Ο Φρίντριχ Μερτς επιδιώκει να χαλαρώσει τους κανόνες για το δημόσιο χρέος χρησιμοποιώντας την απερχόμενη βουλή, μια κίνηση που θεωρείται πολιτικά παρακινδυνευμένη και ηθικά αμφισβητήσιμη. Ωστόσο, η ανάγκη για προσαρμογή στη νέα κοινοβουλευτική πραγματικότητα είναι αδιαμφισβήτητη.
Το SPD και οι πρωθυπουργοί των κρατιδίων από το CDU υποστηρίζουν τη χαλάρωση του φρένου χρέους, ενώ και ο ίδιος ο Μερτς γνωρίζει πως δεν μπορεί να την αποφύγει. Η Γερμανία αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις που απαιτούν αύξηση των δημοσίων δαπανών. Η ενίσχυση της άμυνας, η στήριξη του κοινωνικού κράτους και οι επενδύσεις σε υποδομές δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν χωρίς αύξηση του δανεισμού.
Το δίλημμα της βουλής
Η αλλαγή του Βασικού Νόμου για τη χαλάρωση του φρένου χρέους απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων στην βουλής, κάτι που η νέα σύνθεση του Κοινοβουλίου καθιστά εξαιρετικά δύσκολο. Το AfD και η Αριστερά διαθέτουν πλέον 216 από τις 630 έδρες, αποκτώντας έτσι τη δύναμη να εμποδίσουν οποιαδήποτε συνταγματική τροποποίηση.
Μια πιθανή λύση θα ήταν η χρήση της απερχόμενης βουλής για την αλλαγή του Βασικού Νόμου, όσο η CDU/CSU, το SPD και οι Πράσινοι διαθέτουν ακόμη την απαιτούμενη πλειοψηφία. Ωστόσο, κάτι τέτοιο θα προκαλούσε σοβαρές αντιδράσεις.
- Πρώτον, θα αναιρούσε την προεκλογική υπόσχεση του CDU να σεβαστεί το φρένο χρέους.
- Δεύτερον, θα έπληττε την εμπιστοσύνη προς τα κυβερνητικά κόμματα, δίνοντας τροφή στην καχυποψία των πολιτών για πολιτικές «απάτες».
- Τρίτον, ο απαιτούμενος χρόνος για μια τέτοια διαδικασία είναι περιορισμένος, καθιστώντας την δύσκολα εφαρμόσιμη.
Η αναπόφευκτη προσέγγιση με την αριστερά
Με την προοπτική συνεργασίας με το AfD να αποκλείεται από τα υπόλοιπα κόμματα, η μόνη ρεαλιστική διέξοδος είναι η προσέγγιση με την Αριστερά. Το SPD και οι Πράσινοι, που ήδη συνεργάζονται με το κόμμα αυτό σε κρατιδιακό επίπεδο, δεν θα είχαν πρόβλημα να συμφωνήσουν μαζί του για την τροποποίηση του φρένου χρέους. Το CDU, ωστόσο, δεσμεύεται από παλαιότερη απόφαση να μην συνεργαστεί ούτε με την Αριστερά ούτε με το AfD.
Παρά τις επίσημες θέσεις, στην πράξη, το CDU έχει ήδη βρει τρόπους να συνυπάρχει πολιτικά με την Αριστερά. Στη Θουριγγία και τη Σαξονία, η συνεργασία σε τοπικό επίπεδο είναι γεγονός. Στη Θουριγγία, το CDU επέτρεψε στον πρωθυπουργό της Αριστεράς να επιστρέψει στην εξουσία, ενώ στη Σαξονία σχηματίστηκε κυβέρνηση μειοψηφίας CDU-SPD χάρη στις ψήφους της Αριστεράς και του BSW.
Ρεαλισμός και στρατηγική
Ο Μερτς, λοιπόν, καλείται να υιοθετήσει τη στρατηγική που ήδη εφαρμόζεται σε κρατιδιακό επίπεδο και στην ομοσπονδιακή πολιτική σκηνή. Αντί να συγκρουστεί με την πραγματικότητα, πρέπει να διαπραγματευτεί συμβιβασμούς με την Αριστερά. Ένα ειδικό ταμείο για τις υποδομές, το οποίο θα επέτρεπε την ανακατανομή πόρων υπέρ της Bundeswehr, θα μπορούσε να αποτελέσει μια αποδεκτή λύση.
Η ιστορική απόσταση από το παρελθόν της Ανατολικής Γερμανίας επιτρέπει πλέον στο CDU να αντιμετωπίσει την Αριστερά ως έναν πολιτικό παίκτη με τον οποίο μπορεί να υπάρξει επιλεκτική συνεργασία. Για να διασφαλιστεί η οικονομική και κοινωνική σταθερότητα της χώρας, η Ένωση πρέπει να προσαρμοστεί στη νέα κοινοβουλευτική πραγματικότητα, μια πραγματικότητα, που επιβάλλει ευελιξία και στρατηγικές συμμαχίες.
