Η πρόταση προϋπολογισμού είναι «απλώς ανεπαρκής» για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της Ευρώπης, δηλώνουν κορυφαίοι ευρωβουλευτές.
Οι ευρωβουλευτές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την προτεινόμενη από την Επιτροπή αναθεώρηση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ, προειδοποιώντας ότι το ανώτατο όριο δαπανών στο 1,26% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος (ΑΕΕ) θα οδηγήσει σε περικοπές σε εμβληματικά προγράμματα, ενώ πλησιάζουν οι ημερομηνίες αποπληρωμής χρεών.
Οι εισηγητές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), Ζίγκφριντ Μούρεσαν (ΕΛΚ, Ρουμανία) και Κάρλα Ταβάρες (Σοσιαλιστές & Δημοκράτες, Πορτογαλία), καθώς και οι εισηγητές για τους ίδιους πόρους Σάντρα Γκόμες Λόπες (Σοσιαλιστές & Δημοκράτες, Ισπανία) και Ντανουσέ Νερούντοβα (ΕΛΚ, Τσεχία), εξέδωσαν την ακόλουθη κοινή δήλωση την Τετάρτη:
Τα οικονομικά του προϋπολογισμού δεν βγαίνουν
Οι εισηγητές του ΠΔΠ επισημαίνουν ένα θεμελιώδες πρόβλημα στο σχέδιο της Επιτροπής: με προϋπολογισμό στο μόλις 1,26% του ΑΕΕ, εκ των οποίων το 0,11% προορίζεται για την αποπληρωμή του χρέους του NextGenerationEU, και λαμβάνοντας υπόψη τον πληθωρισμό, η ΕΕ μένει στάσιμη.
Το προσχέδιο δεν αφήνει επαρκή περιθώρια για κρίσιμες προτεραιότητες όπως η ανταγωνιστικότητα, η συνοχή, η γεωργία, η άμυνα, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και οι επενδύσεις για μια βιώσιμη οικονομία για όλους, τονίζουν.
Η εκκίνηση του σχεδίου χαρακτηρίζεται από μια εντυπωσιακή έλλειψη φιλοδοξίας. «Όπως κι αν προσπαθήσει κανείς να το παρουσιάσει, πρόκειται για ένα πάγωμα επενδύσεων και δαπανών σε πραγματικούς όρους, με επιπλέον βάρος την αποπληρωμή του δανείου του NextGenerationEU. Είναι το status quo, το οποίο η ίδια η Επιτροπή έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν αποτελεί επιλογή», δηλώνουν οι εισηγητές.
«Το τρέχον ΠΔΠ έχει ήδη δείξει τον κίνδυνο που δημιουργεί η παράλληλη χρηματοδότηση τόκων του NextGenerationEU με προγράμματα. Δημιουργεί τεράστια πίεση στις βασικές προτεραιότητες και οδηγεί σε περικοπές. Ένας ισχυρός προϋπολογισμός δεν μπορεί να βασίζεται στα λάθη του παρελθόντος», υπογράμμισε ο Ζίγκφριντ Μούρεσαν.
«Δεν θα επιτρέψουμε να υπονομευθεί η χρηματοδότηση των βασικών μας προτεραιοτήτων από την αποπληρωμή του NextGenerationEU», δήλωσε η Κάρλα Ταβάρες.
Κινδυνεύουν βασικά προγράμματα
Το Κοινοβούλιο έχει ήδη εκφράσει σοβαρές ανησυχίες για τη δομή του προτεινόμενου προϋπολογισμού, τονίζοντας πως η ένταξη επιτυχημένων προγραμμάτων σε «υπερταμεία–ομπρέλα» ενέχει τον κίνδυνο υπονόμευσης πολιτικών που έχουν αποδεδειγμένα βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών.
Η Κάρλα Ταβάρες υπογράμμισε ότι «η ΕΕ βασίζεται στην αλληλεγγύη και την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή», προσθέτοντας πως «η ανοδική σύγκλιση είναι θεμελιώδες στοιχείο του ευρωπαϊκού εγχειρήματος».
Οι ευρωβουλευτές ανησυχούν ιδιαιτέρως για προτάσεις που ενδέχεται να αποδυναμώσουν τον ρόλο των περιφερειακών και τοπικών αρχών στη διαχείριση κονδυλίων, δημιουργώντας αντιπαλότητες ανάμεσα σε αγρότες, περιφέρειες και εθνικές κυβερνήσεις.
Ο Ζίγκφριντ Μούρεσαν επέμεινε: «Δεν πρόκειται να εγκρίνουμε προϋπολογισμό που προωθεί κατακερματισμένα εθνικά σχέδια χωρίς ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Η Ευρώπη χρειάζεται κοινό όραμα, όχι 27 ξεχωριστές λίστες αγορών. Ένας πραγματικός προϋπολογισμός της ΕΕ δεν μπορεί να περιορίζεται στο χαμηλότερο κοινό παρονομαστή των εθνικών προτιμήσεων».
Οι εισηγητές του ΠΔΠ δηλώνουν «ιδιαίτερα ανήσυχοι» για στοιχεία της πρότασης που θα μπορούσαν να παρακάμψουν τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο είναι το μόνο άμεσα εκλεγμένο όργανο και συννομοθέτης με αρμοδιότητα επί του προϋπολογισμού και της απαλλαγής.
Τονίζουν ότι οποιοσδήποτε νέος μηχανισμός κατανομής κονδυλίων βάσει επιδόσεων προς τα κράτη-μέλη πρέπει να περιλαμβάνει ισχυρό κοινοβουλευτικό έλεγχο και δεν μπορεί να παρακάμπτει τη δημοκρατική λογοδοσία για τις ευρωπαϊκές δαπάνες.
«Ο προϋπολογισμός δεν είναι ένα μηχάνημα αυτόματης ανάληψης για την Επιτροπή», προειδοποίησε ο Ζίγκφριντ Μούρεσαν, δεσμευόμενος να υπερασπιστεί τις αρμοδιότητες του Κοινοβουλίου.
«Ο προτεινόμενος προϋπολογισμός πρέπει να είναι διαφανής και να διασφαλίζει ότι το Κοινοβούλιο διατηρεί πλήρως τα δικαιώματά του ως προς την κατανομή και την παρακολούθηση του προϋπολογισμού, με λεπτομερή διάρθρωση που να επιτρέπει ουσιαστική εποπτεία», ζήτησε η Κάρλα Ταβάρες.
Η ευθύνη των κρατών-μελών στα έσοδα
Οι εισηγήτριες για τους ίδιους πόρους, Σάντρα Γκόμες Λόπες και Ντανουσέ Νερούντοβα, δήλωσαν:
«Χαιρετίζουμε τις νέες προσπάθειες της Επιτροπής να ξεμπλοκάρει το αδιέξοδο στους ίδιους πόρους και να παρουσιάσει περισσότερες επιλογές για νέες πηγές εσόδων στον προϋπολογισμό της Ένωσης. Καταγράφουμε τις νέες προτάσεις, που περιλαμβάνουν φόρο καπνού, ευρωπαϊκό εταιρικό φόρο (CORE) και τέλη για τα ηλεκτρονικά απόβλητα και το ηλεκτρονικό εμπόριο. Τα κράτη-μέλη δεν έχουν πλέον καμία δικαιολογία για να μην επιτύχουν συμφωνία για νέους πόρους».
«Χωρίς μια ισχυρή και διαφοροποιημένη βάση εσόδων, που να περιλαμβάνει αυθεντικά νέους ίδιους πόρους και να μην ανταγωνίζεται τους εθνικούς προϋπολογισμούς, η ΕΕ δεν θα διαθέτει τα απαραίτητα μέσα για να ανταποκριθεί στις ανάγκες της».
Οι εισηγητές του ΠΔΠ κατέληξαν:
«Το Κοινοβούλιο είναι έτοιμο να αξιοποιήσει πλήρως όλες τις εξουσίες του για να διασφαλίσει ότι ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες και τις προκλήσεις της Ένωσης και υπόκειται σε πλήρη δημοκρατική εποπτεία. Είμαστε έτοιμοι για έναν εποικοδομητικό αλλά και αποφασιστικό διάλογο».
