Μικρές μειώσεις στις τιμές των ακινήτων αναμένεται να δούμε εντός του 2024.
“Παρά το γεγονός ότι η ελληνική αγορά παρουσιάζει μία σχετική υστέρηση αναφορικά με την επίδραση της αύξησης των επιτοκίων στη συμπεριφορά των επενδυτών, ωστόσο εάν το υψηλό πληθωριστικό περιβάλλον συνεχίσει να επιμένει και τον επόμενο χρόνο διατηρώντας τα επιτόκια στα τρέχοντα επίπεδά τους, τότε είναι αναπόφευκτο να επηρεαστεί και η ελληνική κτηματαγορά με επιβράδυνση των επενδυτικών κινήσεων. Αντίστοιχα θα υπάρξει αύξηση των αποδόσεων των ακινήτων ώστε να αντικατοπτρίζεται η επιβάρυνση που προκαλεί το αυξημένο κόστος του χρήματος στη διάθεση για επενδύσεις στους διάφορους τομείς της κτηματαγοράς. Αποτέλεσμα μία τέτοιας αντίδρασης θα είναι καταρχήν η σταθεροποίηση των τιμών με πιθανότητα μέσα στο 1ο εξάμηνο του 2024 να δούμε και κάποιες μειώσεις τιμών σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα που διαμορφώνουν”, αναφέρει στο Forbes, ο επικεφαλής της Savills Hellas Δ. Μανουσάκης.
Στο 0,43% αυξήθηκε τον Σεπτέμβριο το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων καταθέσεων, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των νέων δανείων μειώθηκε στο 6,15%, όπως ανακοίνωσε η Τράπεζα της Ελλάδας. Το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ των νέων καταθέσεων και δανείων μειώθηκε στις 5,72 εκατοστιαίες μονάδες.
Το Σεπτέμβριο του 2023, τα μέσα σταθμισμένα επιτόκια του συνόλου των υφιστάμενων καταθέσεων και δανείων αυξήθηκαν στο 0,46% και στο 6,35% αντίστοιχα. Το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ των υφιστάμενων καταθέσεων και δανείων αυξήθηκε στις 5,89 εκατοστιαίες μονάδες.
“Εδώ και μήνες ζούμε στη χώρα συνθήκες περίεργες, έχουμε μεγάλη ζήτηση και λόγω αυτής οι τιμές ανεβαίνουν, όπως και τα επιτόκια, μέσα στο 2024 όλες οι εταιρείες του χώρου, εκτιμητές, μελετητές, developers θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όσον αφορά τον συγχρονισμό των αριθμών. Πόσο αγοράζουμε, πόσο θα καθυστερήσει η παράδοση του έργου κ.λπ., υπάρχουν ασυμμετρίες, θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί αυτή τη στιγμή, αν και υπάρχει το καλό momentum”, ανέφερε ο επικεφαλής της Dimand κατά την διάρκεια της πρόσφατης Prodexpo, Δ. Ανδριόπουλος.
Δάνεια.
Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των νέων δανείων προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 20 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 6,15%. Ειδικότερα, το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια (κατηγορία που περιλαμβάνει τα δάνεια μέσω πιστωτικών καρτών, τα ανοικτά δάνεια και υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς) παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 14,79%.
Το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο μειώθηκε κατά 121 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 12,19%. Το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 39 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 4,42%.
Το μέσο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων χωρίς συγκεκριμένη διάρκεια διαμορφώθηκε στο 6,76% από 6,73% τον προηγούμενο μήνα, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των επαγγελματικών δανείων αυξήθηκε κατά 5 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 7,77%.
Το μέσο επιτόκιο των νέων επιχειρηματικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο μειώθηκε κατά 31 μονάδες βάσης, το Σεπτέμβριο του 2023, και διαμορφώθηκε στο 6,04%. Το μέσο επιτόκιο των δανείων τακτής λήξης με κυμαινόμενο επιτόκιο προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 6,10%.
Ο Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ και καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τόνισε ότι “τα επόμενα χρόνια θα ζήσουμε συστηματικά σε υψηλότερο πληθωρισμό”, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι δεν μπορεί να υπάρχει ανάκαμψη χωρίς να ανέβουν οι επενδύσεις στην κατοικία, από την άλλη πλευρά όμως, δεν γίνεται να γίνουν όλες οι επενδύσεις real estate στην κατοικία. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε από τον ίδιο στο γεγονός ότι “Ένα στα 4 νοικοκυριά πληρώνει πλέον 40% του εισοδήματός του για στέγαση”.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, “δεδομένης της εξισορρόπησης της αγοράς το 2022 και της εμφάνισης, μάλιστα, κάποιων ενδείξεων υπερβάλλουσας ζήτησης, η μετακύλιση του αυξανόμενου κατασκευαστικού κόστους διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην πορεία των τιμών, επεξηγώντας περίπου το 60% της ανατίμησης κατά το 1ο τρίμηνο του 2023. Ως εκ τούτου, το υψηλό κατασκευαστικό κόστος και η ανθεκτική ζήτηση αναμένεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω αυξήσεις των τιμών κατοικιών βραχυπρόθεσμα, οδηγώντας – για πρώτη φορά σε μια δεκαετία – το λόγο του δείκτη τιμών ακινήτων προς το διαθέσιμο εισόδημα άνω του μ.ο. της Ευρωζώνης στα τέλη του 2023 και το 2024. Πράγματι, το κόστος κατασκευής αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 7,4% το 2021-22 – σύμφωνα με τον σύνθετο δείκτη κόστους δομικών υλικών της ΕΛΣΤΑΤ – και κατά 8,7% ετησίως το 7Μ:2023, παραμένοντας 20% υψηλότερο από το μέσο επίπεδό του κατά την προηγούμενη δεκαετία. Η επίδραση αυτή διαχέεται σταδιακά στο σύνολο των εμπορεύσιμων κατοικιών παρότι επηρεάζει πρακτικά τις νεόδμητες καθώς και το κόστος ανακαίνισης”.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι παράγοντες που μπορεί να καθορίσουν την πορεία των τιμών μέσα στο 2024 είναι η αύξηση στο ενεργειακό καθώς και το κατασκευαστικό κόστος, η γεωπολιτική αβεβαιότητα η οποία εκτιμάται ότι θα μπορούσε να καθυστερήσει ή και να οδηγήσει σε στάση αναμονής την επενδυτική δραστηριότητα καθώς και ο κύκλος πιο σφιχτής νομισματικής πολιτικής με την άνοδο των επιτοκίων που εφαρμόζουν οι κεντρικές τράπεζες.
