Το ημερολόγιο γράφει Κυριακή 16 Νοεμβρίου 1916. Η καμπάνα στην εκκλησία του Αρχιστράτηγου Μιχαήλ στην Τρίπολη, την ελληνικότατη πόλη στις ακτές του Εύξεινου Πόντου, χτυπά όπως κάθε Κυριακή. Μόνο που αυτή τη φορά, αμέσως μετά τη Θεία Λειτουργία, οι Τριπολίτες φορτώνουν όσα υπάρχοντα μπορούν να κουβαλήσουν, και όλοι, ανάμεσά τους γυναικόπαιδα, ηλικιωμένοι και άρρωστοι, ξεκινούν για μια πορεία προς το άγνωστο.
Ήδη από τις αρχές του μήνα ο καϊμακάμης είχε ειδοποιήσει τους πρόκριτους ότι η Τρίπολη πρέπει να εκκενωθεί από τον ελληνικό πληθυσμό της.
Ένα χρόνο πριν, το 1915, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, είχαν εξοντωθεί όλοι οι Αρμένιοι της πόλης. Τον Ιούλιο του 1916 οι Ρώσοι, που ήταν στρατοπεδευμένοι για 16 μήνες στα περίχωρά της, την βομβάρδισαν.
Στις αρχές του 20ού αιώνα στην Τρίπολη, που διοικητικά υπαγόταν στην Τραπεζούντα, κατοικούσαν –κατά τον Σ. Ιωαννίδη– 200 ελληνικές οικογένειες. Η πόλη είχε περίπου 12.000 κατοίκους, Έλληνες, Οθωμανούς και Αρμένιους, και ο ελληνικός πληθυσμός αντιστοιχούσε περίπου στο 30%.
Εκείνη την Κυριακή, οι Οθωμανοί συγκέντρωσαν τους Έλληνες μπροστά από το Διοικητήριο. Από εκεί ξεκίνησε η πορεία θανάτου από χωριό σε χωριό· όλοι ανεξαιρέτως κακοποιούνται από τους στρατιώτες. Η πορεία συνεχίστηκε επί 25 ημέρες, έως το αρμενικό χωριό Μπιρκ. Έπειτα από μία εβδομάδα, και αφού έχει εκδηλωθεί επιδημία εξανθηματικού τύφου, οι Έλληνες της Τρίπολης επέστρεψαν στο χωριό Σου Σεχίρ, από όπου είχαν ήδη περάσει.
Όπως αναφέρει ο Θανάσης Γεωργιάδης στην Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού, περισσότεροι από 3.000 Τριπολίτες έχασαν τη ζωή τους από την επιδημία και από τις κακουχίες του ταξιδιού. Πιεσμένοι από την πείνα, στα μέσα Μαρτίου 1917 οι εκτοπισμένοι αναζητούν καταφύγιο προς το Απές, τα Ζήλα, τη Νεοκαισάρεια, την Τοκάτη, την Αμάσεια, τη Σεβάστεια. Όσοι μπόρεσαν κατέφυγαν στα παράλια απ’ όπου προωθήθηκαν στην Τραπεζούντα, τον Καύκασο και την Κριμαία.
Οι περισσότεροι, πάντως, εγκαταστάθηκαν στη Σεβαστούπολη, το Κερτς και την Ευπατορία. Πολλά ορφανά των Τριπολιτών διασώθηκαν από το ίδρυμα «Περίθαλψη Εγγύς Ανατολής» (Near East Relief).
Ακολουθήστε μας και στο Google news. Διαβάστε μας για να ενημερώνεστε για όλα τα νέα, από την Ελλάδα και τον κόσμο, πατήστε το καμπανάκι για να ενημερώνεστε πρώτοι έγκαιρα και έγκυρα.