Γράφει ο Μουρτζούκος Χρήστος.
Συνέντευξη παραχώρησε ο κύριος Μάριος Παπαευσταθίου καθηγητής οικονομίας και οικονομικός αναλυτής, για το πώς μας αφήνει οικονομικά το ’23 και τι θα περιμένουμε το ’24.
Σήμερα έχουμε την τιμή να έχουμε κοντά μας ένα σημαντικό άνθρωπο και αξιόλογο Καθηγητή Οικονομίας και θα θέλαμε κάποιες οικονομικές αναλύσεις. Καλησπέρα σας κύριε Παπαευσταθίου.
Καλησπέρα και χαίρομαι που είμαι εδώ μαζί σας κύριε Μουρτζούκο και συγχαρητήρια για την δουλειά που κάνετε στην Γερμανία και σε όλη την Ευρώπη για τον Απόδημο Ελληνισμό.
Γιατί αυτή η ανισορροπία στις τιμές των σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, πού οφείλεται αυτό, και πιστεύετε ότι θα υπάρξει πτώση ή αύξηση των τιμών;
Σας ευχαριστώ για την ερώτηση, πράγματι αυτό που περιγράφετε είναι γεγονός και μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Αυτοί περιλαμβάνουν:
- Κόστος Διανομής: Το γεωγραφικό περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει το κόστος διανομής των προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορικών εξόδων και των υποδομών.
- Φορολογικό Πλαίσιο: Οι φόροι και οι φορολογικές πολιτικές μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των χωρών και να επηρεάζουν τις τιμές των προϊόντων.
- Καταναλωτική Ζήτηση: Η ζήτηση για συγκεκριμένα προϊόντα επίσης επηρεάζει τις τιμές. Αν οι καταναλωτές είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν υψηλότερες τιμές, οι επιχειρήσεις μπορεί να τις καθορίσουν ανάλογα.
- Ανταγωνισμός: Η έντονη ανταγωνιστικότητα μεταξύ των σούπερ μάρκετ μπορεί να επηρεάσει τις τιμές. Σε περιοχές με μικρό ανταγωνισμό, οι τιμές μπορεί να είναι υψηλότερες.
Όσον αφορά την πρόβλεψη για τη μελλοντική εξέλιξη των τιμών, είναι δύσκολο να δοθεί μια συγκεκριμένη απάντηση αλλά αυτό που μπορώ να σας αναφέρω είναι ότι οι τιμές επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες, και η οικονομική κατάσταση, οι πολιτικές αλλαγές, οι κλιματικές συνθήκες και άλλοι παράγοντες μπορεί να έχουν σημαντική επίδραση
Το «Καλάθι του νοικοκυριού» τελικά βοηθάει τον καταναλωτή;
Το “Καλάθι του νοικοκυριού” είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται για να μετρήσει την τιμή των βασικών προϊόντων και υπηρεσιών που καταναλώνει μια οικογένεια σε μια δεδομένη χρονική περίοδο. Σκοπός του είναι να παρέχει μια εικόνα των τιμών και των εξόδων που αντιμετωπίζει μια νοικοκυριακή μονάδα, καθώς και να παρακολουθεί την εξέλιξη των τιμών στην αγορά.
Ο καταναλωτής μπορεί να επωφεληθεί από το “Καλάθι του νοικοκυριού” με τους εξής τρόπους:
- Σύγκριση τιμών: Μπορεί να συγκρίνει τις τρέχουσες τιμές των προϊόντων με προηγούμενες περιόδους, βοηθώντας έτσι να λάβει αποφάσεις για το πού να κάνει τις αγορές του.
- Παρακολούθηση του οικονομικού φορτίου: Επιτρέπει στους καταναλωτές να παρακολουθούν το πόσο ξοδεύουν για βασικά είδη και να προσαρμόζουν τον προϋπολογισμό τους ανάλογα.
- Ευαισθητοποίηση στις αυξήσεις των τιμών: Η παρακολούθηση του Καλαθιού μπορεί να βοηθήσει τους καταναλωτές να είναι ενήμεροι για αυξήσεις στις τιμές και να αντιδρούν κατάλληλα.
Παρόλα αυτά, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το “Καλάθι του νοικοκυριού” έχει και κάποια περιορισμένα σημεία. Για παράδειγμα, δεν λαμβάνει υπόψη του όλες τις μεταβαλλόμενες πτυχές της ποιότητας ή τις προσωπικές προτιμήσεις του καταναλωτή. Επίσης, δεν καλύπτει άλλες δαπάνες, όπως εκείνες που αφορούν την ψυχαγωγία ή την υγεία.
Από τα στοιχεία που έχουν μέχρι τώρα, βλέπουμε ότι πιθανόν από την καινούργια χρονιά θα έχουμε πτώση των τιμών στα καύσιμα. Θεωρείται πώς θα έχει διάρκεια αυτή η πτώση;
Οι τιμές των καυσίμων σχετίζονται με παγκόσμιες οικονομικές συνθήκες, παραγωγή πετρελαίου, πολιτικές αποφάσεις, γεωπολιτικές εξελίξεις και άλλους παράγοντες.
Οι τιμές των καυσίμων είναι επιρρεπείς σε συνεχείς διακυμάνσεις και επηρεάζονται από γεγονότα που συμβαίνουν σε διάφορα μέρη του κόσμου. Για παράδειγμα, οι πολιτικές αποφάσεις σε παραγωγούς πετρελαίου χωρών, οι φυσικές καταστροφές, οι γεωπολιτικές εντάσεις και άλλα γεγονότα μπορούν να έχουν άμεσο αντίκτυπο.
Εάν υπάρξει μείωση των τιμών των καυσίμων, η διάρκεια αυτής της μείωσης θα εξαρτηθεί από τη σταθερότητα των παραγόντων που επηρεάζουν τις τιμές. Με άλλα λόγια, εάν οι παράγοντες που προκαλούν τη μείωση παραμείνουν σταθεροί, η μείωση μπορεί να διατηρηθεί, αλλά αν υπάρξουν αλλαγές σε αυτούς τους παράγοντες, η κατάσταση μπορεί να αλλάξει.
Από ποιους παράγοντες επηρεάζεται ο πληθωρισμός;
Ο πληθωρισμός επηρεάζεται από οικονομικούς, πολιτικούς, και γεωπολιτικούς παράγοντες.
Ορισμένοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν τον πληθωρισμό περιλαμβάνουν τις τιμές των πρώτων υλών, τις μισθολογικές εξελίξεις, τις πολιτικές αποφάσεις που επηρεάζουν τη χρηματοοικονομική σταθερότητα, τις πιέσεις στις τιμές λόγω ζήτησης και προσφοράς, καθώς και γεωπολιτικά γεγονότα.
Επίσης, οι οικονομικές επιπτώσεις των παγκόσμιων γεγονότων, όπως οι αλλαγές στη διεθνή οικονομία, οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ χωρών, και οι πανδημίες, μπορούν επίσης να παίξουν ρόλο στην κατεύθυνση του πληθωρισμού.
Η Ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα θεωρείτε πως θα χαμηλώσει τα επιτόκια από τον Ιανουάριο, και μετά από 16 μήνες συνεχών αυξήσεων;
Οι αποφάσεις για τα επιτόκια επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής κατάστασης, των πληροφοριών για την πληθωρική πίεση, των εξελίξεων στις αγορές εργασίας και άλλων οικονομικών δεδομένων.
Η ΕΚΤ λαμβάνει αποφάσεις για τα επιτόκια κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεών της, και οι ανακοινώσεις της για τις αποφάσεις αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν εκτιμήσεις για την κατεύθυνση που θα ακολουθήσουν τα επιτόκια. Είναι σημαντικό να παρακολουθείτε τις επίσημες ανακοινώσεις και τις δηλώσεις των αξιωματούχων της ΕΚΤ για τις τελευταίες εξελίξεις και προβλέψεις.
Σημειώνω επίσης ότι η πρόβλεψη των μελλοντικών εξελίξεων στα οικονομικά είναι πάντα υποκείμενη σε αβεβαιότητα, και πολλοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν τις αποφάσεις της κεντρικής τράπεζας.
Έχοντας αφήσει κατά ένα μεγάλο μέρος πίσω την ενεργειακή κρίση, πώς βλέπετε τη νέα χρονιά σε αυτό τομέα;
- Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας: Πολλές χώρες προωθούν περαιτέρω τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως το ηλιακό και τον άνεμο, προκειμένου να μειώσουν την εξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα και να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
- Αυξανόμενη Ζήτηση για Ηλεκτροκίνητα Οχήματα: Η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση ενισχύεται, με περισσότερους καταναλωτές να επιλέγουν ηλεκτρικά οχήματα, ενισχύοντας τη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια.
- Επενδύσεις σε Υποδομές: Ορισμένες χώρες και επιχειρήσεις επενδύουν σε νέες ενεργειακές υποδομές, όπως αποθήκευση ενέργειας και δίκτυα διανομής, για να εξασφαλίσουν την αξιοπιστία και την αποδοτικότητα του συστήματος.
- Πιέσεις στις Τιμές Ενέργειας: Οι τιμές των ενεργειακών προϊόντων μπορεί να υποκείνται σε διακυμάνσεις λόγω διάφορων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των γεωπολιτικών εξελίξεων και των αλλαγών στη ζήτηση.
Ποια είναι η σχέση μεταξύ της κατάστασης αποτελεσμάτων και του ισολογισμού;
Η σχέση μεταξύ της κατάστασης αποτελεσμάτων και του ισολογισμού είναι στενά συνδεδεμένη και αντικατοπτρίζει την οικονομική κατάσταση ενός επιχειρηματικού σχεδίου. Και τα δύο αποτελούν βασικά οικονομικά καταστατικά έγγραφα που χρησιμοποιούνται για τον λογιστικό έλεγχο και την ανάλυση της εταιρικής απόδοσης.
Να δούμε και να εξετάσουμε κάθε έννοια ξεχωριστά:
- Κατάσταση Αποτελεσμάτων (ΚΑ): Η Κατάσταση Αποτελεσμάτων, επίσης γνωστή ως Λογαριασμός Αποτελεσμάτων, αναλύει τα έσοδα, τα έξοδα και το κέρδος ή τη ζημία μιας εταιρείας κατά τη διάρκεια ενός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, συνήθως ενός οικονομικού έτους. Επισημαίνει την καθαρή απόδοση της εταιρείας, δηλαδή το κέρδος ή η ζημία μετά από όλα τα έξοδα και φόρους.
- Ισολογισμός: Ο Ισολογισμός περιλαμβάνει τα ενεργητικά, τα καταναλωτικά κεφάλαια και τα ιδιόκτητα κεφάλαια μιας εταιρείας σε ένα συγκεκριμένο σημείο του χρόνου. Αναφέρεται στην οικονομική θέση της εταιρείας και πώς είναι χρηματοδοτημένη, δείχνοντας την ισορροπία μεταξύ ενεργητικών και παθητικών.
Η σχέση μεταξύ αυτών των δύο εγγράφων είναι στο γεγονός ότι το κέρδος ή η ζημία που αναγράφεται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων επηρεάζει το Ισολογισμό της εταιρείας. Για παράδειγμα:
- Το κέρδος αυξάνει τα ιδιόκτητα κεφάλαια της εταιρείας (κεφάλαια ιδιοκτησίας) στον Ισολογισμό.
Η ζημία μειώνει τα ιδιόκτητα κεφάλαια. - Συνεπώς, η Κατάσταση Αποτελεσμάτων και ο Ισολογισμός συμπληρώνονται για να παρέχουν ένα πλήρες εικονικό της οικονομικής κατάστασης μιας εταιρείας.
Γιατί οι αυξήσεις των εισπρακτέων λογαριασμών έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των μετρητών της κατάστασης ταμειακών ροών;
Η μείωση των μετρητών στην κατάσταση ταμειακών ροών μπορεί να συμβαίνει όταν υπάρχουν αυξήσεις στους εισπρακτέους λογαριασμούς, και αυτό σχετίζεται με τον τρόπο που καταγράφονται οι συναλλαγές στα οικονομικά της επιχείρησης.
Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι για αυτό:
- Ακριβές Είσπραξη: Όταν ένας πελάτης πληρώνει ένα τιμολόγιο, οι εισπράξεις αυξάνονται, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει γίνει μια άμεση είσοδος χρημάτων στα ταμειακά αποθέματα της επιχείρησης. Αν, για παράδειγμα, η εταιρεία χρησιμοποιεί το σύστημα απόδοσης, οι πληρωμές μπορεί να καταγράφονται ως είσπραξη στον λογαριασμό των εισπρακτέων, αλλά οι χρηματοοικονομικοί λογαριασμοί δεν αυξάνονται αμέσως.
- Καθυστέρηση Καταχώρησης στα Ταμειακά Αποθέματα: Οι πληρωμές μπορεί να χρειαστεί να καταχωρηθούν στα ταμειακά αποθέματα της επιχείρησης με κάποια καθυστέρηση, ανάλογα με τον τρόπο που διαχειρίζεται τα οικονομικά της. Εάν, για παράδειγμα, η εταιρεία καταγράφει τις πληρωμές των πελατών σε ημερήσια βάση ή σε άλλα χρονικά διαστήματα, μπορεί να υπάρξει μια περίοδος καθυστέρησης πριν οι χρηματοοικονομικοί λογαριασμοί αυξηθούν αντίστοιχα.
Συνεπώς, η αύξηση στους εισπρακτέους λογαριασμούς δεν οδηγεί αμέσως σε αύξηση των μετρητών στα ταμειακά αποθέματα. Η συνεργασία με τον λογιστή ή τον χρηματοοικονομικό επαγγελματία της επιχείρησης είναι σημαντική για τη σωστή καταγραφή και ερμηνεία των οικονομικών συναλλαγών.
Είναι εφικτό για μια εταιρεία να έχει καλές ταμειακές ροές ενώ βρίσκεται ακόμη σε σοβαρό οικονομικό πρόβλημα;
Ναι, είναι εφικτό. Οι ταμειακές ροές μετράνε τα χρήματα που εισέρχονται και εξέρχονται από μια επιχείρηση, ανεξάρτητα από τα κέρδη ή τις ζημίες που ενδέχεται να έχει η εταιρεία.
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους μια εταιρεία μπορεί να έχει καλές ταμειακές ροές, παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα:
- Καλή Διαχείριση Πιστώσεων: Εάν η εταιρεία είναι καλή στην είσπραξη των οφειλόμενων, μπορεί να έχει συνεχείς ροές μετρητών από τις πωλήσεις, ακόμη και αν οι πωλήσεις δεν είναι υψηλές.
- Εξοικονόμηση Εξόδων: Η μείωση των λειτουργικών εξόδων και η αποτελεσματική διαχείριση του κόστους μπορεί να συνεισφέρει στην αύξηση των ταμειακών ροών.
- Πώληση Περιουσιακών Στοιχείων: Η πώληση περιουσιακών στοιχείων, όπως ακίνητα ή εξοπλισμός, μπορεί να παράσχει άμεσα ρευστότητα.
- Επιδοτήσεις ή Δάνεια: Ενδέχεται η εταιρεία να λαμβάνει επιδοτήσεις ή δάνεια που βοηθούν στην αύξηση των ταμειακών ροών.
Είναι σημαντικό, ωστόσο, να σημειωθεί ότι η αυξημένη ρευστότητα δεν απαραίτητα υποδηλώνει βελτίωση στην κερδοφορία ή την οικονομική υγεία της εταιρείας. Μπορεί να προκύψουν προβλήματα, εάν οι ταμειακές ροές δεν είναι μόνιμες ή αν η εταιρεία δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις οικονομικές της υποχρεώσεις στο μακροπρόθεσμο.
Εξηγείστε την κατάσταση ταμειακών ροών και δώστε παραδείγματα.
Η κατάσταση ταμειακών ροών είναι ένα οικονομικό καταγραφικό έγγραφο που καταγράφει τις ταμειακές εισροές και εκροές μιας επιχείρησης κατά τη διάρκεια ενός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, συνήθως ενός οικονομικού έτους. Αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την αξιολόγηση της ρευστότητας μιας εταιρείας και της ικανότητάς της να διαχειρίζεται τα χρηματοοικονομικά της.
Η κατάσταση ταμειακών ροών αναλύεται συνήθως σε τρεις κατηγορίες:
- Ταμειακές Εισροές (Cash Inflows): Συμπεριλαμβάνουν τα χρήματα που εισέρχονται στην επιχείρηση από διάφορες πηγές, όπως πωλήσεις προϊόντων, είσπραξη λογαριασμών, δάνεια, πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων κ.λπ.
- Ταμειακές Εκροές (Cash Outflows): Αντιπροσωπεύουν τα χρήματα που εξέρχονται από την επιχείρηση για διάφορα έξοδα, όπως κόστος αγοράς αγαθών, λειτουργικά έξοδα, εξόφληση χρεών, αγορά εξοπλισμού κ.λπ.
- Καθαρές Ταμειακές Ροές (Net Cash Flow):
Υπολογίζονται αφαιρώντας τις ταμειακές εκροές από τις ταμειακές εισροές. Οι καθαρές ταμειακές ροές αναδεικνύουν το πραγματικό ρυθμό εισροών και εκροών χρημάτων.
Ένα παράδειγμα κατάστασης ταμειακών ροών:
bash
Καθαρές Ταμειακές Ροές
————————
Ταμειακές Εισροές:
Πωλήσεις Προϊόντων €100,000
Είσπραξη Λογαριασμών €50,000
Συνολικές Εισροές €150,000
Ταμειακές Εκροές:
Κόστος Αγοράς Εμπορευμάτων €60,000
Εξόφληση Λογαριασμών €30,000
Λειτουργικά Έξοδα €20,000
Συνολικές Εκροές €110,000
Καθαρές Ταμειακές Ροές €40,000
Στο παραπάνω παράδειγμα, οι ταμειακές εισροές προέρχονται από τις πωλήσεις προϊόντων και την είσπραξη λογαριασμών, ενώ οι ταμειακές εκροές πηγάζουν από το κόστος αγοράς εμπορευμάτων, την εξόφληση λογαριασμών και τα λειτουργικά έξοδα. Οι καθαρές ταμειακές ροές είναι η διαφορά μεταξύ των ταμειακών
Πως μπορεί μια εταιρεία να επωφεληθεί από το αρνητικό κεφάλαιο κίνησης;
Η αρνητική κεφαλαιακή κίνηση (working capital) υποδεικνύει ότι οι τρέχουσες υποχρεώσεις της εταιρείας υπερβαίνουν τα τρέχοντα κεφάλαια. Αν και η αρνητική κεφαλαιακή κίνηση μπορεί να θεωρηθεί ως ανησυχητική από πλευράς ρευστότητας, η εταιρεία μπορεί να αναζητήσει τρόπους να επωφεληθεί από αυτήν.
Ορισμένοι τρόποι που μπορεί να το πράξει περιλαμβάνουν:
- Βελτιστοποίηση του Κύκλου Πελατών: Η εταιρεία μπορεί να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται τους λογαριασμούς των πελατών της. Βελτιώνοντας τις πρακτικές είσπραξης και μειώνοντας τον χρόνο που χρειάζεται για να πληρωθούν οι τιμολογίες, μπορεί να μειώσει το αρνητικό κεφάλαιο κίνησης.
- Καλύτερη Διαχείριση Αποθεμάτων: Η εταιρεία μπορεί να βελτιώσει τη διαχείριση των αποθεμάτων της, μειώνοντας το ποσό των αποθεματικών που κρατάει, ανάλογα με τις ανάγκες της αγοράς.
- Επαναδιαπραγμάτευση Συμβολαίων με Προμηθευτές: Η εταιρεία μπορεί να συζητήσει εκ νέου τους όρους πληρωμής με τους προμηθευτές της, προκειμένου να καθυστερήσει τις πληρωμές των τιμολογίων της.
- Χρήση Εξωτερικής Χρηματοδότησης: Η εταιρεία μπορεί να εξετάσει τη δυνατότητα χρήσης εξωτερικής χρηματοδότησης, όπως δανείων ή πιστωτικών γραμματίων, για να καλύψει το αρνητικό κεφάλαιο κίνησης.
- Επενδύσεις σε Προγράμματα Αποτελεσματικότητας: Η εταιρεία μπορεί να εξετάσει πιθανές επενδύσεις σε τεχνολογία ή διαδικασίες που μπορούν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητά της και να μειώσουν το αρνητικό κεφάλαιο κίνησης.
Σημειώνεται ότι κάθε επιλογή πρέπει να ληφθεί υπόψη με προσοχή, καθώς μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία και την υγεία της επιχείρησης σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
