτελείται από πολυεστέρα.
Οι συγκεντρώσεις μικροπλαστικών ήταν τρεις φορές υψηλότερες στην Ανατολική Αρκτική (πάνω από τη Δυτική Ευρώπη και τον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό) από ό, τι στη Δυτική Αρκτική (πάνω από την ακτή της Δυτικής Καναδά και πάνω από την Αλάσκα). Οι ανατολικές ίνες ήταν επίσης 50% μακρύτερες σε σύγκριση με τη δύση και επίσης εμφανίστηκαν νεότερες και πιο φρέσκες, υποδηλώνοντας ότι οι περισσότερες ίνες που συναντήθηκαν στον Αρκτικό Ωκεανό προέρχονταν από τον Ατλαντικό.
Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη, ανέφεραν οι ερευνητές, δεδομένου ότι περισσότερο νερό ρέει από τον Ατλαντικό στον Αρκτικό Ωκεανό από ό, τι από τον Ειρηνικό.
Η Αρκτική χαρακτηρίζεται συχνά ως βαρόμετρο της υγείας του πλανήτη και η περιοχή θεωρείται εξαιρετικά ευάλωτη, ειδικά στην κλιματική κρίση.
Υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με το πώς αυτές οι ίνες πολυεστέρα μπορούν να επηρεάσουν τον άνθρωπο και τη θαλάσσια άγρια ζωή όπως τα πουλιά, τα ψάρια και το ζωοπλαγκτόν. Μελέτες έχουν ήδη βρει μικροπλαστικά στα έντερα των ψαριών και της θαλάσσιας ζωής, και υπάρχουν φόβοι για το ενδεχόμενο κατάποσης από τον άνθρωπο και πιθανές επιπτώσεις στην υγεία, ειδικά για αυτόχθονες κοινότητες που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στα θαλασσινά.
Αν και η επιστήμη σχετικά με τις επιπτώσεις των μικροπλαστικών στην υγεία εξακολουθεί να εμφανίζεται, ο Ross είπε ότι μπορούμε να είμαστε «αρκετά σίγουροι ότι το πλαστικό δεν είναι καλό για οποιοδήποτε πλάσμα οποιουδήποτε μεγέθους ή σχήματος ή οικολογίας σίτισης και ότι το πλαστικό προσφέρει μηδενική διατροφή»
«Η μεγάλη πρόκληση για την επιστημονική κοινότητα είναι ο τρόπος χαρακτηρισμού και τεκμηρίωσης της αιτίας και του αποτελέσματος για μια πολύ περίπλοκη οικογένεια ρύπων», πρόσθεσε.
Η παγκόσμια βιομηχανία κλωστοϋφαντουργίας παράγει περισσότερους από 40 εκατομμύρια τόνους συνθετικών υφασμάτων ετησίως, και η συντριπτική πλειονότητα αυτών είναι τα είδη πολυεστέρα.
Ο Ross είπε ότι υπάρχει μια αυξανόμενη αναγνώριση μεταξύ πολλών εταιρειών ένδυσης ότι δεν πρέπει μόνο να βλέπουν το αποτύπωμά τους όσον αφορά τη χρήση νερού, τις βαφές, τις χημικές ουσίες και τις εκπομπές, αλλά “πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν ανησυχίες σχετικά με τις ίνες που πέφτουν γύρω από τα ρούχα και τη διάρκεια ζωής των προϊόντων τους”
“Αυτό πρέπει να υπογραμμίσει έναν στενό δεσμό με κάθε άτομο στη Βόρεια Αμερική, την Ασία, την Ευρώπη, στο βόρειο ημισφαίριο και στον μακρινό Βορρά, όπου πραγματικά δεν πρέπει να περιμένουμε να βρούμε αυτό το είδος αποτυπώματος”, δήλωσε ο Ross.