Του Γιώργου Χαρβαλιά
Ένας φίλος, λίγο αφελής, είναι η αλήθεια, μου έλεγε τις προάλλες ότι οι μέρες της κυβέρνησης και του Μητσοτάκη τελειώσανε. Το φιάσκο με τα ΕΛ.ΤΑ. ήταν κατά τη γνώμη του η χαριστική βολή. «Πάει, τώρα ξεσηκώθηκαν για τα καλά οι βουλευτές» μου είπε έμπλεος ενθουσιασμού.
Για ακόμη μία φορά αισθάνθηκα δυστυχώς την ανάγκη να τον προσγειώσω και να τον μυήσω στο… κυρίαρχο αφήγημα των ημερών: «Ενεργειακός κόμβος»!
«Καταρχάς, Δημητράκη, οι σημερινοί βουλευτές της Ν.Δ., εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, είναι πιο κότες κι απ’ τις κότες. Αυτό έπρεπε να το έχεις καταλάβει. Τελευταίοι θα εγκαταλείψουν το καράβι, με την ελπίδα να πάρουν ένα υπουργείο έστω και για τρεις μέρες. Αλλά, έπειτα, πού ζεις, βρε κουτέ; Τι ΕΛ.ΤΑ. και ΟΠΕΚΕΠΕ μου αραδιάζεις; Δεν πήρες είδηση τίποτα; Δεν κατάλαβες ότι η Ελλάδα έγινε παγκόσμιος ενεργειακός κόμβος με τις ευλογίες Τραμπ; Κι αυτό το πέτυχε ο ένας και μοναδικός, ο ανυπέρβλητος και διαπλανητικός, ο εθνικός μας κυβερνήτης, ο Κυριάκος! Ποιος ασχολείται τώρα με τα υπόλοιπα;»
Η απογοήτευση που ζωγραφίστηκε στο πρόσωπο του Δημητράκη με έκανε να κατεβάσω ταχύτητα και να γίνω πιο επεξηγηματικός. «Αστειεύομαι, αλλά αυτό θα είναι το επικοινωνιακό παραμύθι που θα μας σερβίρουν τις επόμενες μέρες. Και να είσαι βέβαιος ότι έχουν τον τρόπο να το πλασάρουν ως το success story του αιώνα, που μπροστά του οποιαδήποτε αναφορά σε κυβερνητικές αστοχίες θα μοιάζει με ύβρη».
Διαβάζοντας αυτές τις γραμμές, θα έχετε νομίζω κι εσείς προλάβει να «εμπεδώσετε» το αφήγημα των προηγούμενων ημερών. Ο βομβαρδισμός από τα δελτία ειδήσεων υπήρξε αμείλικτος. Και η τελευταία γιαγιά στις εσχατιές της ελληνικής υπαίθρου κατάλαβε ότι χάρη στον Μητσοτάκη, αυτόν που καθυστερούσε πέντε χρόνια τις εξορύξεις και έθαβε τους λιγνίτες, προς χάριν της Πράσινης Ανάπτυξης, γίναμε ξαφνικά ενεργειακός κόμβος. Αλλά όχι ακριβώς… πράσινος. Πύλη εισόδου ορυκτού καυσίμου, του «συμβατικού» LNG, που προσέξτε: Έχει μεγαλύτερο αποτύπωμα άνθρακα (λόγω υγροποίησης και μεταφοράς) από το… καταραμένο ρωσικό αέριο που διακινείται μέσω αγωγών.
Σας μπέρδεψα; Δεν χρειάζεται να ανησυχείτε καθόλου. Οι Αμερικανοί, όταν ανακαλύπτουν τον «χρήσιμο ηλίθιο» της γειτονιάς, του βάζουν και μια ταμπέλα. Στην περίπτωσή μας, επειδή είμαστε διαχρονικά οι ηλίθιοι της γειτονιάς, απλώς αλλάζουν την ετικέτα στην ταμπέλα.
Για τη διοίκηση των Δημοκρατικών και το ενεργειακό μοντέλο Πάιατ, η Ελλάδα ήταν ο λεγόμενος «πυλώνας σταθερότητας» (pillar of stability). Τώρα που άλλαξε ο σερίφης και ξαναήρθαν στη μόδα τα ορυκτά καύσιμα, η Ελλάδα βαφτίστηκε «ενεργειακός κόμβος» (energy hub).
Συνήθως οι «κόμβοι» τέτοιου είδους (βλέπε Εμιράτα) έχουν και τη δική τους παραγωγή, δεν προσφέρουν απλώς τις υποδομές. Αλλά ας το προσπεράσουμε κι αυτό. Θα αποκτήσουμε παραγωγή στο μέλλον, μας είπαν, επειδή η ΕxxοnMobil έπειτα από τόσα χρόνια απραξίας αποφάσισε τελικά να μπει στην παραχώρηση ενός μικρού οικοπέδου, χωροθετημένου από το 2018, και επιτέλους να αρχίσει τις έρευνες. Το πολυδιαφημισμένο Block 2 είναι το βορειότερο τεμάχιο στο δυτικό Ιόνιο, δίπλα στην ΑΟΖ της Ιταλίας, δηλαδή εντελώς «safe» και πολύ πολύ μακριά από τα οικόπεδα νοτιοδυτικά της Κρήτης που, όπως ξέρετε, κάνουν «τζιζ»…
«Μα δεν είναι αυτή η είδηση, ρε κουμπάρε» μου γράφει σαρκαστικά ένας άλλος φίλος, όχι τόσο αφελής όμως. «Η είδηση είναι ότι θα χεστ…με στο χαρτί, γιατί θα διακινούμε το αμερικανικό LNG με μακροπρόθεσμα συμβόλαια για το απώτερο μέλλον».
Μάλιστα. Πάμε λοιπόν και στο διά ταύτα. Ακούμε ότι θα φτιαχτεί ακόμη ένα hub υποδοχής για το αμερικανικό αέριο, πιθανότατα στην Ελευσίνα, ώστε να μπορεί να διοχετεύεται εύκολα και σε μεγάλες ποσότητες στον επονομαζόμενο κάθετο διάδρομο. Με μοναδικό μέχρι στιγμής πελάτη την Ουκρανία του «αδελφού» Ζελένσκι, που μπορεί και ψωνίζει σε πενταπλάσιες τιμές γιατί αγοράζει με ξένα χρήματα.
«Θα γίνουν και έργα υποδομής» λέει το αφήγημα, Μικρή λεπτομέρεια: Οι σταθμοί LNG είναι ενεργοβόροι και εκλύουν μεθάνιο, ακριβώς το ρυπογόνο αέριο για το οποίο έχουν ενοχοποιηθεί οι καημένες οι αγελάδες…
Ναι, αλλά θα χεστ…με στο τάλιρο! Πώς ακριβώς; Θα επιβάλουμε διαμετακομιστικά τέλη, όπως αυτά που… ΔΕΝ εισπράττουμε για τον αγωγό TAP του φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν; Και πόσα μπορεί να είναι αυτά; Στην καλύτερη περίπτωση 60-100 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο…
Και τελικά ποιοι θα εισπράττουν αυτά τα τέλη; Εμπορικές κοινοπραξίες στις οποίες το Ελληνικό Δημόσιο έχει μειοψηφική συμμετοχή (μέσω ΔΕΠΑ Εμπορίας και ΔΕΣΦΑ).
Μα θα αγοράζουμε αμερικανικό LNG, επιμένει το αφήγημα (σε πολλαπλάσιες τιμές από το ρωσικό φυσικό αέριο, προσθέτω εγώ) και θα το μεταπωλούμε σε υποψήφιους πελάτες. Φτιάξαμε ήδη και εταιρία (AKΤΟR-ΔΕΠΑ Εμπορίας) για να προμηθεύεται το LNG και να το στέλνει στους πελάτες» (το καθεστώς Ζελένσκι).
Ναι, αλλά αν σε έξι μήνες σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία ή σε τρία χρόνια φύγει ο Τραμπ από το προσκήνιο, αλλάξουν τα γούστα και μπουν τα ορυκτά καύσιμα πάλι στη μαύρη λίστα, τι θα γίνει; Μήπως θα έχουμε μείνει με τις «υποδομές» και κάποιοι θα έχουν φύγει με περούκα και βαλίτσες στη Βραζιλία;
Συμπέρασμα, για να μην είμαστε αφελείς σαν τον Δημητράκη: Από τη στιγμή που δεν παράγεις ενέργεια, αλλά απλώς νοικιάζεις τα λιμάνια και τις υποδομές, τα περί «ενεργειακού κόμβου» είναι απλώς μία ωραία μπαρουφολογία. Ο «κάθετος διάδρομος» είναι ένα συγκυριακό γεωπολιτικό εργαλείο των ΗΠΑ και όχι «φλέβα χρυσού» για την Ελλάδα. Οι Έλληνες καταναλωτές και οι βιομηχανίες απλώς αλλάζουν προμηθευτή και εξαρτώνται πλέον από το πανάκριβο (ιδίως σε τιμές spot) αμερικανικό LNG, ενώ η χώρα «ενεργειακός κόμβος» μπαίνει ακόμη πιο βαθιά στο ρουθούνι των Ρώσων. Αναβάθμιση, ε;
Η μοναδική αναβάθμιση των τελευταίων ημερών, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, είναι ότι στη διπλωματική ζωή της Ελλάδας μπήκαν επιτέλους τα μπουζούκια ή ότι -όπως λέει μια άλλη καλή μου φίλη, ιδιαίτερα οξύνους- βάλαμε στη γεωστρατηγική μας προσέγγιση και λίγο… ντιριντάχτα! Αλληλούια!
