Μια νέα επιστημονική μελέτη φέρνει στο φως έναν εντυπωσιακό μηχανισμό που συνδέει τη διατροφή της μητέρας με τον καθορισμό του φύλου του εμβρύου. Ερευνητές διαπίστωσαν ότι η έλλειψη σιδήρου κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να οδηγήσει σε αντιστροφή φύλου, από αρσενικό σε θηλυκό, στα έμβρυα ποντικών.
Ο σίδηρος (Fe²⁺) αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για πολλές κυτταρικές λειτουργίες, ανάμεσα στις οποίες και η απομεθυλίωση του DNA και των ιστονών, μια κρίσιμη διαδικασία για την ενεργοποίηση του γονιδίου Sry. Το Sry, που βρίσκεται στο Υ χρωμόσωμα, είναι υπεύθυνο για την έναρξη του σχηματισμού αρσενικών γονάδων (όρχεων) στα θηλαστικά.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι κατά την περίοδο κατά την οποία καθορίζεται το φύλο στο έμβρυο, οι μηχανισμοί που παράγουν σίδηρο στα κύτταρα ενεργοποιούνται έντονα. Όταν όμως παρεμποδίστηκε η πρόσβαση των κυττάρων στο σίδηρο – είτε σε εργαστηριακές συνθήκες με χρήση χηλικών παραγόντων είτε in vivo, μέσω φαρμακευτικής αγωγής ή διατροφικής έλλειψης σε εγκύους ποντικούς, το αποτέλεσμα ήταν η αναστολή της έκφρασης του Sry. Αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη θηλυκών χαρακτηριστικών ακόμη και σε έμβρυα που γενετικά ήταν αρσενικά.
Ακόμη πιο εντυπωσιακό ήταν το εύρημα ότι η μακροχρόνια διατροφή εγκύων ποντικών με δίαιτα φτωχή σε σίδηρο, σε συνδυασμό με μια γενετική παραλλαγή του γονιδίου Kdm3a, οδήγησε σε μόνιμη αντιστροφή φύλου σε ένα μέρος των αρσενικών απογόνων.
Η μελέτη υπογραμμίζει τον ζωτικό ρόλο που διαδραματίζει ο σίδηρος στη σωστή επιγενετική ρύθμιση των γονιδίων του φύλου και αποκαλύπτει για πρώτη φορά ότι ο μητρικός διατροφικός σίδηρος μπορεί να επηρεάσει το αναπτυξιακό μονοπάτι του εμβρύου. Αν και οι έρευνες περιορίζονται ακόμη σε πειραματόζωα, τα ευρήματα ενδέχεται να έχουν ευρύτερες επιπτώσεις για την κατανόηση του ανθρώπινου αναπτυξιακού βιολογικού μηχανισμού και της σημασίας της σωστής διατροφής κατά την κύηση.
