Με μια σκληρή τοποθέτηση στο συνέδριο του Economist στη Θεσσαλονίκη, ο Αλέξης Τσίπρας εξαπέλυσε ολομέτωπη επίθεση στην κυβέρνηση, κατηγορώντας την πως έχει αφήσει την οικονομία και την κοινωνία να βυθίζονται σε αδιέξοδο.
Ο πρώην πρωθυπουργός προειδοποίησε ότι η Ελλάδα «οδηγείται στα βράχια» και χρειάζεται επειγόντως ένα αναπτυξιακό σοκ αντίστοιχης σημασίας με εκείνα της εποχής Τρικούπη και Βενιζέλου, τονίζοντας ότι χωρίς βαθιές αλλαγές η χώρα θα χάσει οριστικά την ευκαιρία της ευρωπαϊκής σύγκλισης.
Ο ίδιος ζήτησε τη χάραξη ενός Εθνικού Σχεδίου Ανάταξης με ορίζοντα πενταετίας, ικανού να μεταμορφώσει το παραγωγικό μοντέλο, να ενισχύσει την κοινωνική συνοχή και να θωρακίσει τη χώρα απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις: τη δημογραφική γήρανση, την κλιματική κρίση, τη στεγαστική ασφυξία και τις γεωπολιτικές αστάθειες.
«Η Ελλάδα χάνει έδαφος»
Ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε μια σειρά από δείκτες που, όπως είπε, καταδεικνύουν την οπισθοδρόμηση της χώρας την τελευταία πενταετία.
-
Η Ελλάδα βρίσκεται 25η στην ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης και 26η στην αγοραστική δύναμη μεταξύ των χωρών της Ε.Ε.
-
Το κατά κεφαλήν εισόδημα, που πριν από την κρίση άγγιζε το 80% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, σήμερα περιορίζεται περίπου στο 60%.
-
Ο μέσος μισθός υπολείπεται πάνω από 50% σε σχέση με τον ευρωπαϊκό, ενώ η αγοραστική δύναμη των πολιτών είναι μειωμένη κατά 30%.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό του πληθυσμού που ζει κάτω από το όριο της φτώχειας ανήλθε το 2025 στο 19,6%, από 17,9% το 2019. Η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη για τα νοικοκυριά με χαμηλή εκπαίδευση, καθώς το αντίστοιχο ποσοστό εκτοξεύθηκε στο 28,2%, ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη.
«Η κοινωνία των ανισοτήτων έχει πλέον παγιωθεί», σχολίασε ο πρώην πρωθυπουργός, επισημαίνοντας ότι η πλειοψηφία των πολιτών δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα, ενώ μια μικρή μειοψηφία συσσωρεύει πλούτο.
Το «παλιό μοντέλο» δεν επαρκεί
Κατά τον κ. Τσίπρα, η κυβέρνηση σπατάλησε την ευκαιρία που δόθηκε μετά την έξοδο από τα μνημόνια και με τη στήριξη του Ταμείου Ανάκαμψης. «Η χώρα παραμένει εγκλωβισμένη σε ένα ξεπερασμένο παραγωγικό μοντέλο, που στηρίζεται υπερβολικά στον τουρισμό και την αγορά ακινήτων», υπογράμμισε.
Την ίδια ώρα, οι άμεσες ξένες επενδύσεις είναι περιορισμένες και εστιάζουν κυρίως στους ίδιους τομείς, ενώ οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις παραμένουν χωρίς πραγματική χρηματοδότηση. Το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εκτοξεύτηκε από 2,9 δισ. το 2019 στα 15,1 δισ. το 2024, γεγονός που, όπως είπε, «υποθηκεύει το μέλλον της χώρας».
Οι εννέα άξονες του Εθνικού Σχεδίου Ανάταξης
Ο πρώην πρωθυπουργός παρουσίασε τους βασικούς πυλώνες μιας νέας στρατηγικής που, όπως υποστήριξε, μπορεί να δώσει προοπτική στην Ελλάδα:
-
Ένα ισχυρό και δίκαιο κράτος, με διαφάνεια και αξιοκρατία.
-
Αλλαγή παραγωγικού μοντέλου, με στροφή στην καινοτομία και τη βιομηχανία.
-
Στήριξη της εργασίας και αποκατάσταση της αξίας του μισθού.
-
Ενεργειακή ασφάλεια και ανθεκτικότητα απέναντι στην κλιματική κρίση.
-
Δημογραφική ανθεκτικότητα, με πολιτικές που θα στηρίζουν νέες οικογένειες.
-
Μείωση του ιδιωτικού χρέους που πνίγει τα νοικοκυριά.
-
Τεχνολογική αναβάθμιση και ψηφιακή αυτονομία.
-
Αναδιανομή πόρων και δημιουργία Εθνικού Ταμείου Σύγκλισης.
-
Ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας και της κοινωνικής συνοχής.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στη δημιουργία ενός Ταμείου για τις Νέες Γενιές, το οποίο θα χρηματοδοτείται από μια «πατριωτική εισφορά» των πολύ υψηλών εισοδημάτων. Το Ταμείο αυτό, σύμφωνα με τον ίδιο, θα διοχετεύει πόρους στην παιδεία, την έρευνα, την καινοτομία και τη στέγη για τους νέους.
Η χώρα χρειάζεται έναν νέο πατριωτισμό
Κλείνοντας την ομιλία του, ο Αλέξης Τσίπρας υποστήριξε ότι η Ελλάδα χρειάζεται έναν «νέο πατριωτισμό», ο οποίος δεν θα στηρίζεται σε κούφιες διακηρύξεις αλλά σε συλλογική προσπάθεια και δίκαιη κατανομή των βαρών. «Χωρίς κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή, καμία ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι βιώσιμη», τόνισε.
Παράλληλα, άσκησε σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση για την υπερφορολόγηση μέσω έμμεσων φόρων και για την «ακραία κοινωνική μεροληψία» που, όπως είπε, διευρύνει τα χάσματα μεταξύ πλουσίων και φτωχών.
«Σήμερα η χώρα στέλνει σήματα κινδύνου. Αν δεν υπάρξει πολιτική βούληση για ριζικές αλλαγές, θα οδηγηθούμε ξανά σε υπαρξιακή κρίση. Χρειαζόμαστε ένα αναπτυξιακό σοκ, αντίστοιχο με εκείνα που άλλαξαν ριζικά την Ελλάδα στις εποχές του Τρικούπη και του Βενιζέλου», κατέληξε.
