Από τους Αιγύπτιους ως τον Ιπποκράτη και από την Ινδία ως τους Αζτέκους χρησιμοποιούσαν τον χαλκό ως φάρμακο: Μόλις τώρα καταλαβαίνουμε γιατί.
Η χρήση του χαλκού στην ιατρική καταγράφηκε αρχικά στον αρχαίο αιγυπτιακό πάπυρο Smith, που γράφτηκε γύρω στο 3000 π.Χ., στον οποίο ο χαλκός περιγράφηκε ότι έχει απολυμαντικές ιδιότητες.
Μέσα στον Πάπυρο Ebers, περίπου από το 1500 π.Χ., ο χαλκός σε πολλαπλές μορφές συνιστώνταν για μια σειρά παθήσεων από εγκαύματα μέχρι πονοκεφάλους.
Αλλά η χρήση του χαλκού για θεραπεία δεν ήταν μοναδική στην Αίγυπτο. Το πόσιμο νερό από χάλκινα δοχεία πιστευόταν ότι αποτρέπει τις μολύνσεις και καθαρίζει το νερό -αποφεύγοντας έτσι τη διάρροια- σε μια σειρά πολιτισμών, συμπεριλαμβανομένων των αρχαίων Ελλήνων, των Κινέζων και των Αγιουρβεδικών πρακτικών της Ινδίας.
Οι Φοίνικες χρησιμοποιούσαν ακόμη και ρινίσματα από τα χάλκινα ξίφη τους -πλούσια σε χαλκό- για να αποτρέψουν τη μόλυνση σε τραύματα μάχης.
Ο Έλληνας γιατρός Διοσκουρίδης κατέγραψε τη χρήση μιας πράσινης χρωστικής που δημιουργήθηκε με την έκθεση μεταλλικού χαλκού σε ατμό ξιδιού σε θεραπείες ματιών, η Ιπποκράτεια Συλλογή συνέστησε τον χαλκό για τη θεραπεία των ελκών των ποδιών και ο Πλίνιος περιέγραψε τη χρήση του σε θεραπείες για εντερικά σκουλήκια, στοματικά έλκη και προβλήματα αυτιών. Οι Αζτέκοι φέρεται να συνταγογραφούσαν γαργάρες με μείγμα χαλκού για να θεραπεύσουν τον πονόλαιμο, ενώ οι μογγολικές φυλές αντιμετώπιζαν τα αφροδίσια έλκη με θειικό χαλκό.
Η δημοτικότητα του χαλκού ως «φαρμάκου» για όλα μειώθηκε με τους αιώνες, λόγω της προόδου της ιατρικής που βασίζεται σε στοιχεία. Καθώς αυξανόταν η επιστημονική γνώση, υιοθετήθηκαν άλλες υποτιθέμενες πιο αποτελεσματικές θεραπείες και εμφανίστηκε η πιθανή τοξικότητα του χαλκού, με τα ανάλογα συμπτώματα όπως έμετο, διάρροια, κράμπες, πονοκεφάλους και ακόμη και προβλήματα με το συκώτι, τα νεφρά ή τα νευρολογικά προβλήματα.
Ο χαλκός έχει μια ιδιαίτερη ατομική σύνθεση που του δίνει αυτή την αντιμικροβιακή δύναμη, καθιστώντας τον -σύμφωνα με τα λόγια του Keevil- μια «μοριακή χειροβομβίδα οξυγόνου». Η επιστήμη πίσω από αυτό το έργο είναι συναρπαστική. «Όταν ένα μικρόβιο προσγειώνεται στον χαλκό, τα ιόντα εκτοξεύουν το παθογόνο σαν μια επίθεση πυραύλων, εμποδίζοντας την κυτταρική αναπνοή και ανοίγοντας τρύπες στην κυτταρική μεμβράνη ή την ιική επικάλυψη και δημιουργώντας ελεύθερες ρίζες που επιταχύνουν τη θανάτωση».
Φαίνεται ότι, πριν από τη γνώση για την ύπαρξη ιών, μικροβίων ή βακτηρίων, οι διαισθητικές πεποιθήσεις των αρχαίων κατανόησαν ότι ο χαλκός είχε απολυμαντικές ιδιότητες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για θεραπεία. Αυτή είναι η γνώση που θα μπορούσε και θα έπρεπε να αξιοποιηθεί σε δημόσιους χώρους και στη σύγχρονη ιατρική σήμερα.
