Οι διακοπές στην Ελλάδα ήταν το σκηνικό και ο Αρχιμήδης η έμπνευση. Ένας 13χρονος Καναδός , είπε το δικό του «Εύρηκα» θέλοντας να αποδείξει ότι μία από τις πιο μυστηριώδεις εφευρέσεις του Αρχαίου μαθηματικού, (και όχι μόνο) μπορεί όντως να είχε πρακτική -και δη φονική- εφαρμογή…
Πρόκειται για μία σχεδόν μια μυθική συσκευή, για την ύπαρξη της οποίας οι επιστήμονες ακόμη και σήμερα κάνουν διάφορες εικασίες: Ο λόγος για την ακτίνα του θανάτου.
Ισως ο 13χρονος Μπρέντεν Σένερ (Brenden Sener) από το Οντάριο έχει πλέον μερικές απαντήσεις, αναφέρει δημοσίευμα του CNN.
Ο Αρχιμήδης γοήτευσε τον μικρό Μπρέντεν όταν κατά τη διάρκεια διακοπών με την οικογένειά του στην Ελλάδα, έμαθε μερικά ιστορικά στοιχεία για τον σπουδαίο αυτόν αρχαίο Ελληνα.
Το 2022, ο Σένερ αναδημιούργησε τον κοχλία του Αρχιμήδη, μια συσκευή για την ανύψωση της στάθμης και μετακίνηση του νερού. Όμως δεν σταμάτησε εκεί.
Προχώρησε στην κατασκευή μιας μικροσκοπικής εκδοχής του τεχνάσματος του Αρχιμήδη: Ενα πολεμικό όπλο αποτελούμενο από πολλούς καθρέφτες σχεδιασμένους να εστιάζουν και να ρίχνουν το φως του ήλιου σε έναν στόχο, ας πούμε ένα πλοίο, προκαλώντας φωτιά. Η εργασία του δημοσιεύτηκε στο Canadian Science Fair Journal.
Ο 13χρονος θεωρούσε την ακτίνα θανάτου -η ακτίνα θερμότητας- μία από τις πιο ενδιαφέρουσες εφευρέσεις του Αρχιμήδη.
Και πράγματι, ιστορικά γραπτά υποδηλώνουν (αλλά δεν αποδεικνύουν, εξ’ ού και παραμένει μυστήριο) ότι ο Αρχιμήδης χρησιμοποίησε «φλεγόμενους καθρέφτες» για να πυροδοτήσει αγκυροβολημένα πλοία κατά τη διάρκεια της πολιορκίας των Συρακουσών από το 214 έως το 212 π.Χ.
#Some of the greatest scientists were fans of #sciencefiction in their youth… Archimedes’ death ray might have worked, teen science project suggests – CNN https://t.co/j2xVEBGPzr
— Kathleen O'Neal Gear (@GearBooks) March 9, 2024
«Ο Αρχιμήδης ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του με τις εφευρέσεις του. Και πραγματικά έφερε επανάσταση στην τεχνολογία εκείνη την εποχή, επειδή σκεφτόταν πράγματα που κανείς δεν είχε σκεφτεί πριν», δηλώνει ο Σένερ. Η ακτίνα του θανάτου είναι μια τόσο έξυπνη ιδέα που κανείς εκείνη την εποχή δεν θα είχε επινοήσει».
Δεν υπάρχουν βεβαίως αρχαιολογικά στοιχεία που να αποδεικνύουν την ύπαρξη της μηχανής, όπως αναφέρει άλλωστε ο 13χρονος στην δημοσιευθείσα εργασία του, αλλά πολλοί ήταν εκείνοι που κατα καιρούς προσπάθησαν να αναδημιουργήσουν τον μηχανισμό για να δουν εάν η αρχαία εφεύρεση ηταν όντως εφικτή.
Μια μινιατούρα της ακτίνας θανάτου.
Προσπαθώντας να ανακατασκευάσει την Αρχιμήδεια εφεύρεση, ο 13χρονος έστησε μια λάμπα θερμότητας αντίκρυ σε τέσσερις μικρούς, κοίλους καθρέφτες, ο καθένας με κλίση ώστε να κατευθύνει το φως σε ένα κομμάτι χαρτόνι με ένα Χ σημειωμένο στο σημείο εστίασης.
Η βασική υπόθεση εργασίας του Σένερ ήταν ότι η θερμοκρασία του στόχου θα αυξανόταν κάθε φορά που θα προσετίθετο ένας καθρέφτης.
Στο πείραμά του, ο Σένερ πραγματοποίησε τρεις δοκιμές με δύο διαφορετικής ισχύος λαμπτήρες, 50 Watt και 100 Watt. Κάθε επιπρόσθετος καθρέφτης αύξανε σημαντικά τη θερμοκρασία, όπως διαπίστωσε.
«Δεν ήμουν ακριβώς σίγουρος τι αποτελέσματα θα προέκυπταν αλλά ανέμενα ότι θα υπήρχαν αυξήσεις στη θερμοκρασία, Όχι όμως τόσο δραστικές όσο αυτές που προέκυψαν όταν έκανα το πείραμά μου», δηλώνει στο CNN
Η θερμοκρασία του χαρτονιού μόνο με τη λάμπα θέρμανσης, τη λάμπα των 100 Watt και χωρίς καθρέφτες ήταν περίπου 27,2 βαθμούς Κελσίου). Αφού περίμενε να κρυώσει το χαρτόνι, ο Σένερ πρόσθεσε έναν καθρέφτη και έκανε ξανά δοκιμή. Η θερμοκρασία του εστιακού σημείου αυξήθηκε σε σχεδόν 34,9 βαθμούς Κελσίου.
Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε με την προσθήκη του τέταρτου καθρέφτη. Η θερμοκρασία με τρεις καθρέφτες να στοχεύουν τον στόχο ήταν σχεδόν 43,4 C, αλλά η προσθήκη ενός τέταρτου καθρέφτη αύξησε τη θερμοκρασία στους 53,5 βαθμούς Κελσίου
Στο επιστημονικό περιοδικό ποου δημοσίευσε την εργασία του, ο Σένερ λέει είπε ότι βρήκε τα αποτελέσματα «αρκετά αξιοσημείωτα, καθώς υποδηλώνουν ότι το φως πηγαίνει προς όλες τις κατευθύνσεις και ότι το σχήμα του κοίλου καθρέφτη εστιάζει τα κύματα φωτός σε ένα μόνο σημείο».
Επαινώντας τον Σένερ για τις γνώσεις του σχετικά με την ακτίνα θανάτου του Αρχιμήδη, ανώτερος επιστημονικός συνεργάτης των Sandia National Laboratories είπε: «Αν και το πείραμα δεν προσφέρει κάτι σημαντικά νέο στην επιστημονική βιβλιογραφία… τα ευρήματά του ήταν μια ωραία επιβεβαίωση του πρώτου νόμου της θερμοδυναμικής», ότι η ενέργεια ή η θερμότητα μπορούν να μεταφερθούν. Ο ίδιος επιστήμονας, ονόματι Κλιφ Χο (Cliff Ho), έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η ακτίνα του θανάτου, ως ιδέα ήταν δυνατή, αλλά θα ήταν δύσκολο για τον Αρχιμήδη να την υλοποιήσει.
Περισσότερες θεωρίες για την ακτίνα του θανάτου.
Πολλοί πιστεύουν ότι η το το μηχάνημα που εξέπεμπε την «ακτίνα θανάτου» του Αρχιμήδη αποτελείτο από πολλούς καθρέφτες ή γυαλισμένες ασπίδες. Ωστόσο, αυτή η θεωρία συχνά απαξιώνεται με το απλό επιχείρημα ότι τα πλοία κινούνταν κατά τη διάρκεια της μάχης. Για να αναφλεγούν τα πλοία από τη θερμότητα που παράγεται από τους καθρέφτες, θα έπρεπε να είναι ακίνητα και αγκυροβολημένα κοντά στην ακτή, δηλώνει στο CNN ο Θωμάς Χόνδρος, συνταξιούχος αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών και Αεροναυπηγών του Πανεπιστημίου Πατρών και μελετητής του Αρχιμήδη και των εφευρέσεών του.
Η σειρά του Discovery Channel «MythBusters» είχε αφιερώσει αρκετά επεισόδια με σενάρια για την υποτιθέμενη ακτίνα θανάτου, αλλά τελικά κατέληκε στο συμπέρασμα ότι η θρυλική εφεύρεση ήταν απλά μύθιος όταν όλα τα πειράματα της εκπομής απέτυχαν να βάλουν φωτιά σε ξύλινη βάρκα.
Πάντως το 2005, φοιτητές του ΜΙΤ κατάφεραν να πυρπολήσουν μια ξύλινη βάρκα με παρόμοια τεχνική του Σένερ αλλά σε μεγαλύτερη κλίμακα. Απέτυχαν όμως στη δεύτερη προσπάθειά τους.
Σε κάθε περίπτωση η μητέρα του Σένερ, Μέλανι, δεν εκπλήσσεται από την κλίση του γιου της στα πειράματα . «Ήταν πάντα γοητευμένος με την ιστορία, την επιστήμη, τη φύση. … Πάντα διψούσε για οποιαδήποτε μορφή εκπαίδευσης και γνώσης», λέει.
Ακολουθήστε μας και στο Google news. Διαβάστε μας για να ενημερώνεστε για όλα τα νέα, από την Ελλάδα και τον κόσμο, πατήστε το καμπανάκι για να ενημερώνεστε πρώτοι έγκαιρα και έγκυρα.
πηγή με πληροφορίες από cnn.com Αρχική εικόνα: Giulio Parigi, Public domain, via Wikimedia Commons