Μια ανακάλυψη που ενδέχεται να αλλάξει τον ενεργειακό χάρτη της Κεντρικής Ευρώπης ανακοινώθηκε πρόσφατα από την καναδική εταιρεία Central European Petroleum (CEP), η οποία εντόπισε τεράστιο κοίτασμα πετρελαίου και φυσικού αερίου στα ανοιχτά των ακτών της Πολωνίας, κοντά στο νησί Σβινούιστσιε και μόλις βορειοανατολικά του γερμανικού νησιού Ούζεντομ.
Σύμφωνα με την εταιρεία, πρόκειται για το μεγαλύτερο έως σήμερα γνωστό κοίτασμα στην Πολωνία. Οι προκαταρκτικές εκτιμήσεις κάνουν λόγο για περίπου 33 εκατομμύρια τόνους ανακτήσιμου αργού πετρελαίου και 27 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, ποσότητες που θα μπορούσαν να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας για χρόνια και να μειώσουν δραστικά την εξάρτησή της από εισαγωγές.
Ο διευθύνων σύμβουλος της CEP, Rolf Skaar, χαρακτήρισε την ανακάλυψη «ιστορική στιγμή» για την εταιρεία και την Πολωνία, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι πρόκειται για ένα κρίσιμο βήμα προς την ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας και τη στρατηγική της θέση στον ευρωπαϊκό ενεργειακό χάρτη. Το φυσικό αέριο από το κοίτασμα αυτό θα μπορούσε, σύμφωνα με την εταιρεία, να αξιοποιηθεί τόσο για την εγχώρια αγορά όσο και για εξαγωγές.
Παρά τον ενθουσιασμό από την πολωνική πλευρά, η είδηση προκαλεί ήδη αναστάτωση στη Γερμανία. Οικολογικές οργανώσεις, όπως η γερμανική Lebensraum Vorpommern, εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για τις πιθανές επιπτώσεις στο οικοσύστημα της Βαλτικής Θάλασσας και το ευαίσθητο παράκτιο τοπίο του Ούζεντομ. Οι πρώτες αντιδράσεις κάνουν λόγο για πιθανές εντάσεις ανάμεσα στη Βαρσοβία και το Βερολίνο, σε μια περίοδο που η Γερμανία επιχειρεί ενεργειακή μετάβαση με έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές και τη σταδιακή αποδέσμευση από τα ορυκτά καύσιμα.
Παρά τη φιλόδοξη προοπτική, η εμπορική αξιοποίηση του κοιτάσματος απαιτεί χρόνο και προετοιμασία. Η γεωλογική τεκμηρίωση, οι περιβαλλοντικές εγκρίσεις και το αναπτυξιακό σχέδιο βρίσκονται ακόμα σε πρώιμο στάδιο. Σύμφωνα με τις αισιόδοξες εκτιμήσεις, η εξόρυξη θα μπορούσε να ξεκινήσει το διάστημα 2028–2030.
Ο υφυπουργός Κλίματος της Πολωνίας, Krzysztof Galos, υπογράμμισε τη σημασία της ανακάλυψης για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, εκτιμώντας ότι η παραγωγή από το κοίτασμα Wolin East θα μπορούσε να μειώσει δραστικά την ανάγκη για εισαγωγές και να ενισχύσει τον γεωπολιτικό ρόλο της Πολωνίας ως ενεργειακού κόμβου.
Ενεργειακή επανάσταση στην Πολωνία;
Αν η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί πλήρως και προχωρήσει η εξόρυξη, η Πολωνία αναμένεται να υπερδιπλασιάσει τα αποθέματά της, που σήμερα ανέρχονται σε περίπου 20 εκατομμύρια τόνους πετρελαίου, ενώ η κατανάλωσή της φτάνει περίπου τους 30 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Παράλληλα, η παραγωγή φυσικού αερίου από το κοίτασμα θα μπορούσε να καλύψει μεγάλο μέρος της ετήσιας κατανάλωσης που σήμερα κυμαίνεται γύρω στα 20 δισ. κυβικά μέτρα.
Η εξέλιξη αυτή τοποθετεί την Πολωνία στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών ενεργειακών εξελίξεων και ενδεχομένως δημιουργεί νέα δεδομένα στις σχέσεις με τη Γερμανία, τόσο σε οικονομικό όσο και σε περιβαλλοντικό επίπεδο. Η επόμενη μέρα προμηνύεται κρίσιμη και ίσως διχαστική, καθώς τίθεται το δίλημμα ανάμεσα στην ενεργειακή αυτάρκεια και την οικολογική ευαισθησία.
