Γραμματική του Κωνσταντίνου Λάσκαρη
Το πρώτο ευρωπαϊκό βιβλίο είχε σκοπό να διδάξει το λόγο του Κυρίου στους πιστούς, όμως το πρώτο εγχειρίδιο που εκδόθηκε ολοκληρωτικά στην ελληνική γλώσσα αφορούσε τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Είκοσι ολόκληρα χρόνια μετά έχουμε την πρώτη χρονολογημένη ελληνική έκδοση, τη Γραμματική του Κωνσταντίνου Λάσκαρη – «Επιτομή των οκτώ του λόγου μερών».
Τον Ιανουάριο του 1476 τυπώνεται το πρώτο ελληνικό βιβλίο, στο Μιλάνο, στο τυπογραφείο του Ιταλού τυπογράφου Διονύσιου Παραβιτσίνι. Σχεδιασμό των ελληνικών τυπογραφικών στοιχείων και επιμέλεια της εκτύπωσης αναλαμβάνει ο τυπογράφος Δημήτριος Δαμιλάς, γνωστός ως Δημήτριος ο Κρής ή Δημήτριος ο Μεδιολανεύς, ο οποίος μάλιστα γράφει και τον πρόλογο του βιβλίου.
Με αφορμή την πεποίθηση του συγγραφέα πως η Δυτική διανόηση θα έπρεπε να βασιστεί στι ιδέες των αρχαιοελληνικών κειμένων, άρα να μάθει η Δύση την ελληνική γλώσσα, έγινε η σύνταξη του πρώτου ελληνικού βιβλίο. Ο Κωνσταντίνος Λάσκαρης μόλις εγκαταστάθηκε στο Μιλάνο – από την Κωνσταντινούπολη – διδάσκει ελληνικά και διορίζεται δάσκαλος της θυγατέρας του Δούκα Φραντζέσκο Σφόρτσα, Ιππολύτης, για χάρη της οποίας και συντάσσει τη γραμματική.
Η τυπογραφική δραστηριότητα των Ελλήνων της διασποράς συνεχίζεται με σημαντικές ελληνικές εκδόσεις και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις όπως η Βιέννη, η Λειψία, η Βουδαπέστη, το Λονδίνο, το Παρίσι καθώς και οι Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και οι Κάτω Χώρες. Βέβαια στον ελλαδικό χώρο η εξέλιξη της τυπογραφίας καθυστερεί πολύ, καθώς η τουρκική κυριαρχία δε δίνει περιθώρια ανάπτυξης μίας εφεύρεσης που θα συνέβαλε αποφασιστικά στην εξάπλωση των ιδεών και στην άνοδο του πολιτιστικού επιπέδου των υποταγμένων λαών.
Λογοτεχνικό Magazino